PREPARE PAR DEV VIRAHSAWMY
© DEV VIRAHSAWMY AND ICJM
LESON 1
ENTRODIKSION
KI ETE ENN LANG?
• Enn lang se enn enstriman ki servi lavwa pou kominike. Nou kapav kominik nou lide, nou santiman ets.
• Li osi enn enstriman ki ed nou pou panse. Si nou pa ena enn lang, nou pa pou kapav reflesi kouma bizen.
• Enn lang ed nou pou viv dan sosiete. Donk li enn enstriman sosializasion.
KI ETE ENN LANG MATERNEL (L1)?
Limem premie lang ki nou servi ar nou paran, dan nou fami, ar nou lantouraz. Kreol Morisien li lang maternel 90% dimoun dan Moris. Akoz sa li meyer apel li Morisien. Kreol Rodrige li lang maternel 100% dimoun dan Rodrig. Akoz sa meyer apel li Rodrige.
KI ETE ENN DEZIEM LANG (L2)?
Se enn lang ki nou pa servi souvan me dan lakel nou kapav debrouye. Ena enpe Morisien ek Rodrige ki kapav debrouye an Franse. Franse vinn zot L2.
KI ETE ENN LANG ETRANZER?
Enn lang etranzer se enn lang ki enn Morisien ousa enn Rodrige pa kone ek pa servi. Angle li enn lang etranzer pou gran mazorite Morisien ek Rodrige parey kouma Inndi, Ourdou, Mandaren, Italien ets.
KI ETE ENN LANG ANSESTRAL?
Li lang ki nou anset ti koze avan zot vinn Moris ou Rodrig. Bojpouri, Telegou, Tamil, Aka ou Marati zot bann lang ansestral.
KI ETE ENN LANG OFISIEL?
Li lang ki lalwa servi; ki servi pou roul biznes gouvernman ets. Angle li lang ofisiel Repiblik Moris. Li enportan ki tou bann dimoun dan Moris ek Rodrig zot konn lir ek ekrir Angle.
KI ETE LITERESI?
Li vedir kapasite lir ek ekrir enn lang. Kan nou konn koz enn lang eski savedir ki nou konn lir ek ekrir li? Kan nou zis konn koz enn lang li vedir ki nou ena 2 don, 2 konpetans, 2 skil: nou kapav ekoute ek nou kapav koze. Foul konesans enn lang dimann 4 konpetans/skil.
• Ekoute
• Koze
• Ekrir
• Lir
KI PLI FASIL?
Ki pli fasil? Aprann lir ek ekrir enn lang ki nou konn koze ousa aprann lir ek ekrir enn lang ki nou pa konn koze? Dan bann pei devlope dimoun aprann lir ek ekrir lang ki zot konn koze ek konpran dabor; apre zot aprann koze, lir ek ekrir enn deziem lang ousa enn lang etranzer. Dan Moris ek Rodrig, nou pa aprann lir ek ekrir lang ki nou konn koze ek ki nou konpran. Nou koumans aprann lir ek ekrir 2 ousa 3 lang ki nou pa konn koze ousa konpran. Akoz samem boukou Morisien ek Rodrige pa konn lir ek ekrir. Sa bann dimoun la zot fasilman tom andeor sime dan povrete ek mem dan krim parfwa. Dan Moris ek Rodrig tou dimoun koz Morisien ek Rodrige respektivman. Enn bon ledikasion bizen servi sa 2 lang la pou aprann lir ek ekrir. Apre kapav aprann lezot lang. Boukou dimoun panse ki Morisien ek Rodrige zot pa bann lang, ki zot bann lang kreol. Ena mem dir ki zot bann patwa.
Morisien ek Rodrige zot pa bann patwa me li vre ki zot de lang kreol.
KI ETE ENN LANG KREOL?
Kan dimoun dan enn landrwa koz diferan lang, ar letan, dousma-dousma enn nouvo lang ne. Sa lang la li enn lang metis. Parey kouma kan enn fam Sinwa ek enn zom Afriken zwenn e gagn zanfan, zot zanfan pou ni Sinwa, ni Afriken me enn nouvo kalite dimoun, enn metis. Dan Repiblik Moris ena 3 lang kreol: Kreol Morisien, Kreol Rodrige ek Angle. Wi, Angle ‘si li enn lang Kreol. Akoz sa, enn dimoun ki konn 4 skil Morisien ek Rodrige (ekoute, koze, lir ek ekrir), li pou kapav aprann Angle lor vites. Akoz samem nou program li apel LITERESI BILENG. Nou obzektif se fer tou Morisien ek Rodrige konpran, koze, lir ek ekrir zot lang ek Angle. Apre zot kapav fasilman aprann lezot lang kouma Franse, Inndi ets.
Continue reading “FORMASION TREYNER DAN LITERESI BILENG”