©DEV VIRAHSAWMY AND ICJM
Bizen leve. Soley diplon pe galoupe
Dan lesiel elektrik,
So saler pe danse dan bann niaz transparan
Lor later, lor lamer, lor koltar gran sime.
Tou bann pie, tou bann fey, tou bann fler
San mouvman pe griye ar labrez envisib.
Anba enn pie dan lonbraz so
Medor pe rale,
So lalang roz, anpandan,
So vant monte-desan
Kouma seki mank ler.
Li finn soule ar soley.
Tro boukou, tro boukou.
Li peyna lenerzi pou balans so lake.
Lor so ti lili kolezien,
Lor so matla pi transpirasion lalkol
Sami, dan lebra soulezon yeroswar,
Pe koule dan marenwar so kosmar.
So lakaz pe vire dan enn gran tourbiyon,
Lasaler kout marto pe sote dan so krann,
Maloker par sekous chombo li par lagorz.
So trip sere, so lagorz amare.
Refren larak ak koup so souf,
Lavaper rom vwal so lizie,
Angourdi so lespri,
Pers li sek ziska so dernie gout.
“Eta to pa pou leve zordi?”
Lavwa Mislinn pourtan dous,
Grense dan so zorey.
Marenwar so kosmar grandi ar solitid.
Solitid-kosmar finn marye ar silans,
Silans-solitid-kosmar tourne, vire
San mouvman.
Kouma enn mor-vivan li flote
Dan so solitid-kosmar-silans-san mouvman.
Pa ena pou panse,
Pa ena pou ekoute,
Lemon andeor pa ekziste,
Li bien dan so paradi-pa-pans-nanye.
So Kosmar-Paradi-Pa-Pans-Nanye.
“Bizen al lafarmasi,
Tipti pe fer lafiev,
Mo kwar tifoid sa,
Enn lanwit li finn jare…”
Piti…lafarmasi. Lamerdman!
Kouran marenwar kosmar-paradi-pa pans-nanye
Pe ris li dan fon.
Li finn reperdi pie.
Deor lemonn pe bouz fix.
Soley diplon dan lesiel elektrik
Kras dife lor later.
Enn fey pa bouze.
Partou sek,
Later pel-pele,
Lemonn finn vinn kram-kram.
Medor anba pie badamie
Pa pe bouze
Li soule ar soley.
Lanfer pe desan lor later.
Lor so lili, Sami
Kontinie derive dan so marenwar leter.
Larak finn konstrir otour li
Enn baraz silans-san-mouvman,
Finn anferm li dan enn trou sanfon.
Li pe koule san zefor.
Kifer bizen fer zefor?
Dan so trou sanfon
Kosmar ek paradi finn vinn enn
Lavi ek lamor finn vinn enn
Lasaler ek freser finn vinn enn.
Freser?
Li koumans gagn fre,
Li tourn lor so vant
Plonz so latet dan so lorye.
Marenwar paradi-kosmar
Anvlop li.
Li bliye tou.
Kloroform malsen sarye li
Amen li lwen dan so
Paradi-pa-pans-nanye.
Soley diplon dan lesiel elektrik
Ar gran pa finn travers midi.
Lonbraz so pie badamie glise kouma silans.
Medor lake ant lapat
Ansilans swiv lonbraz-miraz.
Ansilans bann mous atire par so lekor tranpe
Ar transpirasion frwad
Finn antour li
Kouma zot anvlop enn kadav
An dekonpozision.
Enn bale makab, bann mouvman andiable,
Enn ronfleman silansie ar so loder krokmor
Finn ranpli so lasam.
So lizie ouver, referme, reouver.
Tigit par tigit bann bren souvenir
Koumans brode lor vwal soulezon;
Enn lafors natirel pous ver sirfas so lespri
Seki ti kasiet dan niaz larak
…Enn group dimoun, koler lor zot figir,
Laraz dan lavwa, pe zestikile…
Enn boug bien kravate pe diboute kot
Enn gran loto nwar…enn Mersedes
Li pe koze. Li bien kalm,
Bann sif pe anvole…
…nepli ena travay.
Konpagni finn fer fayit,
Mersi pou zot servis…
Pou pey konpansasion dapre lalwa…
6 banane servis misie,
Mazinn mo fam, mo zanfan…
PA KAPAV FER NANYE
Mersedes disparet dan kontour.
Li tousel.
Trip sere, lagorz amare.
Li get otour li.
Peyna personn.
Kot zot?
Kot so bann koleg travay?
Li get divan li.
Enn mons 10 letaz pe dibout divan li,
Li pa rekonet seki finn grandi ar so lame.
Li lev latet, li get lao,
Li gagn vertiz.
Li kouma fourmi kot lipie lelefan
Piti, piti, piti, ensinifian, san valer.
Li dibout tousel dan enn vid.
Kot zot?
Zot tou finn ale, sakenn so kote.
Li tousel.
6 banane servis,
6 banane dan siman, dan disab, dan soley, dan lapli;
6 banane dan poz blok, dan krepisaz
Lor lesafodaz, 6 banane dan beton, dan feray
Dan transpirasion.
Ki li finn fer? Kifer sa ariv li?
Li finn fer tou seki sef finn dir li.
Pa rant dan sendika, axepte travay
Lanwit-lizour. Bat beton, koul dal, poz blok, krepi
San plengne,
Gro lamone ti pe rantre. Misie la peye.
Travay bizen fer.
Letaz fer piti lor letaz,
Bann mons la gonfle zot lestoma ver lesiel.
Soubasman solid. Zot tini frengan,
Me so lavi san soubasman
Pe anvole kouma lasann dan divan.
Kifer sa ariv zis li?
Plis li panse, plis
So trip sere, so lagorz amare.
Prefer pa panse!
Pli tar va panse!
… enn tavern ranpli nwaye dan tapaz
Dan lafime, dan loder larak
Melanze ar lakras;
Bann figir tranpe ar transpirasion,
Bann mouvman dekontrole,
Bann parol lour ki tonbe kouma diplon
Ar enn son mat,
Enn vie vantilater grogne-grogne
Ki pe melanz ler so ar loder soulezon,
Bann regar san direxion,
Bann lizie vwale…
… apre … silans.
Silans la koumans pez
Lor li lour kouma diplon.
Silans serkey … Ki finn ariv Clensy?
Tamby? Eric? Antoine? Ki finn ariv zot?
200 dimoun finn perdi travay!
200 fami lor lapay!
Ki zot pou fer? … Ferfout!
Kot Mislinn?
Kot Dario?
Dan lot lasam li tann enn tapaz.
“Eta, kot to mama?”
“Mama finn amenn Dario kot dokter.”
“Zame li la kan mo bizen li.”
“Kiler la?”
“Pa kone.”
Niaz larak pe koumans fonn,
Brouyar pe leve, bann reyon lalimier
Pe sey pers vwal ilizion;
Realite a-koutpie pe ouver so sime;
Brital, san pitie li pe desir
Vwal ilizion.
Sami tike
Non!
Li leve, trenn so lipie.
Enn laglas montre li enn figir
Boufi, seve sifone, lazou kouver
Ar pikan nwar-blan,
Lizie rouz, lour, gonfle.
Li get deor,
Larder soley dife obliz li ferm lizie.
Lanfer-realite pe retresi otour li,
Pe kraz li dan leto.
Bizen sove!
Li fons drwat divan li,
Medor lev latet, get li pase,
Rebes latet ant so de lapat.
Li reformi.
Li fons drwat divan li.
Kouma seki lespri lor li,
So lipie amenn li drwat
Kot “Paradise bar”.
Lanfer-realite koumans vinn las,
Solitid-kosmar-silans-san-mouvman
Ralanti so lamars,
Koumans kile.
Li finn retom dan so
Paradi-pa-pans-nanye.
Enn,
De, trwa
Kat, senk, sis
De dan enn.
Pikan realite pe fonn enn par enn,
Vwal teknikolor pe koumans briye,
Me restan kosmar ankor pe kol-kol lor so pale,
Li ankor pe zwe kouk kasiet ar li.
Aring-bouring!
Li la, li pa la, li la,
Enn lot ti grog.
Li la, li pa la, li pa la.
Li santi li plis leze
Ki enn plim dan koutvan.
“…warning siklonn No.3 lor Moris,”
Enn dernie avan laboutik ferme!
Siklonn … ki Siklonn?
Siklonn pa ekziste.
Mwa ki ekziste.
Ferfout ar Siklonn!
Mo bien koumsa!
“Ah-Fat, met de dan enn”
“Siklonn misie Sami, bizen ferme.”
“Met de ladan!”
“Pa kapav misie Sami.”
“Pa kapav, kifer pa kapav?”
“Laboutik ferme, al ou lakaz;
Siklonn, misie Sami.”
So lipie nepli lor later.
Travay, tifoid, siklonn
Sa zis bann mo, zis bann son
Ki fonn dan divan.
Piez leter finn fini may so lespri.
Deor kouma fwet lapli pe rakle
Lesiel, bann fey ek bann fler;
Bann zwazo mouye
Plim kole, pe sey kasiet
Dan bann brans lour ar dilo.
Soley diplon finn fonn dan bann niaz elektrik
Ki pe pez lor later dan enn tourbiyon.
Enn gran tourdisman pe balye karo,
Dilo pe anvole kouma konfeti pikan.
Sami pe balote dan divan,
Li leze ar lavaper rom.
Lapli pe fret lor li,
Li pa santi,
Li proteze par parapli leter.
Divan pe say-say li.
Zig-zag, zig-zag, zig-zag,
Tousala normal.
Li leze kouma plim dan koutvan.
Enn loto fann dilo lor li,
Li zoure,
Me so lavwa nwaye
Dan enn tourbiyon mouye.
Li tousel.
Li bien dan so
Paradi-pa-pans nanye.
“Lakaz la kouma enn pagne perse,
Tou finn tranpe!
Piti la bouyant ar lafiev!
Tifoid!
Bizen desann lantenn televizion!”
Bann mo, bann son.
Peyna valer!
Tourdisman larak pe kares
So latet ar enn niaz nisa.
“Ferfout ar tou,”
Li bien dan so sourr-larak-leter.
Deor gran pie badamie pe korde ar douler.
Kouma baton zalimet
Bann brans zavoka pe voltize,
Al kraz dan labou;
Pie banann san rezistans
Pe get so bann plim desire;
Li zet lekor.
Medor degaze al kasiet anba lavarang,
Li sakouy so lekor,
Get deor ar tristes-lafreyer.
Dilo me monte,
Divan pe gonfle so lestoma
Ar laraz-fierte;
Labou pe monte.
Bann rafal miskle ar destrixion
Pe balye rezistans partou kote,
Lafiev Dario pe monte,
Sami pe ronfle.
Bann fey tol pe fer loraz lor lakaz,
Dilo pe monte,
Dilo isi, dilo laba.
Tro boukou, tro boukou!
Labou pe monte,
Bann meb pe flote.
Sami pe plote dan so
Paradi-pa-pans-nanye.
“Sami, Samii, Samiii”
Ki sa anz dan lesiel
Pe kriye Sami?
“Samii, Samiii, Samiiii”
Bann serk blan ek nwar
Pe roule dan so rev,
Agos-adrwat, adrwat-agos,
Bann serk nwar pe tourne, pe vire
Pe maye.
Enn lasenn pe koumans amar li
Ar kosmar.
“Samiii…
Baba la pe mor!
Samiii, baba la pe mor!”
Enn kouran elektrik fer koustik
Dan so vant;
Transpirasion glase kouma zegwi
Transpers vwal ilizion,
Enn gran vag balye li
Avoy li lor later,
Enn rafal soulev li
Fret li dan lavi;
Zekler kras dife
Obliz li reazir.
Pie badamie finn desire,
Bann gro brans pe kourbe,
Bann fey tol pe tranble
Dan kosmar-realite.
So lili finn tranpe,
So lakaz inonde,
So lemonn finn mouye,
Sakouye, balote, so lemonn ilizion
Pe grene.
Medor pe tranble, pe kriye, pe plore.
Larivier dilo pe travers so lakaz,
Divan feros pe aval so lakaz,
Dife tifoid finn bril so garson,
Dilo tifoid finn nway so garson,
Divan tifoid finn sarye so garson.
Kifer? Kifer? Kifer?
So lespri servolan
Dirize par divan;
So lespwar san rasinn
Domine par dilo
Ti nouri ilizion
Enn lavi san kalkil
Proteze par lasans? Non! Pa vre!
Kifer mwa?
Zis mwa!
Kifer? Kifer? Kifer?
Ferfout!
So lakaz kouma feyaz
Pe deplime ar divan mouye;
So fami kouma toupi
Pe tourne akout fwet;
Kifer? Kifer? Kifer?
Kifer sa ariv zis mwa?
Zis mwa! Zis mwa!
Zis mwa?
Clensy! Tamby! Eric! Antoine!
Ravind! Ramesh! Dawood!
200 fami lor lapay, li pa tousel!
Soley diplon pou tou dimoun!
Lapli siklonn pou tou dimoun!
Lafiev tifoid pou tou dimoun!
So bann kamwad dan mem take.
Lespri servolan dirize par divan,
Lespwar san rasinn domine par dilo,
Lavi san kalkil proteze par lasans,
Paradi-pa-pans-nanye dan lavaper larak,
Get zordi pa get dime,
Kouma siklonn aval tou dan enn gran tourbiyon.
Lavi, fami, pei tou ti pe glise
Dan enn soulezon,
Dan paradi-pa-pans-nanye,
Paradi get-zordi-pa-get-dime.
Dan bontan pa get divan,
Nek kontan soulbontan.
Enn inosan finn pey pou koupab.
Ankor inosan pou peye.
Komie inosan pou peye?
So trip sere, so lagorz amare.
Li bes so latet pou kasiet
So lizie ki nwaye
Ar soufrans-laont
Ar laont-soufrans.