TARTIF FRODER PAR MOLIÈRE

©DEV VIRAHSAWMY AND ICJM

BANN PERSONAZ DAN LORD KI ZOT PARET

MADAM PERNEL (mama ORGON)
FLIPOT (servant MADAM PERNEL)
ELMIR (fam ORGON)
MARIYANN (tifi ORGON)
DORINN (servant lafami ORGON)
DAMIS (garson ORGON)
KLEANT (frer ELMIR)
ORGON
VALER (fianse MARIYANN)
TARTIF
LORAN (serviter TARTIF)
MISIE LWAYAL (wisie)
KAPITENN

AK 1 SENN 1

MADAM PERNEL, FLIPOT (so servant), ELMIR, MARIYANN, DORINN, DAMIS, KLEANT.

MADAM PERNEL
Nou’ale Flipote, nou’ale, isi mo pa pou viv.

ELMIR
Ou mars telma vit-vit mo pa pe kapav swiv.

MADAM PERNEL
Pa deranz ou mafi, res anplas, pa bouze;
Sa bann simagre la peyna plas mo kote.

ELMIR
Mo bizen dapre lord fer mo devwar belfi.
Ou, mo belmer, dir mwa kifer vit ou sorti?

MADAM PERNEL
Mo pa pe kapav get dezord dan ou lakaz,
Person pa fer zefor pou respekte mo laz.
Mo pe kit ou lakaz konfizion dan lespri;
Sak fwa mo donn konsey kikenn vinn fer dibri;
Bon mannyer finn fane, vilgarite partou;
Rwayom Lerwa Peto kikfwa ti’ena plis gou.

DORINN
Si…

MADAM PERNEL
Ou, ou pa bliye, isi ou enn nenenn.
Ou’ena enn gran lagel pli long ki lansemenn,
Ou met nene dan tou zafer pa regard ou.

DAMIS
Me…

MADAM PERNEL
Ou mo ti-zanfan, ou enn gro piaw san trou :
Ekout mwa, ou granmer, mo kone ki mo dir;
Mo finn dir ou papa, plis ki san fwa mo sir,
Ou mannyer fer mwa per, ou pou fini bien mal
E ou pov, pov papa pou gagn traka par bal.

MARIYANN
Mo kwar…

MADAM PERNEL
Ayo Bondie! Ou so ser, mem grimas.
Deklar sen, inosan, bon zanfan san enn tas;
Dilo trankil, monwar, mo konn ou profonder,
Ou kasiet ar parfen enn kantite pianter.

ELMIR
Pa bon…

MADAM PERNEL
Belfi, shut up! Aster la ekout mwa.
Mo pa kontan ditou, tou sa sinema la :
Ou ti bizen donn zot bann bon lekzanp pou swiv,
Zot pov mama ki’nn mor, omwen ti plis konn viv.
Ou nek konn bangole; mo lespri fatige
Ar kas ou depanse lor lenz ek lor soulie.
Si ou’anvi fer plezir ou mari dan lakaz
Li napa neseser fer tousa letalaz.

KLEANT
Me madam apre tou…

MADAM PERNEL
…Ou bofrer mo garson,
Mo estim ou boukou, kontan ou, me tansion,
Si mo ti fam marye mo garson, san tarde
Mo ti pou dimann ou sorti isi ale.
Ou kontan dir dimoun kimannyer bizen viv,
Me ou bann lide fou, bon dimoun refiz swiv.
Sori, mo pe koz fran; samem mo labitid,
Kan mo pans enn zafer mo pa zwe rol timid.

DAMIS
Be ou Misie Tartif, li li foul korek li…

MADAM PERNEL
Li li enn bon dimoun, zot bizen ekout li;
Mo sap lor kal brit-brit kan mo trouv enn fatra
Rod sikann ar Tartif ki plis ki enn papa.

DAMIS
Hen! Kisasa? Nowe! Ou’le les enn foser
Vinn fer so diktater, vinn enpoz so mannyer,
Anpes nou viv lavi mannyer nou finn swazir
Parski gran Misie la napa trouv so plezir?

DORINN
Pa kapav ekout li, fer dapre so lespri :
Tou seki nou anvi li li zis pou modi;
Li for dan kritike, limem Misie Konntou.

MADAM PERNEL
Li pa kritik dan vid, li pans bon pou nou tou.
Si nou swiv li nou pou pran sime paradi,
E mo garson bizen fors zot mars deryer li.

DAMIS
Mo pa dakor granmer! Ni papa, ni personn
Pa kapav obliz mwa respekte enn felonn.
Mo pou vann mo konsians si mo koz lot mannyer;
Tou seki li rod fer plen mo nam ar koler;
Nek gete, mo kone, ant mwa ek sa boug la
Pa zordi, pa dime pou’ena enn bel bala.

DORINN
Ayo! Ki mo pou dir? Enn veritab skandal!
Enn enkoni vini, tal partou so lagal.
Ler li ti debarke, veritab nwar-touni,
So lenz ti kas-kase, li ti pe mars pieni.
Zordi li finn bliye seki li ti ete,
Vir tou ambalao, pran renn dan so lame.

MADAM PERNEL
Dir granmersi Bondie! Lemonn ti pou verni
Si tou ti pe marse dapre so lord beni.

DORINN
Ou finn met dan latet ki li li enn gran sen,
Me kwar mwa, so bataz ipokrit peyna fren.

MADAM PERNEL
Get li koze!

DORINN
Peyna sime fer li konfians,
Ni li, ni so Loran, san enn bon referans.

MADAM PERNEL
Gete, mo pa kone si Loran li tiptop
Me mo donn garanti ki Tartif li bien prop.
Zot rod fer li ditor, ayir li plis ankor
Parski li dir zot tou sak fwa ki zot antor.
So leker boulverse par pese lor later,
So sel gran anbision fer zot evit lanfer.

DORINN
Korek sa! Me dir mwa kifer depi enntan
Li boud bann viziter ki nou nou bien kontan?
Ospitalite finn vinn telman gran pese
Ki li bizen fer dibri, touy trankilite?
Zot ole mo dir zot veritab makadam?
Mo bien kwar misie la pe pous bor ar madam.

MADAM PERNEL
Bous labous, reflesi, apre sa ou zaze.
Pa zis li ki pe blam zot bann aktivite;
Zot bann frekantasion ar so agrram-bagrram,
Filwar loto divan laport, finn vinn enn dram,
Ban sofer, serviter fer tapaz fennsifer,
Tousala fer dimoun dan paraz koz kontrer.
Mem si mwa mo pa kwar ki ena zafer drol
Me dimoun pe koze, pe servi parabol.

KLEANT
Madam eski kapav anpes zot fer palab?
Si pran zot kont lavi ti pou ensiportab,
Akoz detrwa rimer lor sesi lor sela
Pa kapav gat zami, pou nanye pran traka.
Dizon nou deside fer seki ou pe dir,
Ou kwar ki bann rimer, bann palab pou’aret zwir?
Kont lespri palabrer pa’nkor ena baraz.
Fale pa nou pran kont parol vid fer tapaz;
Nou bizen viv lavi, dapre nou prop konsians,
Les seki zwir zaze dan zot extravagans.

DORINN
Pa Daphne nou vwazinn ek so tipti toutou
Ki pas tou zot letan fann labou lor nou tou?
Touzour seki pe viv mannyer plis ridikil
Zot premie pou envant mil zistwar enbesil;
Si koumadir zot kwar, ant entel ek entel
Paret kapav ena enn zistwar bagatel,
Lor vites fann nouvel, met zepis masala,
Ranz li dan lamannyer, fer enn gran tamasa.
Zot met zot makiyaz lor seki lezot fer
Pou kasiet zot pese, pas pou bann zoli fler,
Degiz zot trikmandaz ar enn mask inosan
Pou fer tou dimoun kwar ki zot dosie bien blan,
Tousa pou zot detourn latansion lor lezot,
Pran zot prop malpropte balans li lor enn lot.

MADAM PERNEL
Tou seki ou pe dir peyna okenn valer.
Nou tou kone Orant so lavi san loder :
Li bien-bien relizie; e dimoun finn dir mwa
Li pa dakor ditou ar tou zot tralala.

DORINN
Enn zoli lekzanp sa! Napeyna so segon!
Foul dakor madam la zordi viv dan glason;
Me kan laz finn rantre zestaz bizen sanze,
Mo dakor ki aster li rod swiv tras Bondie.
Me kan li ti kapav may bann zom dan so piez
Li pa ti kil parad, res lakaz lor enn sez;
Ler li finn dekouver li pe perdi kara,
So sarm pe disparet, li deklar sen do ta,
Li met so degizman moral ek spiritiel
Pou kasiet so febles : so bote fer lagel.
Bann fam ki bien fer zes dan lepok zot zenes
Soufer kan bann pwenter bat karte kouma fles.
Napeyna lot sime pou kasiet zot sagren,
Zot met mask relizion, gagn sertifika sen,
Lerla zot tom dan lot lextrem, pa badine,
Zot trouv pese partou, zot pa konn pardone.
Zot pas tou zot letan tir defo ar dimoun,
Pa kwar pou fer dibien! Zot zalou ki fer goun.
Zot pa fouti soufer ki enn lot gout zwisans
Ki zot zot pa kapav parski laz gat zot sans.

MADAM PERNEL
Ala zoli zistwar pou fer zot lavi dous.
Belfi, dan ou lakaz oblize bous labous
Parski Madame DORINN limem refri koze.
Eski zot donn mwa drwa dir seki mo panse?
Mo garson li finn fer tou seki bizen fer
Ler li finn akeyir enn dimoun prop, senser;
Bondie finn avoy li pou met lord dan lespri
Kabose bann dimoun devergonde isi;
Zot bizen ekout li pou zot nam dan martir,
Ekout so komanter, li kone ki li dir.
Zot fer fet, zot fer bal, zaze, zaze, zaza.
San zot realize, Satan pe fer maja.
Zame tann zot priye, swa koz parol Bondie,
Zot koz dan vid, soley leve-soley kouse;
Souvan-souvan, toultan, zot nek tray zot prosen
Kont sesi, kont sela zot fer palab san fen.
Bann bon dimoun ki la, be zot latet gate
Par koze initil dan zot bann komite.
Dan enn fraksion segonn zot fabrik mil palab.
Lot zour enn gran dimoun, pa enn senp mizerab,
Dir mwa ki zot lakaz parey latour Babel.
Baba! Bel-bel bala tourn dan gran karousel!
Par ekzanp li dir mwa ki lot zour enn pasan…
Alala! Misie la pe koumans riy foutan!
Al kot ou bann boufon ki konn fer ou riye,
Pa bizen… Salam! Isi pa gagn drwa koze!
Mo’nn perdi tou lestim ki mo ti’ena pou zot,
Pa dime ki mo pou remet lipie kot zot.
(Li donn Flipote enn kalot)
E ou ki ariv ou, ou labous anpandan.
Tansion! ou’le enn lot kalot pou ou konpran?
Marse fatra, marse!

AK 1 SENN 2

KLEANT
… Mo prefer pa swiv li
Tansion ankor enn fwa li koumans so dibri,
Mo dir ou sa fam la …

DORINN
…Ayo mo bien sagren
Li pa la pou tann ou dir for seki bizen,
Mo sir li pou dir ou ou mank li direspe,
Pa enn fason tret enn madam so kalite.

KLEANT
Ou’nn trouve kimannyer pou nanye li vinn rann?
Tartif, so adore, finn fini manz so krann.

DORINN
Tousa nanye ditou kan ou get so garson,
Lerla oumem pou dir napeyna so segon.
Lepok difikilte kan Lerwa ti dan pens
San tike li ti fou lopozision enn rens;
Me zordi li kouma enn dimoun abriti,
Tou seki Tartif dir, pou li napeyna pri.
Li dir limem so frer, lespri sen dan so nam,
Li plis kontan Tartif ki so fami, so fam.
Ar zis enn sel dimoun li rakont so sekre,
Samem sel dimoun ki gagn drwa tras so sime.
Li gat li, anbras li. Sa kalite kares
Mo sir li pa ti pou fer mem ar so metres.
Kan ler pou pas atab li gagn plas prezidan;
Ler Tartif manz manze sis dimoun, li kontan;
Pa dir ou, meyer bout rezerve zis pou li;
Ler li rote, mo patron dir : “Bondie Beni”.
So katorz finn ventiwit; li finn vinn so Bondie.
Li ador li, gob tou so mo san ezite;
Tou seki Tartif fer pou li enn gran mirak,
Sak parol Tartif dir, enn veritab orak.
Tartif enn gran malen, konn debrouy so difil.
Li konn maniganse pou kouyonn enbesil;
Li servi so grimas pou gagn pake pitay,
Et lorla, pa koze, ar nou tou li tir lay.
Pa fini. So chokrra, enn fatra faner dal,
Tourdi ar toupe mons pe rod pres nou moral.
Lizie plen ar violans li fann ar nou brit-brit,
Li zet lapoud, dirouz, riban, baret dan pit.
Salte la, lot zour la bout par bout li desir
Enn mouswar ki li’nn trouv dan enn liv lor martir,
Anmemtan repros nou ki nou bann kriminel
Parski nou les Satan fann pikan dan lesiel.

AK 1 SENN 3

ELMIR, MARIYANN, DAMIS, KLEANT, DORINN

ELMIR
Ou sape ou pa finn akonpagn mo belmer
Ki’nn brousay-brousay nou akoz nou fay mannyer.
Mo mari pe vini. Mo pa kwar li’nn trouv mwa.
Mo’al lao dan lasam, mo’al atann li laba.

KLEANT
Mwa mo va res isi pou pa perdi letan,
Mo zis dir li bonzour, apre les li anplan.

DAMIS
Pa bliye koz ar li lor maryaz mo ti ser.
Mo bien per ki Tartif pou rod fer lekontrer,
Fors mo papa devir so plan ambalao;
E lerla, ou kone, mo plan tom dan dilo.
Valer kontan mo ser, mo ser kontan Valer,
E tou dimoun kone mwa mo kontan so ser.
Si…

DORINN
Li vini!

AK 1 SENN 4

ORGON, KLEANT, DORINN

ORGON
…A Bofrer! Kot ou pe ale?

KLEANT
Mo ti pe sorti. Mo kontan ou’nn retourne.
Pou lemoman bann pie fler pan’kor bien fleri.

ORGON
Dorinn… Bofrer pa ale, taler ou sorti.
Rann mwa enn gran servis donn mwa enpe nouvel,
Si pandan mo labsans personn pa’nn bles lesiel.
Pandan sa de zour la tou finn res bien dan lord?
Zot tou isi, zot bien? Peyna okenn diskord?

DORINN
Avantier enn zourne Madam ti bien malad,
Lafiev, malad latet, so soufrans depas kad.
ORGON
E Tartif ki mannyer?…

DORINN
…Tartif li plis ki bien,
Gro, gra, so figir fre, li toultan pe gagn fen.

ORGON
Bon dimoun sa!

DORINN
…Aswar Madam ti gagn noze,
Telma li ti malad, li pa ti manz nanye,
So krann rod eklate ar enn douler atros.

ORGON
E Tartif ki mannyer?…

DORINN
…Lapeti zame mos,
Ar boukou devosion li ti manz de perdri,
Zis avan lamwatie zigo mouton farsi.

ORGON
Bon dimoun sa!

DORINN
Madam ti pas enn lanwit blans,
Enn lanwit san dormi. Li ti manz so soufrans,
Lafiev, lakranp toutou ti anpes li dormi,
Tout-lanwit nou tou ti oblize res ar li.

ORGON
E Tartif ki mannyer?…

DORINN
…Somey dous pez so nam,
Ler so vant ti bien plen li al dan so lasam,
Al direk lor lili ki nou ti bien sofe,
Li dormi enn sel tre ziska lelandime.

ORGON
Bon dimoun sa!

DORINN
Telman nou tou ti ankoler,
Anfen Madam dakor nou fer vinn enn dokter;
Pikir, antibiotik ti amenn soulazman.

ORGON
E Tartif ki mannyer?…

DORINN
Ti fer fas so tourman,
Miskle nam kont Satan, ti donn soutien moral,
Pou fer madam bliye so soufrans enfernal
Li ti tap kat wiski pou li gagn lapeti.

ORGON
Bon dimoun sa!…

DORINN
…Zot bien aster. Bondie beni!
Les mo al dir Madam komie ou trakase,
Ki ou pe dimande si li finn degaze.

AK 1 SENN 5

ORGON, KLEANT

KLEANT
Ou pa trouve Bofrer li riy dan ou figir.
Get sa, mo pa anvi ditou gat ou plezir,
Me mo dir ou fran-fran mo foul dakor ar li.
Zame finn zwenn otan verdigri dan lespri!
Ki sa kalte mazik enn boug kapav ena
Pou fer ou bliye tou, rant dan sa lasos la?
Yer enn lapo touni ki manz dan ou lasiet,
Zordi pe fer gran-nwar…

ORGON
… Pa koze san lanket!
Bofrer, ou pa kone ki ou pe radote.

KLEANT
O.K. mo pa kone, pa bizen eksite.
Si nou’le dekouver ki vremem so gordonn…

ORGON
Mo frer, ler ou konn li; ou pou gagn li bien bonn,
Ou lafeksion pou li pou toultan bengn dan goun,
Li enn dimoun…vadire…enn dimoun…dimoun.
Si ou swiv so konsey ou pou viv dan douser,
Lerla ou pou konpran dimoun peyna valer.
Ler mo diskit ar li mo lespri vinn enn lot,
Li fer mwa abandonn atasman pou lezot,
Mo leker, mo lespri pa pran enn sou traka.
Zot tou kapav pe mor, frer, fam, zanfan, mama,
Get dan trou si ou kwar ki sa pou manz mo krann.

KLEANT
Bann santiman imen, pou ou finn vinn lasann!

ORGON
Ayo! Les mo dir ou kouma mo ti zwenn li,
Dan mo plas ou’si ou ti pou gout zi mem fri.
Toulezour li ti pe vinn legliz kouma’enn sen,
Koste kot mwa li ti pe azenou plen-plen,
Tou dimoun dan legliz ti pe vire-gete
Telma so lapriyer ti pe fer tou vibre,
Li ti pe soupire, lev lame dan lesiel,
Lerla anbras later. Pou fer sa bizen fiel!
Li ti pe galoupe kouma lames fini
Pou dibout kot laport, donn mwa dilo beni.
So boy ki ti parey kouma li ti dir mwa
Mem li pov, dan Bondie li ti trouv so lazwa.
Ler mo ti pe donn li enn ti-kas, touletan
Li ti pe rod rann mwa enn bon parti larzan.
“Tro boukou, ou tro bon Misie”, li ti pe dir,
“Mo napa merite bonte ou leker pir”.
Ler mo refiz repran so lamone sanze
La, divan mo lizie li al fer sarite.
Bondie finn gid so pa pou li vinn res kot mwa
E depi sa zour la, toukorek, tous dibwa!
Li vey tou dan lakaz, mem mo fam pa sape;
Li kone mo loner zordi dan so lame.
Li dir mwa kan kikenn pe pous bor ar mo fam,
E lorla so zalou depas kad mo pov nam.
Ou pa kapav panse ki kantite li prop :
Nenport ki ti erer pou li enn bien gran dop,
Enn ti nanye ditou, sa fatig so moral,
Lot zour la, ki ou kwar ti fer li vinn bien pal?
So kosians repros li ki li finn touy enn pis
Ar enn gran lakoler, li napa trouv sa zis.

KLEANT
Get sa do mo bofrer! Latet pa bon mo kwar!
Ou fout-de-mwa! Ou kwar mo pou gob ou zistwar?
Kot ou kwar ou ete? Aret ou badinaz…

ORGON
Bofrer, sa koze la li enn gran gaspiyaz :
Pese dan ou paraz pe fer ou gat nasion.
Toultan mo pe dir ou bizen fer atansion,
Tansion ou gagn dezagreman, tas dan boutey!

KLEANT
Bann dimoun kouma ou toultan koz mem parey,
Akoz zot pa trouv kler zot rod ris nou andan,
Zot dir nou nou fer fos parski nou diferan,
Parski nou pa dakor pou imit zot grimas
Zot dir nou kont Bondie, nou tou bann fimer mas.
Be ou zoli koze pa fer mwa ditou per,
Mo kone ki mo dir parski mo leker kler.
Ar ou bann zigmaga ou pa pou anbet mwa,
Partou ena foser, ena bann bachara;
Kot loner amenn nou pa kapav kas kontour
Akoz sa, bann vre brav pa bizen tap tanbour,
Vre krwayan-pratikan napa fer letalaz,
Pourtan nou swiv zot tras, san ki zot fer tapaz.
Dousma! Ou’le fer kwar napeyna diferans
Ant foul senserite ek zes-touy-konesans?
Ou’le get toulede koumadir mem zafer,
Ou’le donn vre figir ek enn mask mem valer,
Ou’le ki bann zestaz ranplas senserite,
Les tou seki zwe fim touy tou seki vre-vre,
Les lonbraz enn dimoun pran plas sa dimoun la,
Les lamone foser diriz nou douniya?
Mo pa kapav konpran bann dimoun zordi-zour,
Zot tou pe fer koustik andeor zot lakour,
Zot lespri bien fofol nepli ena kontrol,
Sak dimoun pe panse kimannyer devir bol;
Donn zot enn bon zafer, timama li vinn rann
Telman zot tou gourman, ar tro zot tou anpann.
Mo zis pe dir ou sa, napa gard dan leker.

ORGON
Ki ou kwar ou ete? Enn maha profeser!
Ou kwar ki ou lespri enn ansiklopedi,
Ki ou tousel kone kot sime paradi;
Oumem profet, gran filozof lemonn modern,
Tou dimoun dapre ou bizen swiv ou lantern.

KLEANT
Mo frer zame mo’nn dir ki mo enn gran savan,
Ki mo enn gran peto, gran koko matapan.
Me ena enn zafer mo sir kouma lasir
Ant seki fos ek seki vre mo konn swazir.
Dapre mwa napeyna personn pli respektab
Ki enn krwayan onet ki zwe kart lor latab,
Peyna nanye isi ki pli prop, pli zoli
Ki lafwa veritab enn pratikan beni.
Akoz sa mo vomi kan mo trouv bann foser
Ki servi makiyaz pou kasiet zot pianter,
Bann lerwa kouyoner ki zwe zot fim afon;
Servi trikaz, mansonz, viol lespri relizion;
Abiz nou inosans, trik parsi, trik parla;
Zot pa respe seki plis sakre : nou lafwa.
Dimoun koumsa zot konn zis zot prop lentere,
Fer biznes ar krwayans, zot nek aste-vande;
Zot bann sef dan pran gous, pou monte zot donn gous,
Zot for lor bous lizie, met douser dan labous,
Nek gete kimannyer zot fer kwar zot senser,
Zot servi nom Bondie pou zot vinn milioner,
Zot fer pelerinaz, pas laket toulezour,
Partou kot zot pase zot fer zoli diskour,
Lor konn kasiet zot prop pese zot bann gran fwet,
Zot vif, violan, san pider, bann veritab tret,
Kan zot ‘le detrir enn adverser, zot fer kwar
Ki Bondie, ankoler ar pese, pa donn bar,
Me seki bien pli grav se ki dan zot laraz
Zot servi nou prop zarm pou kraz nou leritaz,
Zot bann vis jabolik ki ranpli zot lespri
Rod servi nou lafwa pou detrir Zezi-Kri.
Si konn gete, kapav dekouver enn foser,
Li fasil rekonet enn dimoun ki senser.
Nek get bien otour nou, ou pou trouve oumem
Enn kantite dimoun ki veritab lakrem :
Par egzanp Ariston, san bliye Periandre,
Oronte, Alcidamas, Polydore ek Clitandre;
Tou dimoun aksepte ki zot bann vre model.
Zot peyna pou fer senn, mont lao lor lesel
Kouma roderdeler, peyna pou met dan zar,
Zot lafwa, zot krwayans pa fer zot vinn vantar,
Zot pa pas zot letan pou tir lay touletan,
Okontrer zot plis kwar ki pardon li pli gran.
Zot zot les ban fezer rabas filwar parol;
Se par seki zot fer zot met nou dan lekol.
Zame zot dir dimal lor mannyer zot prosen,
Zot karakter koumsa, zot prefer dir dibien.
Pa zot ki pou tir plan, mont enn dimoun kont lot,
Zot prefer fer zefor pou viv lavi san fot;
Kan kikenn fer erer zot pa nek tom lor li,
Okontrer zot fer tou pou koriz zavari
San fer gran-nwar, san rod fer kwar ki zot bann anz
Ki bizen fer travay ki Bondie pa’le manz.
Sa apel bon dimoun; dimoun nou bizen swiv,
Dimoun ki zot leker ouver kouma enn liv.
Eskiz mwa, ou Tartif, mo pa fer li konfians,
Ou senser kan ou met tou ou pwa dan balans
Me permet mwa dir ou, ou les li anbet ou.

ORGON
Misie Kleant, eski ou finn fini dir tou?
Bon, salam!… (Li rod sorti).

KLEANT
…Bofrer atann enn tikou. Atann.
Nou sanz paz. Valer finn dimann pou vinn ou zann,
Ou finn donn li parol pou marye ar mo nies?

ORGON
Wi…

KLEANT
…Finn fikse enn dat pou selebre lames?

ORGON
Mo kwar…

KLEANT
…Kifer finn ranvway seremoni la?

ORGON
Pa kone…

KLEANT
… Ou’nn sanz lide lor sa maryaz la?

ORGON
Kikfwa!…

KLEANT
… Dir mwa, ou pa pou gard paroldoner?

ORGON
Mo pa’nn dir sa…

KLEANT
…Peyna okenn rezon kifer
Ki sa de zanfan la zot maryaz dan sispans?

ORGON
Kikfwa!…

KLEANT
Dir wi swa non, napa vinn gat zot sans,
Valer finn dimann mwa dimann ou ou repons.

ORGON
Gran mersi mo Bondie!

KLEANT
Me dir mwa ou repons?

ORGON
Seki ou anvi…

KLEANT
… Me, dir mwa ki pou dir li!
Mo pa konn ou plan. Dir mwa ki ou plan!…

ORGON
…Seki Bondie ole, mo fer!…

KLEANT
…Enn kiksoz bizen kler
Parol done, parol sakre. Peyna erer?

ORGON
Salam!…

KLEANT (tousel)
…Pov garson! Mo bien per pou so lamour.
Vomie mo al zwenn li pou ed li trouv lizour.

AK 2 SENN 1

ORGON, MARIYANN

ORGON
Mariyann…

MARIYANN
…Oui papa…

ORGON
…Vinn la. Mo bizen dir ou
Enn zafer serye.

MARIYANN
Ki problem?…

ORGON
…Mo get enn kou
Si person pa pe rod ekout nou de koze;
Dan sa ti lasam la li fasil espione.
Korek, peyna personn. Mariyann, mwa toultan
Mo finn apresie mem ou mannyer inosan,
Depi toultan mo bien kontan ou mo tifi

MARIYANN
Mo bien rekonesan, mo kontan ou mwa’si.

ORGON
Bien koze mo tifi! Pou merit tousala
Aster li ou devwar fer plezir ou papa.

MARIYANN
Be pou fer ou plezir li mo pli gran dezir.

ORGON
Bien-bien bon! Lor Tartif so mannyer ki ou dir?

MARIYANN
Kisa, mwa?…

ORGON
…Oui. Get bien kimannyer ou reponn.

MARIYANN
Ayo Bondie! San depler ou, mem enn segonn.

ORGON
Sa ki enn bon zanfan! Ou dakor mo tifi
Ki li enn gran dimoun ki ena gra lespri,
Ki ou bien kontan li, ki ou pli gran dezir
Se vinn so fam marye parski mwa ki’nn swazir.
Hen?…

(Mariyann soke, li kile)

MARIYANN
…Hen?

ORGON
…Ki ete…?

MARIYANN
…Pardon?…

ORGON
…kwa?…

MARIYANN
…Mo’nn bien tande?

ORGON
Ki zafer?…

MARIYANN
…Kisannla ki mo bizen nome
Ki mo bien kontan li, ki mo pli gran dezir
Se vinn so fam marye parski ou ki’nn swazir?

ORGON
Tartif…

MARIYANN
…Mo fer serman papa, pa vre tousa.
Kifer ou fer mwa dir seki mo peyna drwa?

ORGON
Me mwa mo’nn deside ki tousa li bien vre,
E si mo’nn deside ou bizen aksepte.

MARIYANN
Kisasa? Ou’le …

ORGON
…Samem, Mariyann me wi!
Ler ou marye Tartif, li rant dan nou fami.
Li pe vinn ou mari, desizion mo finn pran;
E mo fer ou konfians…

AK 2 SENN 2

DORINN , ORGON, MARIYANN

ORGON (ar Dorinn )
… E ou bliye ou ran?
Sa enn mannyer fer sa? Ou tro kirye maser,
Ou bien tro kontan met nene dan tou zafer.

DORINN
Mo pa tro kapav dir sipa sa rimer la
Li zis enn ti rimer ousa enn vre palab;
Nouvel sa maryaz la pe sirkile partou
E mwa mo nek pe dir tousa pa vre ditou.

ORGON
Kifer? Ki ena drol ladan, hen?…

DORINN
…Sitan drol
Misie, ki mo pa’le kwar enn sou ou parol.

ORGON
Pa traka, mo kone kouma pou fer ou kwar.

DORINN
Korek sa, mo kone ou konn rakont zistwar.

ORGON
Kwar samem, kan so ler va vini zot gete.

DORINN
Badinaz!…

ORGON
…Mo tifi, mo pa pe badine.

DORINN
Pa pran kont, ou papa pe rod sikann ar ou.
Li pe zwe…

ORGON
…Mo dir ou…

DORINN
…Aret zwe-zwe zouzou,
Personn pa pou kwar ou…

ORGON
…Pa fer mwa sap lor kal…

DORINN
Be si ou ensiste ou mem pou gagn dimal.
Eski li posib? Ou, gran dimoun dan landrwa,
Ou gran labarb fer ou pas pou enn gran dada,
Ou kartorz finn ventiwit, ou’le…

ORGON
… Ekout mwa bien!
Depi enn tan ou finn gagn pie, ou al tro lwen,
Bizen met fren ar ou, les mo dir ou maser.

DORINN
Pa bizen sap lor kal, Misie, pa neseser.
Ou pran nou pou gopia ar ou plan bachara,
Ou’al amar ou tifi dan lili enn fatra.
Ou Tartif ti bizen okip so prop laryaz.
Ki sa pou raport ou, enn maryaz gaspiyaz?
Ou pran tou ou dibien, ou zet li dan baydoum,
Enn zann galimacha?…

ORGON
…Ferm labous, bred mouroum!
Li pov, akoz samem li merit nou lestim.
Li mizer parski li pa finn fer okenn krim,
Akoz sa li bizen mont pli lao ki tou.
Li finn fer sakrifis, finn priv limem tou kou
Li finn refiz pran kont bann konfor materyel
Telman li atire par boner eternel.
Aster gras ar mo led li pou gagn bann mwayen
Pou sorti dan lapenn e viv kouma bizen.
Se bann valer koumsa ki toultan pou res zenn.
Pou seki konn gete, li enn vre jenntoulmenn.

DORINN
We, li kontan dir sa; apel sa vantardiz,
Dimoun ki relizie zame fer sa betiz.
Kan ou pran sime sen, viv lavi inosan
Ou bizen bliye non, bliye tit, bliye ran.
Enn lavi relizie ki pas dan lapriyer,
Li pa mars ar fezer ousa foli-grander.
Kifer bizen vantar?… Ou pa’le mo koz kri.
Nou sanz paz, bliye ran, aster nou zis get li.
Ou pa kwar ler ou donn ou tifi sa boug la
Ou pe rod lamerdman, ou pou gagn gran traka?
Ou pa kwar ou bizen pans pli divan enpe,
Ki kapav arive si ou plan pa marse?
Souvan li arive ki enn fam sot lafnet,
Kan finn fors li marye, fors li vinn malonet,
Si oule en tifi viv dapre regleman
Fale ou marye li ar zom ki li kontan,
Kan enn fam fer vang-vang, pe toultan kas kontour
Se parski so mari pa konn vey so lakour.
Kwar mwa, Misie, li pa fasil pou res fidel,
Ar enn zom fay model, oblize kas lagel.
Enn papa ki pa konpran sa pran tou fardo,
Ler so zanfan pe fann pikan, lor so ledo.
Reflesi, do Misie, kot sa pe amen ou.

ORGON
Mariyann ou’nn tann li? Li’le vinn mo gourou.

DORINN
Si ou pa’le vinn fou, ou nek swiv mo konsey.

ORGON
Aret ou komeraz, ou fatig mo zorey.
Ekout mwa mo tifi, mo kone ki mo fer
Mo ti dakor avan ou marye ar Valer
Me aster li finn vinn zougader mo tann dir,
Li pa fer so devwar relizie, sa pli pir,
Li nepli al lames, li nepli kominie.

DORINN
Ki ou’le? Al legliz sak fwa ki ou ale,
Kouma seki fer tou pou ou trouv zot laba?

ORGON
Mo pa finn dimann ou ou lopinion lor la.
Peyna dout ki Tartif pou enn meyer mari,
Ki pou donn garanti enn plas dan paradi.
Sa maryaz la pou satisfer tou ou dezir,
Ou lavi pou bien dous, ou pou gout tou plezir.
Ansam zot de pou viv atraver relizion
Kouma de bon zanfan, kouma de papiyon.
Dan zot menaz zame pa pou ena dibri,
E ou pou fer li fer tou seki ou anvi.

DORINN
Wi, wi! kwar mwa li pou fer li vinn enn bobok.

ORGON
Tchi malang!

DORINN
Misie, mo dir ou ou pou gagn sok,
Finn marke lor so fas, sa pa kapav sanze,
Fer seki nou anvi bel-bel korn pou pouse.

ORGON
Ou, aret deranz mwa, aprann bous ou labous,
Aret fourn ou nene, tansion ou vinn kaylous.

DORINN
Kwar mwa, Misie, mo dir ou seki bon pou ou.
(Li anpes li koze, sak fwa li ole koz ar so tifi)

ORGON
Kapav choup-chap enpe? Mersi, mersi boukou.

DORINN
Si pa ti kontan ou…
ORGON
… Pa bizen kontan mwa.

DORINN
Mo anvi kontan ou mem si ou pa’le sa.

ORGON
Hen!

DORINN
Mo fier ou loner, e mo pa pou dakor
Les dimoun sikann ou ousa fer ou ditor.

ORGON
Ou pa konn bous labous?…

DORINN
… Mo konsians repros mwa,
Mo pa kapav les ou tom dan galimacha.

ORGON
Trankil Rachas! To gagn toupe fronte salte!

DORINN
Ayo! Get li sape! Swadizan relizie!

ORGON
Wi, to bann simagre fer mwa perdi kontrol.
Shut up! Garatwa si mo tann enn sel parol.

DORINN
Rayto! Mo ferm mo bwat, me mo pans mem zafer.

ORGON
Pans kouma to anvi! Enn kiksoz bizen kler,
Si ankor tou ouver to labous… Bon!…
(Li koz ar so tifi)
…Mariyann, enn dimoun rezonab kouma mwa…

DORINN
…Rann, rann, rann!
Koze pa pe gagn drwa!…
(Li aret sek kouma Orgon get li)

ORGON
…Mem li pa enn zoro
Tartif li, li enn…enn…

DORINN
…Zoli teter-kelo!

ORGON
Dimoun, mem kan to pa kapav bien apresie
So bann lezot valer…
(Li vinn divan Dorinn, krwaz so lebra, get li)

DORINN
Nek asize gete!
Si mo ti dan so plas, boug ki atas lakord
Kan mwa mo pa ole, ti pou pas mari kord;
Mo ti pou fer li vwar; kouma maryaz fini
Li ti pou gout lasos enn fam ki ayir li.

ORGON
Alor mwa mo gomon, personn pa pran mwa kont?

DORINN
Pa bizen ou sape! Mo pe remont mo mont.

ORGON
Ki to pe fer alor?

DORINN
Mo kontan koz tousel.

ORGON
Anbon, to’nn al tro lwen, mo bizen kal to fiel,
Pou remet twa lor rel, to bizen enn kalot.
(Li pran posizion pou donn li enn kalot, e Dorinn tini drwat san koze, sak fwa ki Orgon get li)
Mo tifi, ou bizen aksepte, pa fer fot,
Dakor pou marye ar…zom ki mo finn gete…
To nepli koz tousel?…

DORINN
…Mo’nn plen koz pou nanye.

ORGON
Ankor enn ti zafer…

DORINN
…Mo trouv li bien vilen.

ORGON
Tansion! Mo pe vey twa…

DORINN
…Zot betiz fer mwa plen!

ORGON
Mo tifi, tann mwa bien, ou bizen obeyir,
Tom dakor ar mo swa, fer ou papa plezir.

DORINN (koze, sove anmemtan)
Zame mo ti pou pran enn boufon kom mari.
(Orgon rod donn li enn kalot me rat li)

ORGON
Mo tifi sa fam la pe polie ou lespri,
Li pe amenn nou tou dan zarden Lisifer.
Mo telman boulverse mo nepli trouv bien kler,
Sa bann remark foutan finn fer mwa perdi boul.
Mo bizen al pran ler pou mo lespri vinn koul.

AK 2 SENN 3

DORINN , MARIYANN

DORINN
Dir mwa ou, eski ou finn vinn goungi ennkou,
Ou bos tayt, tandik mwa mo’nn bizen koz pou ou?
Zot pe enpoz lor ou enn maryaz degoutan,
Ou pa fer enn ti mouv pou kal-kal zot lelan.

MARIYANN
Kont papa diktater, ki to’le mwa mo fer?

DORINN
Pou kapav bar so gorl, ena enn sel zafer.

MARIYANN
Ki zafer?

DORINN
Dir li ki maryaz pa badinaz,
Ki ou pa pou marye pou kalme so laraz,
Parski se ou tousel prensipal konserne,
Ou pou swazir dapre ou leker san tike,
E si li li trouve ki Tartif bien galan
Li lib pou marye li san okenn anpesman.

MARIYANN
Enn papa lor zanfan ena telman pouvwar
Ki zame pou koze mo finn gagn okenn bar.

DORINN
Fer ou latet travay. Valer kontan ou, non?
Eski ou kontan li? Eski ou lamour bon?

MARIYANN
Ayo Dorinn, to pe fer mo leker fermal,
To pe fer koumadir mo santiman bankal.
Komie fwa mo’nn dir twa tou sekre mo leker?
To bien kone komie mo lamour li senser.

DORINN
Kouma mo kapav sir? Lalang peyna lezo.
Ou lamour vre-vre mem? Swa zis lao-lao?

MARIYANN
Ki kouraz to ena pou koz koumsa ar mwa,
To bien kone ki mo pa pe zwe sinema.

DORINN
Alor ou kontan li?…

MARIYANN
…Wi, ar tou mo lafors.

DORINN
E dapre so mannyer peyna danze divors?

MARIYANN
Mo bien kwar…

DORINN
…Zot sir-sir, toulede foul dakor
Pou marye, peyna kata-kata?

MARIYANN
Lamour for.

DORINN
Si fors ou pou marye ar Tartif ki ou fer?

MARIYANN
Nel res pou swiside si rod fors mo leker.

DORINN
Bravo. Sime swisid zame mo ti panse.
Bien senp, nek aret viv pou problem anvole,
Solision la kikfwa kas pake. Mwa mo bwi
Sak fwa mo tann dimoun koze kouma pagli.

MARIYANN
Ayo Bondie mama, ki ariv twa Dorinn.
Kan dimoun dan lapenn to nek redi lalinn.

DORINN
Ou’le mo fil lalinn pou ankouraz betiz.
Fer parey kouma ou pa konn sorti dan kriz.

MARIYANN
Be ki to’le mo fer? To kone mo timid.

DORINN
Kan lamour vremem for enn leker vinn solid.

MARIYANN
Eski mo santiman pou Valer li pa ferm?
Dan nou ka se Valer ki bizen regle term.

DORINN
Ki ou dir? Si enn zom li enn fay bachara,
Ki anvi les Tartif manz dan so katora,
Ki peyna dinite pou gard parol done,
Eski se ou fianse ki bizen pey bann fre?

MARIYANN
Si mo refiz brit-brit, fer Tartif gagn kabo
Mo pa pou ekrir tou mo lamour lor tablo;
Mem Valer merit sa, ou pa kwar mo bizen,
Par pider, kontrol mwa kouma bann dimoun bien?
Li pa bon les ale, les koze la flanbe.

DORINN
Fer seki ou anvi. Li bien kler ki ou’le
Partaz lili Tartif, mo peyna okenn drwa
Anpes ou marye ar boug ki ou kontan ba.
Mo pa trouve kifer mo pou bar ou boner.
Enn mari kouma li, peyna lot lor later.
Misie Tartif! Enn ti dimoun sa, dir mwa ou?
Ou kone Tartif la napa kwar li enn fou,
Pa’nkor ne sa dimoun ki fasil kouyonn li,
Ena bel-bel zwisans pou so gate-pouri.
Tou dimoun finn fini deside ki li bon,
Ki li ena granker, ki li zoli garson,
Ki li entelizan. Anfen! Ki li enn star.
Ar enn mari koumsa ou lavi pou dan zar.

MARIYANN
Dorinn !…

DORINN
… Ki kantite jos ou pou zwir sak zour
Dan labra enn mannken, ou so fam, so lamour.

MARIYANN
Dorinn, ase Dorinn ! Aret manz mo latet,
Ed mwa trouv enn sime, enn laport, enn lafnet.
Ayo Dorinn, ed mwa! Nepli kapav tini.

DORINN
Mariyann, ou bizen ekout ou bon papi
Mem si li’le ki ou marye ar enn zako.
Ou ena boukou sans. Pa bizen kas koko.
Maryaz fini, ou mont dan karyol, al kot li,
E laba ou pou zwenn enn fami bien garni
Ar ki ou pou pas tou ou letan san traka.
Zot pou fer ou zwenn bann gran dimoun dan landrwa.
Premie zour ou pou rann enn vizit kourtwazi
Madam Lonorab ek Madam sef-pion osi
Ki pou donn ou enn ban pou repoz ou personn.
Laba zour apre zour karnaval fer laronn,
Zordi dolok, dime ravann nek donn lagam
E parfwa, bann lisien mizisien met laflam.
Si kikfwa ou mari…

MARIYANN
…To pe fer mwa soufer.
Olie to rod ed mwa pou sap dan mo maler.
DORINN
Bliye mwa, get enn lot…

MARIYANN
…Dorinn , ed mwa do ta!

DORINN
Ou merite ki amar ou ar enn fatra.

MARIYANN
Dorinn, mo Dorinn !…

DORINN
…Non!…

MARIYANN
…Si mo dir ouvertman…

DORINN
Non. Tartif bon pou ou, ou va gout so ledan.

MARIYANN
To kone ki toultan mo finn rakont twa tou:
Kan mwa…

DORINN
…Non, ou ou bon pou lili lougarou.

MARIYANN
Ayo Bondie Sennyer! Personn pa pran mo par,
Mo nek res pou nwaye dan mo prop dezespwar.
Les mo gran dezespwar ed mwa dan so mannyer,
Mo kone ki meksinn pou geri mo douler.
(Li rod ale)

DORINN
Mariyann, pa ale, mo pardonn ou febles
Mo pa kapav les ou tousel dan ou kales.

MARIYANN
Dorinn , si zot fors mwa tas dan sa martir la
Silefo dan mo tom mo pou rod sime la.

DORINN
Pa fatig ou latet. Rod bien, ena sime
Pou anpes sa… Ala Valer ou bieneme!

AK 2 SENN 4

(VALER, MARIYANN, DORINN )

VALER
Koze bien for deor, sirman ou okouran,
Mariyann, vre, pa vre, ou bizen dir mwa fran.

MARIYANN
Ki zafer?…

VALER
…Ou pe marye Tartif…

MARIYANN
…Mo papa
Finn desid pou fer sa maryaz la, pa mwa sa.

VALER
Ou papa, pa dir mwa…

MARIYANN
…Li finn sanz so lide,
Li finn fek enform mwa lor so nouvo proze.

VALER
Kisasa! Koz serye…

MARIYANN
…Mo pa pe ris lakord,
Samem so volonte, li finn fek donn mwa lord.

VALER
Eski gagn drwa kone ki ou ou pans pou fer,
Mariyann?…

MARIYANN
…Pa kone…

VALER
Ou repons li bien kler.
Ou pa kone?…

MARIYANN
…Non…

VALER
…Non?…

MARIYANN
…Ki konsey ou donn mwa?

VALER
Mo konsey ou marye ar li san tralala.

MARIYANN
Ou konsey mwa fer sa?…
VALER
…Wi…
MARIYANN
…Ou sir?…

VALER
…Wi mo sir.
Enn bien bon desizion pou seki konn swazir.

MARIYANN
Bon! Si ou kwar li bon, mo va swiv ou konsey.

VALER
Mo bien sir mo konsey pa finn korn ou zorey.

MARIYANN
Pa plis ki ou konsey finn desir ou lape.

VALER
Mo finn donn ou konsey ki ou ti’le tande.

MARIYANN
E mwa mo va swiv li zis pou ou pa perdi.

DORINN (koz tousel)
Kisannla kapav dir kot tousa pou fini.

VALER
Samem ou’apel lamour? Ou ti pe anbet mwa
Kan ou…

MARIYANN
…Sanz topik, pa neseser nou koz sa.
Ou pa finn fek dir mwa mo bizen aksepte
Marye ar seki mo papa finn deside?
Les mo dir ou deswit mo pou swiv san remor
Sa bon konsey onet ou fek donn mwa for-for.

VALER
Napa rod bann eskiz, met tou fot lor mo bos.
Ou ti finn deza pran desizion pou fer fos;
Aster ou pran pretex lor enn ti bagatel
Pou bliye ou parol enn fason ofisiel.

MARIYANN
Bizen dir ki ou’enn zwer…

VALER
…Kikfwa. Li kler aster
Ki zame ou leker finn konn lamour senser.

MARIYANN
Ayo! Ou lib pou kwar seki ou anvi kwar.

VALER
Bien sir, bien sir mo lib; mo nam dan nwar-dan nwar,
Me li pa pou tret ou kouma ou finn tret mwa.
Antouka mo kone ki pou fer aster la.

MARIYANN
Pa kwar mo pa kone, bann santiman bouyant
Ki ou merite…

VALER
…Mwa! Napa kwar mo enn tant!
Mem mo pa enn zeni, sa mo finn bien konpran,
Ena kikenn kikpar pou soulaz mo tourman;
Enn leker saritab ki pou fer mo larm sek,
Fer mwa bliye dimal koze par enn zanbek.

MARIYANN
Dimal la pa bien grav e mo sir bien-bien vit
Ou pou bliye zanbek e lerla nou pou kit.

VALER
Mo pou fer mo posib, sa kapav kont lor mwa.
Pa kapav kil parad kan enn fam fer fopa,
Okontrer bien bizen fer tou pou bliye li.
Mem si pa pe kapav nek fer kwar finn reysi;
Fale pa nou, bann zom, perdi fas, perdi pwen,
Kontinie res senser kan lot la sanz refren.

MARIYANN
Ou lopinion, mo sir, li nob, li onorab.

VALER
Normal, e dimoun bien, oblize favorab.
Gete! Ou pa ti kwar ki dife mo lamour
Ti pou res mem parey, bril mo nam pou touzour,
Mem si dan ou kote ou pe nek sanz mouyaz
Ou pa ti pe atann ki mo refiz sanz baz?

MARIYANN
Okontrer! Samem mo pli-pli gran swe, Valer;
Mo trouv drol ou pa’nkor fer seki neseser.

VALER
Samem ou gran swe?…

MARIYANN
…Wi!…

VALER
Ou finn ase bles mwa,
Mo’ale, mo’al rod lamour dan enn lot so lebra.
(Li fer sanblan sorti, me sak fwa li retourne)

MARIYANN
Rayt!…

VALER
…Zame pa bliye ki se bien grasa ou
Mo pe al fer seki mo pa kontan ditou.

MARIYANN
Wi…

VALER
…Ou dakor ar mwa, seki mo pou al fer?
Mo pe swiv ou konsey…

MARIYANN
…Dakor. E mo pa per.

VALER
Rayto! Ou rod sikann, ou pou gagn tourdisman.

MARIYANN
Foul korek!…

VALER
…Tann mwa bien, nou fini pou toultan.

MARIYANN
Korek!…

VALER
…Hen!…
(li pran sime sorti, ler ariv kot laport, li arete, tourn ver Mariyann)

MARIYANN
…Ki ena?…

VALER
…Ou pa ti apel mwa?

MARIYANN
Mwa? Zame…

VALER
…Bon, bon, mo peyna pou pran traka.
Adie Mamzel…

MARIYANN
…Adie!…

DORINN
…E ki pe ariv zot?
Zot latet napa bon, zot merit enn kalot.
Mo pa finn anpes zot kontinie zot dispit
Pou gete kantite zot katorz finn ventiwit.
Chombo Misie Valer…
(Li chombo so lebra. Valer fer sanblan li pa anvi reste.)

VALER
…Larg mo lebra Dorinn .

DORINN
Vinn la…

VALER
…Les mwa trankil dan mo lavi anrwinn,
Pa anpes mwa Dorinn , akonpli mo mision.

DORINN
Ase!…

VALER
…Non, non, mo pa pou sanz mo desizion.

DORINN
An bon!…

MARIYANN
…Li’nn plen ar mwa, li pa’le get mo fas,
Si koumsa, preferab ki se mwa ki deklas.

DORINN
(Li larg Valer, galoupe al may Mariyann)
E la kot ou ale?…

MARIYANN
…Les mwa!…

DORINN
…Aret fane!

MARIYANN
Les li Dorinn, nanye pa pou fer mwa sanze.

VALER
To’nn trouve, koumadir li pe gagn maloker,
Meyer mo tir depi isi, les li gagn ler.

DORINN
(Li larg Mariyann, galoupe al may Valer)
Ayaya! Al ferfout! Personn pa pou sorti.
Aret zot badinaz, toulede vinn isi!
(Li ris toulede, fer zot zwenn)

VALER
Me ki to pe rod fer?…

MARIYANN
…Ki ariv twa Dorinn ?

DORINN
Fer zot rekonsilie e balie zot mofinn.
Aret zot komeraz, lager kouma zanfan.

VALER
To finn bien trouve non, so mannyer degoutan.

DORINN
Mariyann pa’enn fason tret nenport kisannla!

MARIYANN
Me to pa finn trouve, sak fwa li maltret mwa.

DORINN
Zot toulede fouka. Valer kwar mwa foutou:
Mariyann pou marye ar personn apart ou.
Mariyann, ekout mwa: se ar ou ki Valer
Pou rod gagn so boner. Aster aret lager!

MARIYANN
Me kifer ou dir mwa al marye ar Tartif?

VALER
Ou pa ti dimann mwa ki pou fer? Nou kif-kif.

DORINN
Mo dir zot, zot toke. Ale donn zot lame.
Valer, donn ou lame…

VALER (donn so lame Dorinn)
…Kiserti?…

DORINN (ar Mariyann)
…Ou. Ale!

MARIYANN (donn so lame)
Kiserti tousala?

DORINN
…Ale zanfan, vit-vit!
Zot lamour bien pli for ki nenport ki dispit.

VALER (ar Mariyann)
Pa bizen ou forse pou fer dimoun plezir,
Les ou leker exprim san laenn so dezir.
(Mariyann tourn so lizie ver Valer, fer enn sourir)

DORINN
Dir seki zot ole, bann amoure pagla.

VALER
Get sa, mo ena tor kan kont ou mo manga?
Koz vre, ou pa dakor ki ou bien-bien golmal,
Ou paret gagn plezir fer mo leker fermal?

MARIYANN
Ou, ou finn get ou bien espes nimakaram?

DORINN
Dousma-dousma zanfan, sanz dis, tegn zot laflam,
Nou plito rod sime pou bar Tartif so gorl.

MARIYANN
To kone ar ki trik nou kapav blok so korl?

DORINN
Tou mannyer nou bizen trouv enn sime sorti.
Ou papa bien movi, pou li tou sa gabzi;
Me ou ou bizen zwe lakomedi for-for,
Fer li kwar, malgre so plan bizar, ou dakor;
Koumsa, sakfwa-sakfwa, ou envant enn zistwar
Pou ranvway ou maryaz, permet nou touy kanbar.
Nou bizen gagn letan pou trouv enn solision.
Tanzantan ou fer senn ou finn gagn konvilsion
Enn kout sek, e lerla bizen sanz dat maryaz;
Tanzantan ou envant nenport ki komeraz;
Lagign parsi, lagign parla, laglas kase,
Move rev, swa lamor, swa lamar, ou gete.
Plis enportan ki tou anpes zot pas lakord
Tank ki pou ou ek li tou pa finn rant dan lord.
Zot pou dakor ar mwa si nou’le rant dan bit
Fale pa ki personn dekouver nou lalit.
(ar Valer)
Ou, sorti isi vit, al get ou ban kamwad,
Dimann zot donn koudme pou prepar nou salad.
Nou ris tou dan pake, so bofrer, so mama,
Nou grandi nou lekip pou’aret so sinema.
Salam!…

VALER (ar Mariyann)
…Malgre ki nou tou pou diploy foul-foul,
San ou led, mo gate, nou pa pou devir boul.

MARIYANN (ar Valer)
Mo papa kapav fer seki li anvi fer,
Mo pa pou marye ar personn apart Valer.

VALER
Mo leker dan lazwa! Si mo ti gagn kouraz…

DORINN
Ela bann amoure, aret zot komeraz.
Sorti isi…

VALER (li fer enn pa, li retourne)
…Si mo…

DORINN
…Li bavar sa boug la!

Valer sort par isi, twa Mariyann par laba.
(Li pous sakenn so kote.)

AK 3 SENN 1

(DAMIS, DORINN)

DAMIS
Silefo enn kout sek loraz kraz mo latet,
Silefo tou dimoun tret mwa kouma bebet,
Me mo pa pou kile, ariv seki ariv,
Pou fer rekta seki mo ensten dir mwa swiv.

DORINN
Dousma-dousma beta, napa fer souval fou :
Ou papa, li finn zis mansionn so plan, se tou.
Ant dir ek fer monwar ena enn long sime,
Li anvi enn zafer, pa sir li pou pase.

DAMIS
Tartif pe al tro lwen, finn ler pou mo pez fren,
Brousay li, sakouy li, trenn li kouma bizen.

DORINN
Non, pas siro ar li, ar ou papa osi,
Les Elmir, ou belmer, fer satini ar li.
Li kapav manigans li pli bien ki nou tou,
Kan Elmir koz ar li, li kouma zak labou,
Mo bien kwar li’nn fini tom dan pano Madam.
Bondie beni sa vre! Ler la louvraz tamam.
Dan ou prop lentere, les Madam pas lasonn,
Fouy so profon net mem, lerla fer li trouv zonn.
Ler finn konn so zestaz bizen fer li konpran
Tabisman lamerdma ki pou tom dan so kan
Si li fer so teti, rod fons drwat divan li.
Tann dir li pe priye, pa kapav deranz li,
Me li pa pou tarde pou desann dan salon.
Vomie ou sort isi, les mo servi mo don.

DAMIS
Mo pa kapav res la, ekout li rabase?

DORINN
Non, zot bizen tousel…

DAMIS
…Mo pa pou dir nanye.

DORINN
Aret ou badinaz, ou bien kone ou vif,
Ou move karakter, tansion ou bat Tartif.
Ale!…

DAMIS
…Non, mo promet mo pa pou sap lor kal.
DORINN
Ou minant. Li vini. Ale, napa fann dal.

AK 3 SENN 2

TARTIF, LORAN, DORINN

TARTIF (trouv Dorinn)
Loran, ramas lagren filao, mo fwet ‘si,
Toultan priye Bondie pou ekler ou lavi.
Si dimoun vinn get mwa, dir zot mo’nn al kouvan
Pou distribie ar pov mo dibien, mo larzan.

DORINN
Vantar! Sa ki fer senn, so zes touy konesans.

TARTIF
Ki ou’le?

DORINN
Dir ou ki…

TARTIF (tir enn mouswar dan so pos)
… Zezi-Mari! Sal zans!
Pran vit sa mouswar la avan ki ou koze.

DORINN
Kifer?

TARTIF
Kasiet ou dekolte, ou pa onte
Montre bann mesanste, tansion twa move dainn,
Trouble bann lespri prop ar bann lide bisagn.

DORINN
Enn tipti letensel vit anflam ou pasion,
Lekor fam boulvers ou, gidi ou tranzaksion.
Mo pa konpran kifer ou lafiev pe monte
Parski mwa difisil pou fer mwa eksite.
E mem si ou dibout touni net divan mwa
Mo donn ou mo parol mo pa pou rod nisa.

TARTIF
Ou langaz bien malang; montre enpe mannyer
Si ou pa’le mo les ou anplan par deryer.

DORINN
Pa neseser! Mo pa pou deranz ou ankor.
Mo zis bizen dir ou san deranz ou konfor
Ki Madam ti’a kontan vinn zwenn ou dan salon
Pou diskit enn zafer. Ou peyna obzeksion?

TARTIF
Anfen, ki mo pou fer?…

DORINN (koz tousel)
…Get so zar do! Zak mir.
Misie Tartif finn tas lor lakol. Sa mo sir.

TARTIF
Li pe vini deswit?…

DORINN
…Wi, mo kwar limem sa.
Wi, wi Madam mem sa. Mo les zot dan zot pla.

AK 3 SENN 3

ELMIR, TARTIF

TARTIF
Bondie, ki gran, ki bon, beni ou pou toultan
Gard ou lame-lipie ek ou nam anbonsan,
Beni sak segonn ou lavi otan ki mwa,
Senp serviter Bondie swete par mo lafwa.

ELMIR
Mo dir ou gran mersi ki ou pans mo dibien,
Nou asiz lor sofa, koumsa nou pou dan bien.

TARTIF
Ou bien? Ou santi ou finn enpe degaze?

ELMIR
Mo bien aster, sa lafiev la finn bien pase.

TARTIF
Kot lapriyer enn ti dimoun kouma Tartif
Kapav fer enn mirak, tir ou vit-vit dan grif?
Me Bondie li kone ki dan mo lapriyer
Mo ti zis pe dimann Bondie donn ou boner.

ELMIR
Ou pa ti bizen gagn otan lapenn Misie.

TARTIF
Madam kan ou malad mo leker pa bate,
Pou fer ou geri net mo donn ou mo lavi.

ELMIR
Ou zenerozite pli gran ki lenfini,
Mo bien rekonesan pou tou ou bann zefor.

TARTIF
Mo pa finn fer ase, ou merit plis ankor.

ELMIR
Ena enn ti sekre mo’le diskit ar ou.
Isi kapav koze personn pa pe pionn nou.

TARTIF
Mersi Bondie, mo lapriyer finn ekzose,
Madam zis mwa ek ou isi fer mwa ere.
Toulezour mo dimann Bondie met nou ansam,
Ziska ler mo dezir finn anpandan, Madam.

ELMIR
Seki mo’le Misie se ki ou dir mwa tou,
Ou ouver ou leker, fale nanye pa flou.

TARTIF
Tou seki mwa mo’le, samem mo sel sousi,
Se fer ou dekouver mo profon san verni,
E dir ou senserman ki ler mo ankoler
Kan enn filwar roder fer letour ou parter
Se pa parski ena dan mo leker laenn,
Me parski mo tro feb pou kontrol mo lavenn
Ki sarye santiman…

ELMIR
…Pa bizen trakase
Mo kone ki ou rod fer tou pou mo lape.

TARTIF (trap lame Elmir)
Madam mo santiman telman-telman pwisan…

ELMIR
Aah! Ou fer mwa dimal…

TARTIF
…Mo disan tro kontan,
Mo pa ti’le fer sa, mo leker fer erer,
Prefer mor ki bles ou…
(Li poz so lame lor zenou Elmir)

ELMIR
…Ki ou lame pe fer?

TARTIF
Mo pe tat-tat ou lenz, latwal la bien zoli.

ELMIR
Misie Tartif ase, mo gagn gidi-gidi.
(Li avanse, Tartif re-koste ar li)

TARTIF
Sennyer! Sa dantel la finn fer par enn artis!
Ou kone mo bizen felisit ou modis;
Zame, zame mo’nn zwenn enn lenz osi bien koud.

ELMIR
Wi dakor. Nou ena enn problem, pou rezoud.
Mo tann dir mo mari finn bliye so promes;
Li ‘le ou vinn so zann. Vremem sa, ousa zes?

TARTIF
Wey, li finn dir mwa sa me mo dir ou fran-fran
Pa dan sa maryaz la mo pou gagn kontantman;
Ena enn lot lasours bien pli fre, bien pli kler
Ki pou bengn mo leker ar boner milener.

ELMIR
Mo kone ou pa kwar dan plezir materyel.

TARTIF
Ou kwar ki mo leker li fonn kouma disel.

ELMIR
Mwa mo kwar ou dezir se al dan paradi
Ou pa mem reflesi lor plezir santi pi.

TARTIF
Mo lafwa, mo lamour pou lavi eternel
Pa finn touf mo lamour pou lavi tanporel;
Li mo devwar kretien admir travay Bondie
Ki finn kre labote pou mwa mo apresie.
Bote divinn madam, sa li prezan partou,
Pou exprim so grander Bondie finn swazir ou,
Li finn fer ou figir enn veritab mervey
Ki kares nou lizie, anpes nou gagn somey
E sak fwa mo get ou, ou bote, ou mannyer
Mo forse rekonet grander ou kreater
E lerla enn laflam ranpli mwa ar lamour
Pou so pli gran sedev, portre so prop lizour.
Dan koumansman mo ti bien per ki mo laflam
Ti enn lak nam aswar pou fini mwa kram-kram;
Mo ti mem deside pou evit ou lizie
Tansion nou relasion fer mwa perdi sime;
Ler mo’nn realize mo pasion pa malang,
Zoli-zoli madam, mo peyna pou ser sang.
Wi, mo lamour pou ou li pa andeor kad,
Ayo, mo sipliy ou pa donn mwa enn dous frwad.
Pa kwar ki mo toupe depas lodas Madam,
La, divan ou lipie les mo depoz mo nam.
Mo lesperans, lape moral dan ou lame
Me mo pa rod kiksoz ki mo pa merite.
Oumem mo lespwar, mo dibien, mo nirvana;
Tou depann lor zis ou: swa soufrans, swa lazwa.
Ou tousel, peyna lot, par enn senp desizion
Kapav fer mwa enn prens ousa lerwa boufon.

ELMIR
Ou deklarasion la li bien-bien deplase,
Vreman ou finn sok mwa ar sa mannyer koze.
Mo kwar ou bien bizen disiplinn ou lespri,
Servi ou rezonnman pou konbat ou anvi.
Enn dimoun relizie ar ou repitasion…

TARTIF
Mo kapav relizie sa pa vedir mo’enn gon;
E kan mo lizie zwenn don Bondie finn donn ou
Mo leker amoure fer mwa kouma enn fou.
Mo kone mo mannyer pe paret bien-bien drol
Me Madam konpran mwa mo pa enn zom mol-mol;
Si vremem ou soke par dife mo lamour
Prensipal responsab se bote ou kontour.
Depi ki mo finn trouv ou bote sir-imen
Ou finn vinn sel gardien pou sirvey mo desten;
Kan mo get ou lizie mo tann lavwa Bondie,
E lerla, pa koze, mo rezistans fane.
Sey tini mem, fer lapriyer e gard karem,
Ayaya, mo lespri, mo leker rod oumem.
Mo regar, mo soupir mil fwa avoy mesaz
Me zordi, oblize, bizen servi langaz.
Si ou’le konsider mo dilem ar bonker
Mem si mo enn dimoun peyna okenn valer,
Si ou fer sarite vinn konsol mo lapenn,
Trap lame enn pov jab ki’nn perdi dan laplenn;
Osi lontan mo viv, O prenses adorab,
Mo pou vener ou mem fason enkonparab.
Pa traka, mo pou vey ou bon repitasion,
Peyna pou per ditou, mo pou defann ou nom.
Mwa mo pa kouma sa bann galan polipot
Ki fer vantar deor, blag partou zot lakot,
Kontan koze for-for, rakont zot lavantir,
San pider donn detay lor sak fam zot trayir,
Zot pa konn gard sekre, zot peyna modesti
Zot sali plas sakre kot finn met sanbrani.
Me dimoun kouma mwa zame nou larg koze,
Kapav fer nou konfians zame nou kas lakle.
Akoz nou konn gard nou repitasion entak
Ou kapav bous lizie, nou gard tou dan nou sak,
Ar dimoun kouma nou kan ou donn ou lamour
Ou kapav zwir san per tou plezir, toulezour.

ELMIR
Mo pe bien ekout ou e ou langaz bien for
Pa pas par kat sime pou fer mo nam sanz bor.
Eski ou pa panse ki mo kapav anvi
La, al parl mo mari, rakont li tou kri-kri?
E ler li dekouver ou lamour klandesten
Ou pa per enn sel kou ou perdi so soutien?

TARTIF
Mo bien kone Madam ki ou leker tro bon,
Ki ou pou konpran mwa si mo andeor ton,
Ki ou pou pardonn mwa si mo bann febles zom
Sarye mwa dan siklonn ki fer mwa vinn kokom.
Mo sir ou bien konsian ki ou lekor sexi
Ouver lizie aveg, fer misioner febli.

ELMIR
Mo sipoze tou fam pa pou fer kouma mwa;
Mo pa pou kas lake, fer letalaz ar sa.
Mo pa pou al rakont tousa ar mo mari;
Me anretour mo’le ki ou pey enn zis pri :
Ou ed nou, pa fer fos, pou selebre maryaz
Valer ek Mariyann san okenn kafouyaz;
E anplis par oumem ou abandonn pouvwar
Ki permet ou koken bann zanfan la zot par.
E…

AK 3 SENN 4

DAMIS, ELMIR, TARTIF

DAMIS
(Li sorti dan bife kot li ti pe kasiet)
Pa fer sa Mama, bizen fann koze la.
Kot mo ti pe kasiet mo’nn tann li pe waya.
Mo sir lame Bondie ki’nn amenn mwa isi
Pou may anplen enn tret ki rod rwinn mo lavi
Pou kapav pini li, fer li regret so sor,
Eklat so ensolans, fou ipokrit deor,
Fer mo papa trouve kisannla pe koz vre,
Kisannla vre verminn ki pe tronp lamitie.

ELMIR
Non Damis! Nek bizen ki li sanz so mannnyer
Pou merit mo pardon. Sa mo parol-doner!
Mo finn donn mo parol, pa fer mwa perdi pwen.
Sa napa mo mannyer kriy-kriye dan tou kwen:
Sa kalte betiz la fer bon fam gagn riye,
Nek al ponn dan zorey so mari, sa zame.

DAMIS
Oumem kone kifer ou’le fini sa la,
Me mwa mo pa dakor les li sap dan langka.
Donn li sime sorti se enn bel kouyonad;
So ensolans, so vantardiz, so maskarad
Finn kas-kas mo konte depi tro-tro lontan,
Vir nou ambalao, tir nou dan nou bontan.
Sa salo la finn manz latet mo papa net,
Anpes Valer ek mwa marye ar nou diset.
Mo bizen fer papa dekouver sef froder
E Bondie finn donn mwa solision neseser.
Mo remersie lesiel ki finn donn mwa porte,
Mo pa kapav kile, les enn gran sans sape.
Bondie pou pini mwa si mo pa konn servi
Zouti ki li finn met dan mo lame zordi.

ELMIR
Damis…

DAMIS
Pa anpes mwa! Mo finn chom so likou.
Ayo mama! Aster mo fons dernie koulou.
Ou perdi ou letan si ou sey anpes mwa
Ennjoy zwisans dan vanzans kont sa lera la.
San perdi mo letan, mo demar mo masinn;
Koze ki long, get kisannla pe swiv lalinn.

AK 3 SENN 5

ORGON, DAMIS, TARTIF, ELMIR

DAMIS
Ou vinn obon moman pou apresie ansam
Enn niouz ankor so-so ki pou koup ou lazam.
Ala bel rekonpans pou tou ou zantiyes,
Misie la so kado depas pri ou tandres.
So lamitie profon fek mont alasirfas,
So pli tipti gate se plonz ou dan melas;
Fek-fek la mo’nn may li pe pous bor ar Mama,
Li’nn fer li bann avans ki kapav viol lafwa.
Mama enn dimoun dous e parski li tro bon
Li ti’le atoupri evit enn tourbiyon.
Me mwa mo pa kapav toler so malpropte,
Si mo pa rakont tou mo pou fer enn pese.

ELMIR
Wi, mo finn toultan kwar pa kapav les palab
Fatig latet enn zom, sa li pa rezonab,
Fam onet pa vedir ponn tou dan so zorey.
Li bizen konn anpes niaz nwar bar so soley.
Toultan mo finn kwar sa; ou’nn mal fer raporte
Damis, ou ti bizen pran kont mo prop lide.

AK 3 SENN 6

ORGON, DAMIS, TARTIF

ORGON
Ayo Bondie, pa vre! Mo pa kwar zot zistwar.

TARTIF
Kwar zot mo frer, kwar zot. Mo move, mo gran-nwar,
Mo nam plen ar pese, mo nek fer dominer,
Momem pli gran salo ki finn ne lor later,
Sak segonn mo vomi pouritir lor lesiel,
Mo lavi li enn ta malpropte kriminel;
Bondie finn deside aster pou pini mwa,
Akoz sa li’nn avoy enn siklonn sannfwala.
Akize, akize kantite zot anvi
Mo pa pou defann mwa, mo merit zot mepri.
Kwar tou seki zot dir, gonfle net ou laraz,
Kouma enn kriminel pous mwa dan ou lakaz.
Mo merit plis ki sa, pa fer mwa regrete,
Mo pa’nn ase soufer pou lav tou mo pese.

ORGON (ar so garson)
Move verminn, to gagn toupe fann bann rimer,
Envant mansonz pou asasinn so karakter?

DAMIS
Ki ou pe dir? Ou kwar parol enn sal desbinn,
Enn fos temwen…

ORGON
…Ferm to lagel, moutouk latrinn!

TARTIF
Les li koze, pa akiz li bonavini,
Kikfwa li pli meyer met ou konfians dan li.
Kikfwa li pe koz vre, kifer ou pran mo par?
Kot ou kapav kone komie mo leker nwar?
Napa get laparans ki anbet ou lizie,
Mo kapav paret bon me kot ou pou kone.
Ayo, mo frer! Laparans enn zarm jabolik
Mo bien sagren dir ou, mo plis ki satanik.
Partou dimoun pe dir ki kantite mo prop
Me mwa mo bien kone momem pli gran malprop.
(koz ar Damis)
Wi, mo garson, pa per : maltret mwa, apel mwa
Froder, vanpir, taker, kriminel, bachara;
Tou bann mo pli vilger ki fer zorey korde;
Mo pa pou rezenbe, mo zis pou aksepte.
Mo met mwa azenou pou soufer penitans
Neseser pou mo lav enn lavi repignans.

ORGON (ar Tartif)
Non mo frer pa fer sa!…
(ar so garson)
…To leker pa fermal
Verminn?…

DAMIS
Ou pou les li fer ankor bakanal…

ORGON
Choup-chap voryen!…
(ar Tartif)
…Mo frer pa ankoler, dibout.
(ar so garson)
Bandi!…

DAMIS
…Get sa…

ORGON
…Shut up!…

DAMIS
…Ki arive? Ferfout!

ORGON
To ouver to labous, mo grenn tou to ledan.

TARTIF
Zezi Mizerikord! Mo frer, gard ou bonsan.
Preferab mo soufer tou martir lor later
Ki sa pov garson la gagn pli tipti douler.

ORGON (ar so garson)
Nimakaram!…

TARTIF
…Ayo! Silefo azenou
Mo dimann so pardon…

ORGON (ar Tartif)
… Pa ditou! Pa ditou!…
(ar so garson)
Hen! Get kouma li bon.

DAMIS
…Ben…

ORGON
…Trankil!…

DAMIS
…Be…

ORGON
…Trankil!
To kwar mo pa kone kifer to vers dilwil?
Zot tou zot ayir li; li kler dan mo lespri
Ki fam, zanfan, servant zot tou pe modi li.
San pider zot servi tou kalte trikmandaz
Pou mo fou li deor depi dan mo lakaz.
Me plis zot pou seye pou met biz-biz ant nou
Plis mo pou fit mo lapeti pou mo gourou.
E vit-vit mo pou fer li marye mo tifi
Pou fer zot tou bien vwar. Se mwa ki sef isi!

DAMIS
Ou pa kapav obliz nou tou manz sa boul la.

ORGON
Wi saytann, zordi mem! Mo fer zot tou manga.
Mo tousel kont zot tou; met bien dan zot latet
Zot tou dwa mwa respe, se mwa ki tini fwet.
Mentnan sel solision, toutswit vilen koson
To tom lor so lipie, to dimann li pardon.

DAMIS
Mwa? Nowe! Dimann pardon Tartif, Sef Froder?

ORGON
To rezenbe salte! E lorla to vilger!
Kot mo baton vouzot?
(ar Tartif)
Larg mwa, pa tini mwa.
(ar so garson)
Sorti dan mo lakaz, mo pa’le trouv twa la.
E zame, to tann dir, pa fou lipie isi.

DAMIS
Wi mo pou ale, me…

ORGON
…Peyna me, vit sorti!
Tann mwa, voryen, tande : zero dan lapartaz,
Mo gran malediksion samem to leritaz.

AK 3 SENN 7

ORGON, TARTIF

ORGON
Sa kalte betiz lor enn dimoun relizie!

TARTIF
Bondie! Pardonn li tou soufrans ki li’nn koze!
(ar Orgon)
Ayo mama ed mwa! Mo leker pe soufer
Akoz zot met dibri ant mwa ek mo prop frer…

ORGON
Gete!

TARTIF
Ler mo panse ki dimoun leker sal
Pe fer mo nam soufer martir kouma leral…
Mo gagn gran maloker… Mo lagorz amare…
Mo pa kapav koze… Prefer mor! Ki reste?

ORGON
(Li plore, galoup ver laport kot so garson ti sorti)
Sovaz! Mo sagren mo pa finn kas to lagel,
Ar detrwa bon koutpie, mo fou twa dan poubel.
Aret sagren, O frer, pa bizen ankoler.

TARTIF
Pa kapav kontinie, ladan ena maler.
Get kantite problem ki finn ne akoz mwa,
Les mo ale mo frer pou fini ar tousa.

ORGON
Pa ditou, pa ditou!…

TARTIF
…Zot laenn telman gran
Ki zot pe rod sikann, fer ou kwar mo Satan.

ORGON
Bliye zot! Eski ou kwar mwa mo pran zot kont?

TARTIF
Sa pa pou fini la, sak fwa zot pou rakont
Bann zistwar kouma sa, e enn zour, ki kone,
Kikfwa, ou bien kapav kwar ki zot pe koz vre.

ORGON
Sa, zame!…

TARTIF
…Ekout mwa, enn fam li bien kapav
Rod so ler pou devir so mari dan lakav.

ORGON
Ar mwa zame …

TARTIF
…Si mo kit ou lakaz, lerla
Personn pa pou bizen fer okenn sinema.

ORGON
Non, non, non, res isi, sinon mwa mo fini.

TARTIF
O.K. pou ou boner mo dispoze tini.
Me, nenport kan ou’le…

ORGON
…Shouout!…

TARTIF
…Bon, nou sanz topik.
Dan sitiasion koumsa, mwa zame mo panik.
Loner li bien frazil, mo lamitie senser
Obliz mwa raport ou bann niouz ek bann erer.
Mo pou evit ou fam parski mo pa anvi…

ORGON
Non, malgre tou palab mo’le ou frekant li.
Plis sa bannla zot bwi, plis mwa mo gagn lagam,
E mo’le ki toultan mo fam ek ou ansam.
Mo pa pou aret la: pou touf zot brons ar flem
Mo pou ena enn sel eritie, zis oumem;
E la mo al direk pou donn lord mo noter
Prepar tou dokiman, fer ou vinn legater.
Ou mo sel kamwad ferm, mo’le ou vinn mo zann.
Fam, zanfan, paran? Chi! Pou mwa tousala rann.
Fer mwa plezir Tartif, mo kado aksepte.

TARTIF
Seki Bondie ole pa gagn drwa refize.

ORGON
Bon dimoun sa! Anou vit-vit sign dokiman,
Nou fer dimoun zalou trangle ar deranzman.

AK 4 SENN 1

KLEANT, TARTIF

KLEANT
Koze la pi deor e kwar mwa mo dir ou
Dan tousa ou loner pe ramas enn sal kou;
Mo ti pe bien anvi zwenn ou isi Misie
Pou fer ou par mo lopinion, kare-kare –
Mo pa’le rant dan tou detay sa problem la;
Mo pas lor tou, les nou get pli pir dan tousa.
Sipozon ki vremem Damis finn bien mal fer
E ki li net ankor zet dout lor ou grander.
Eski enn bon kretien pa pardonn bann ofans?
Eski enn bon kretien gagn drwa al rod vanzans?
Kimannyer ou kapav les enn zom fou deor
So prop garson parski li finn fer ou ditor?
Les mo dir ou fran-fran partou kot mo’nn pase
Ki so piti so gran, dimoun skandalize.
Si ou fer mwa konfians ou pou kal-kal zot tou,
Anpes zot galoupe ziska zot rant dan trou.
Bliye ou prop fierte, pou lamour Zezi Kri.
Amenn lakorite ant papa ek piti.

TARTIF
Ou kone tanka mwa peyna okenn problem,
Mo pa’nn gard dan leker mem li’nn fer mwa gagn flem.
Mo’nn fini pas leponz, peyna okenn rankinn,
Si bizen mo pou donn li koudme dres lalinn.
Malerezman, sa pa mars ar lalwa Bondie,
Si li retourn isi mwa mo bizen ale.
Apre seki li’nn fer, enn mesanste bien sal,
Pa posib viv normal san provok enn skandal.
Bondie kone, mo sir dimoun pou fer palab,
Zot pou dir mo kasiet kiksoz anba latab;
E parski mo koupab, sa mo sir zot pou dir,
Mo fer sanblan mo pe pardonn enn pov martir;
Akoz mo bien per li mo pas siro ar li,
Tini-tini so renn, pa les fann lapipi.

KLEANT
Zoli zoli eskiz, me bann eskiz kanmem,
Ou pe envant pretex pou kasiet vre problem.
Kifer ou ou bizen okip zafer Bondie?
Pou pini bann koupab les limem debrouye.
Parski Bondie ena so plan retribision;
E pou nou lor later so lalwa se pardon.
Ou peyna pou pran kont seki dimoun zaze
Kan ou sir ou pe viv dapre lalwa Bondie.
Zis parski bann gopia zot lespri dan kaybo
Pa vedir ki Bondie zet nou rev dan dilo.
Non, non Misie Tartif nou swiv bann komannman
E pa les nou lespri tas dan fos lagreman.

TARTIF
Mo finn deza dir ou ki mo finn pardonn li
Kouma enn bon kretien ki kwar dan Zezi Kri;
Me pa vinn dimann mwa apre tousa ditor
Al viv ansam ar li, Bondie pa pou dakor.

KLEANT
Eski Bondie dakor, ki ou, enn etranze,
Zis parski enn papa ki enpe detrake
Finn fer ou legater, aksepte pran dibien
Sa bann pov zanfan la, ou pa trouv sa malsen?

TARTIF
A Bondie, dimoun ki konn mwa bien zame pa
Pou panse ki mwa mo rod zwisans dan paysa.
Larises materyel pou mwa pa vo nanye,
So zoli lanbalaz pa anbet mo lizie
E si mo’nn fors momem aksepte so kado
Ki li finn obliz mwa pran kouma enn fardo
Se parski mo ti per, Bondie oumem temwen,
Ki tousa lamone al dan pos bann voryen;
Mo ti per ki mo frer so larzan al dan pos
Bann dimoun ki ti pou servi li dan debos,
Ki pa ti pou servi li kouma mo pou fer:
Pou mo ed mo prosen e ador Lesennyer.

KLEANT
Dousma Misie Tartif, sa pa ou problem sa,
Sipa enn eritie gagn drwa sesi-sela;
Les mo dir ou, pa kwar mo pe rod provok ou,
Li bizen lib ar so larzan, mem li fer fou.
Li preferab pou ou ki li enn bangoler
Olie ki dimoun dir ki ou enn gran voler.
Selman mo trouv bien drol ki ou pa finn tike
Aksepte leritaz lor ledo malere;
Zame mo ti kone ki dan Labib ena
Reset mazik pou tor dibien mama-papa.
Pwiske ou dir koumsa ki Bondie finn defann
Ou ek Damis abit ansam ousa sefann,
Eski li pa meyer ki ou tire trankil,
Pou enn dimoun senser, sa li pa difisil,
Olie soufer isi ki divan ou lizie
Enn garson kit lakaz so papa li ale?
Kwar mwa, si ou fer sa, ou loner pou grandi
Misie…

TARTIF
Get sa douk la! Fini trwa-zer-edmi?
Mo bizen mont lao. Ler pou mo lapriyer!
Mo pa kapav atann, mo va zwenn ou taler.
KLEANT
Abon!

AK 4 SENN 2

ELMIR, MARIYANN, DORINN, KLEANT

DORINN
Misie ed nou pou ed sa tifi la,
Li pe telman plore, li fer mwa vinn gaga;
Desizion so papa pou marye li seswar
Pou pous li, sa mo sir, dan sime dezespwar.
Ala li pe vini. Marye pike nou tou
Servi trik ousa misk, blok so plan move gou
Ki li pe rod enpoz lor nou tou dan lakaz.

AK 4 SENN 3

ORGON, ELMIR, MARIYANN, KLEANT, DORINN

ORGON
Mo kontan trouv zot tou pou ekout mo mesaz.
(ar Mariyann)
Ou trouv sa papie la, samem ou lavenir
E mo sir ou konpran tou seki mo pe dir.

MARIYANN (azenou)
Onom lamour Bondie ki konn tou mo soufrans,
Onom bann santiman ki pa rod rekonpans,
Sey bliye enn tipe ou gran pouvwar lor mwa
E permet mo lamour pa ekout ou lalwa;
Pa fors mwa do Papa refiz ekout ou lord,
Blam Bondie ki finn donn mwa nesans pou pas kord.
Papa, ou ki finn met mwa isi lor later
Pa fer mwa regrete parski mo tro soufer.
Si ou kont mo proze, ou pa’le mo marye
Ar garson ki mwa mo finn swazir, les tonbe;
Me lor mo de zenou mo sipliy ou Papa
Pa zet mwa dan lebra sa gro lougarou la,
Pa obliz ou tifi pou sap dan ou pouvwar
Ar enn leker blese servi zarm dezespwar.

ORGON (Vinn tris – koz ar limem)
Mo bizen tini ferm, chombo mo emosion.

MARIYANN
Mo peyna nanye kont ou santiman profon :
Pa kasiet ou lamour, donn li tou ou dibien.
Si tousa pa ase pran mo par san sagren;
San rankinn mo dakor ki ou pran mo roupi
Me Papa enn sel soz, pa donn li mo lavi;
Les mo rant dan kouvan, viv lavi san konfor
Dan sakrifis, dan penitans ziska lamor.

ORGON
Pa fer ou zes ar mwa, pa vinn deklar maser
Parski mo pa dakor ar pwenter ou leker.
Ale dibout! Plis ou refiz marye ar li
Plis mo pou obliz ou fer li vinn ou mari.
Bliye ou lamour prop, maryaz la enbarab,
Apre sa, pa fatig mo latet ar palab.

DORINN
Be!

ORGON
Ou bous ou labous. Ou al koz ar ou zans.
Mo defann ou, tande, dir enn sel mo, nwizans.

KLEANT
Ou permet mwa, Orgon, donn ou enn ti konsey…

ORGON
Mo frer, ou bann konsey regle kouma revey,
Bien regle, bien korek, toultan mo pran zot kont,
Me zordi aksepte mo get dan mo prop mont.

ELMIR (ar so mari)
Seki mo pe trouve, mo pa’le kwar li vre,
Ou telman pa trouv kler ki mo dekonserte.
Ou fer li konfians net, gob tou seki li dir,
Pa kwar nou pou enn sou, vadire pouritir.

ORGON
Zot pa pou anbet mwa, mo’nn konpran zot grimas :
Ou pran par mo garson, rod kasiet so vre fas,
Rod touf so kalomni kont enn pov malere,
Ou lafeksion Madam pe bous ou de lizie.
Gete! Si tousa vre, ou ti pou kalm koumsa?
Ou ti pou boulverse. Pa kwar mo enn gopia!

ELMIR
Ou kwar sak fwa enn zom rod pous bor ar ou fam
Bizen apel rayot, bat tanbour, fer tam-tam?
Ou pa kwar mo kapav tini sek so lelan
Par mannyer mo get li, ousa fou li anplan.
Bann parol deplase fer mwa plito riye,
Pa kont lor mwa pou fer bel tapaz pou nanye.
Ar douser ki mo met bann froder dan zot plas,
Mwa mo pa kouma tou sa bann sent san kilas
Ki grife, ki morde pou defann zot loner
Pou enn wi, pou enn non rey figir zot pwenter.
A Bondie protez mwa kont sa kalite sazes!
Pou viv prop e onet pa bizen vinn diables.
Kan mo nek fou li sek lor vites li konpran,
Peyna fason pli for pou kas net so lelan.

ORGON
Mo’nn fini deside, mo pa pou sanz mouyaz.

ELMIR
Mo trouv ou bien-bien drol, ou’nn tas dan langrenaz.
Dir mwa, eski ou pou kontinie pa kwar mem
Si ar ou prop lizie ou gout net so lakrem?

ORGON
Mo prop lizie?…

ELMIR
… Wi…

ORGON
…Fos!…

ELMIR
…Si mo trouv enn fason
Pou met tousa okler, koumsa peyna rezon…?

ORGON
Zistwar!…

ELMIR
…Ayo Bondie! Zis donn mwa enn repons.
Mo pa pe dimann ou aksepte li enn mons;
Me anou sipoze mo met ou dan enn plas
Kot ou kapav tann tou, temwen so kataplas.
Lerla ki ou pou dir lor so mantalite?

ORGON
Be mo va aksepte ki … Napeyna sime.
Enposib mo dir ou…

ELMIR
… Mo finn plen ar tousa,
Pa kapav nek toultan akiz mwa met choula.
Anou zwe sinema san perdi nou letan,
Fer ou trouve oumem kot Bondie, kot Satan.

ORGON
Ale rait, mo dakor. Mo met ou dan lekol,
Pou teste kimannyer ou respe ou parol.

ELMIR
Fer dir li vinn isi…

DORINN
…Madam, li enn renar,
Kikfwa li pa fasil fer li zwenn so lagar.

ELMIR
Pa per! Bann ansaler zot rant vit dan latrap.
E so fezer dan li pou fer nou may li kap.
Fer dir li vinn get mwa…
(ar Kleant ek Mariyann)
…Zot de, sorti isi.

AK 4 SENN 4

ELMIR, ORGON

ELMIR
Nou’al kot sa latab la. Ou ou rant anba li.

ORGON
Kifer?

ELMIR
Ou res kasiet, fale pa li kone.

ORGON
Kifer anba latab?…

ELMIR
…Ayo Bondie! Rantre.
Oumem ou va trouve plan ki dan mo latet.
Ekout mwa, rant anba latab la, kasiet net.
Fale pa li trouv ou, pa fer ditou tapaz.

ORGON
Mo bien kwar mo bizen aret sa badinaz
E dir ou toutswit la nou aret sa zwe la.

ELMIR
Kwar mwa, ou pa pou’ena nanye pou repros mwa.
(ar so mari anba latab)
Me tansion, mo pou koz enn zafer pa normal.
Pa bizen ou soke, peyna nanye golmal.
Mo bizen kapav dir tou seki neseser
Pou fer ou dekouver so veritab mannyer.
Mo pou fer zoliker, napeyna lot sime,
Pou reysi demaske Tartif so vre portre,
Mont so latet telman ki li vinn arogan,
Nepli kontrol ditou so bann reflex Donzwan.
Mo pe fer sa pou ou, pou ou may li dan lak,
Donk mo pou fer li kwar mo kontan so mikmak
Me mo pou aret sek kouma ou donn signal,
Kouma ou satisfe nou aret so kabal.
Ou tousel deside kan bizen ris so renn,
Kan bizen bes rido fini net ar so senn
Pou sov loner ou fam. Pa les mwa lor dife
Pli lontan ki bizen pou konn laverite.
Ou tousel deside kan lanket aret net.
Li vini… Rant anba. Pa bliye res kasiet.

AK 4 SENN 5

TARTIF, ELMIR, ORGON (anba latab)

TARTIF
Bannla dir mwa ou pe rod mwa pou pran konsey.

ELMIR
Oui. Mo’ena bann sekre zis pou ou de zorey.
Me ferm sa laport la! Mo bizen dir ou sa?
E chek enn kou partou tansion espion parla.
Ensidan taler la ti kapav fini mal,
Fode pran prekosion, sinon nou zafer sal.
Zame dan mo lavi mo finn gagn telman per;
Mo ti per garson la fer ditor ou loner,
Mo’nn telman boulverse, mo regret mo febles,
Ki mo pa finn panse pou denons so bases.
Me enn sans, Bondie gran, tou finn bien rant dan lord,
Li ti rod met dezord, aster li pe pas kord.
Ou gran repitasion finn balye tou bann niaz,
Ant ou ek mo mari pa pou ena lonbraz.
Pou bous labous palab, pou fer tou dimoun vwar,
Li’le nou res ansam lizour kouma aswar.
Akoz samem aster mo nepli per personn,
Mo kapav res ar ou tousel e gagn li bonn.
E mo lib pou dir ou ouvertman mo lamour.
Kikfwa ou pou trouv drol mo pe koz san detour.

TARTIF
Difisil pou konpran vites ou’nn sanz langaz;
Talerla ou koze ti ‘ena enn lot bataz.

ELMIR
Ayo ou’nn ankoler akoz mo’nn fer sanblan.
Kimannyer fam azir ou pa’nkor bien konpran.
Kan enn fam dir ou non, enn non koumadir wi,
Pa vedir li pa’le; okontrer, li anvi.
Nou bann fam nou toultan fer parad salerla
Parski nou per nou santiman vir nou kannva.
Kan lamour anvlop nou, fer nou perdi lespri
Mem lerla nou tike pou admet nou foli;
Nou fer endiferan; me pou seki konn lir
Tou nou bann simagre montre ki nou finn mir,
Nou kasiet nou dezir pou donn bon lenpresion.
Kan nou’nn pre pou grene lerla mem nou dir non.
Mo koz tro fran ar ou, kikfwa li enn erer,
Mo finn met mwa touni, enn dimoun san pider,
Detoutfason mo’nn tir enn pwa, aster mo lib.
Eski mo ti pou sey bar Damis so lasib,
Dir mwa ou, ar otan kontantman eski mo
Ti pou bwar ou parol amoure mo par mo,
Eski mo ti pou fer mannyer mo’nn debrouye
Si toulede leker pa ti dan mem pagne?
Kifer ou kwar mo’nn rod fer tou pou mo anpes
Maryaz ar Mariyann ou rapel mo tristes?
Mo sir ou finn konpran ler ou get deroulman
Ki mo pe fer latet-lipie pou blok sanzman,
Mo tro sagren pou les enn lot partaz ar mwa
Enn leker adore ki zis pou mo lebra.

TARTIF
Madam, Madam samem pli gran boner enn zom
Ler li gout lor lalev parol dous so larom :
So dimiel folile dan tou por mo lekor,
Mem dan sant nirvana pa gagn zwisans pli for.
Fer ou plezir samem mo rev ek mo kosmar,
Ou lamour donn mo nam enn serenite rar;
Me permet mo leker gagn toupe poz kestion,
Mo pa pe kapav kwar ki tou pe tourn bien ron.
Li posib ki bann mo, lalang peyna lezo,
Pe rod fer mwa kas bag, retourn mwa azero;
Les mo dir ou fran-fran, peyna kata-kata,
Mo pa kapav fie net zis zepis masala.
Les mo gout enpe plis, samem pli gran delis,
Lerla mo kapav sir ou finn gagn dis lor dis,
E lerla mo kapav fer ou konfians total
Ki ou lamour pou mwa li pa enn zwe joukal.

ELMIR
(Li touse pou averti so mari)
Kisasa? Ou pa kwar ou pe rod al tro vit,
Enn sel kou netway prop, balye karo brit-brit?
Mo rent mo nam pou fer ou konn mo lafeksion
Me tousa pa ase, ou’le plis sansation.
Pou fer ou satisfe bizen kraz tou baryer,
Fons drwat-drwat, al dan bit, pa get divan-deryer?

TARTIF
Kan enn dimoun santi li pa merit kiksoz,
Li difisil pou li viv lor bos parol roz.
Li pa fasil pou kwar ki finn ena mirak
Tank pa finn gout enpe detrwa ti bout gajak.
Povdemwa! Mo pa kwar mo merit ou faver,
Akoz sa mo pa sir ki tousa bien senser.
Si ou’le mo kwar ou zis bann mo pa ase,
Donn mwa seki mo’le lerla mo satisfe.

ELMIR
Bondie mama! Ou lamour li bien tiranik,
Telma ou enpoze ou pe fer mwa panik.
Ou pasion pe azir kouma enn diktater,
Li pe servi violans pou li mont dan lezer.
Ou fons brit-brit, pa donn letan pou prepare,
Ou kraz tou divan ou, pa les mwa respire.
Eski li normal sa ou sitan ekzizan,
Ki, napeyna bare, seki ou’le ou pran,
San get divan-deryer ou fou dimoun dan trou,
Ou abiz lor febles dimoun ki kontan ou?

TARTIF
Si ou pa finn soke par mo deklarasion
Kifer ou pe tike pou efas bann soupson?

ELMIR
Kimannyer pou donn ou tou seki ou anvi
San fer pese, ofans Bondie, lalwa beni?

TARTIF
Samem pe fer ou per? Ki Bondie pou panse?
Les sa dan mo lame, peyna pou trakase.
Peyna okenn obstak ant mwa ek ou leker.

ELMIR
Mo pa’le al griye dan fourno Lisifer!

TARTIF
Bliye sa bann zistwar anfanten, ridikil,
Mwa, mo konn tou bann trik pou gard konsians trankil.
Li bien vre ki Labib defann serten plezir,
(enn veritab bandi ki pe koze)
Me si konn kas kontour kapav zwir tou dezir.
Depann ki nou anvi, ar enpe konesans
Nou kapav ris lastik, elarzi nou konsians,
Fer efas nou pese, parski Bondie kone
Pese pa ekziste kan lentansion parfe.
Tou mo bann trik sekre mo pou larg ou Madam,
Ou nek ena pou swiv, mwa mo okip ou nam.
Ou pa ena pou per, nek les mwa kas mo yenn.
Mo okip tou: zwisans pou ou, pou mwa lapenn.
Ala ou tous for la!…

ELMIR
… Mo pas boukou mizer.

TARTIF
Sous enn sa bonbon la, li ed kalme douler.

ELMIR
Mo’nn gagn move lerim; aster li kler mo kwar
Peyna bonbon isi pou swagn mo dezespwar.
TARTIF
Tousa paret bien grav…

ELMIR
…Pli grav ki ou panse.

TARTIF
Gete Madam, ou lafreyer li deplase :
Kisannla pou kone? Zis ou ek mwa setou.
Pese fer ansekre pa enn pese ditou;
Kan tou dimoun kone, lerla li vinn malsen,
Konn kasiet enn pese peyna pou per roten.

ELMIR
(apre ki li’nn bien touse)
Ayo aster ki mo pou fer san proteksion
Mo oblize donn ou foul-foul satisfaksion,
Mo nepli ena drwa pou aret omilie,
Personn pa pou ere, ousa rod arete.
Mo oblize fer sa mem mo leker fermal,
Kont mo prop volonte mo pe viol mo moral;
Me parski zot pe pous mwa dan enn presipis,
Parski zot pa’le kwar kan dir zot kiksoz tris,
Parski zot rod bann prev pou kwar seki mo dir.
Mo oblize large pou fer lezot plezir.
Si seki mo pe fer li kont moralite,
Pese la pa pou mwa, enn lot bizen peye;
Pa kapav akiz mwa, sakenn pran so lasarz.

TARTIF
Wi, Madam, mo dakor, mo zepol li bien larz…

ELMIR
Me avan chek enn kou si kikenn pe vini,
Gete si mo mari pa pe vinn par isi.

TARTIF
Pert-tan, kas pa latet! Ou mari enn bobok,
Pou fer li fer seki mo’le, mo ris so chok.
Si li may nou anplen, li pou kwar enn mirak,
Mo finn bien manz so krann, li bon pou mont dadak.

ELMIR
Wi, mo kone. Al get enn kou si tou korek,
Get bien partou deor, tansion zot may nou sek.

AK 4 SENN 6

ORGON, ELMIR

ORGON (sorti anba latab)
Mo aksepte! Dakor, sa boug la enn bebet.
Mo pa’le kwar! Mo’nn gagn kout matrak lor latet.

ELMIR
Ki ou pe fer baba? Ala tou al fouti!
Rant vit anba latab, pa’nkor ler pou sorti.
Nou les li kontinie ziska ki tou vinn kler,
Bizen sir, pa kapav fer konfians bann rimer.

ORGON
Non, mo sir. Li pli pir ki bann mons jabolik.

ELMIR
Non Orgon, li pa bon aksepte san lozik.
Rant anba, pa sorti tank ou pa sir-sir mem,
Pa prese pou sorti, tansion rat so lakrem.
(Li met so mari deryer li)

AK 4 SENN 7

TARTIF, ELMIR, ORGON

TARTIF
Tou korek, sime kler! Gran dilo san brizan!
Mo’nn chek partou, anba, lao, deryer, divan,
Peyna personn, nou de tousel. A! mo lavi!

ORGON (aret li)
Chombo vie pitasie, bizen tini-tini.
Li pa bon pou ou nam les pasion kas lalinn,
Chi! Enn bon dimoun sen pa gagn drwa fer mofinn,
Koumsa ou les demon gidi ou lapeti,
Mo tifi pa ase, ou bizen mo fam ‘si?
Pandan enn bout letan mo’nn refiz aksepte
Ar lespwar ki enn zour tou dimoun pou sanze;
Aster ase! Mo’ena tou prev ki mo bizen:
Pa bizen plis, mo satisfe ou bien vilen.

ELMIR (ar Tartif)
Se kont mo volonte ki mo’nn fer tousala;
Me mo ti oblize fer tousa sinema.

TARTIF
Kwa? Ou kwar?…

ORGON
Ase Misie Tartif, pa koze!
Dan ou prop lentere, trankil grate-ale.

TARTIF
Mo ti ole…

ORGON
Choup-chap! Met ou diskour dan pit.
Degaze fout-lekan dan mo lakaz, deswit.

TARTIF
Ou ki pe koz for-for, fout-lekan vit oumem.
Sa lakaz la pou mwa, peyna okenn problem,
E mo donn zot konsey pa perdi zot letan
Rod koken mo dibien, rod tir sipa ki plan.
Pa rod sikann ar mwa, mazinn kot zot ete,
Mo ena tou pouvwar pou kombat mesanste.
Fer zot pey zot pese; e bann ki fer fezer
Pe rod fou mwa deor, zot pou gout mo zekler.

AK 4 SENN 8

ELMIR, ORGON

ELMIR
Ki sa mannyer koze? Ki li pe rabase?

ORGON
Amondie! Mo’nn fane. Mo’nn bien dekouyone.

ELMIR
Kifer?

ORGON
Ler mo ekout li mo konpran mo fot,
Se sa donasion la ki pou kas-kas mo kot.

ELMIR
Donasion?

ORGON
Oui mo finn fer enn bel erer grav,
Me ena enn zafer bien pli grav ki kapav.

ELMIR
Ki zafer?

ORGON
Timama! Nou’al get enn kou lao
Si bwat kot mo’nn gard tou li ankor dan biro.

AK 5 SENN 1

ORGON, KLEANT

KLEANT
Kot ou pe galoupe?

ORGON
Pa kone.

KLEANT
Mwa mo kwar
Premie dabor nou met latet ansam monwar,
Tom dakor lor seki nou pou fer pou bar li.

ORGON
Sa bwat la, samem pe fatig plis mo lespri,
Bann lezot problem la mwens difisil pou mwa.

KLEANT
Ki ena dan bwat la ki donn li sitan pwa?

ORGON
Argas mo bon kamwad, pov jab la dan pens net,
Limem ti, ansekre, donn mwa sa pou kasiet.
Zis avan li sove li’nn vinn dimann mo led,
Dan bwat la li’nn dir mwa, mo trouv sa bien-bien red,
Ena papie vital pou li ek so dibien.

KLEANT
Kifer ou finn met sa dan lame ou prosen?

ORGON
Mo konsians repros mwa mo bizen koz manti,
Alors mo’nn al direk pou kas lakle ar li.
Sa bandi la finn persiad mwa, lor la li for,
Pou kit bwat la ar li, mo kone mo antor,
Koumsa, si ena kik lanket, mo kapav dir
Ki bwat la pa ar mwa, sa laverite pir.
Donk mo konsians pou kler, mo pa pou fer pese.
Si bizen fer serman seki vre li pa vre.

KLEANT
Ou finn tas dan enn lak si nou get tousala;
Ou’nn donn li ou dibien, li konn bann sekre la,
Mo kwar ou rekonet, les mo dir ou fran-fran,
Dan sa bann zafer la ou’nn fer kouma zanfan.
Tou sa bann fopa la kapav met ou dan trou;
E sa boug la, ki konn tousa, pou explwat ou;
Ou pou fer enn erer rod manz ar li plen-plen,
Pas par sime zepeng si ou’le met enn fren.

ORGON
Kisasa? Sa boug la, enn mari kouyoner
Ki’nn kasiet so pianter, so lespri magouyer;
Mwa mo’nn donn li enn plas, enn voryen, enn mandian…
Akoz li mo’nn perdi lestim dimoun mo ran.
Aster mo pou onte mem pou krwaz zot regar,
Zot pou konsider mwa pir ki jab marenwar.

KLEANT
Chombo papa! Kifer toultan ou anbale?
Ou pa fouti res kalm kan zafer la serye;
Kan bizen rezone ou vinn emosionel,
Ou sort dan enn lextrem, ou devir manivel.
Get ki erer ou’nn fer, pourtan nou ti dir ou
Fer bien-bien atansion, boug la pe pas bagou.
Bizen koriz erer. Donn mwa enn sel rezon
Kifer kan ou malad ou rod enn doz pwazon.
Akoz enn sal verminn finn bles ou lamour-prop
Ou pe fer koumadir limanite enn flop?
Zis parski enn froder finn tromp ou ar bann trik,
Finn anbet ou lizie ar zoli zimnastik
Ou kwar ki tou dimoun finn vinn bann triyanger,
Ki zordi napeyna okenn krwayan senser?
Les bann mank lexperyans fer sa bann derapaz;
Aprann fer diferans ant onet ek zestaz,
Napa fer foul konfians, nenport ki li ete,
Toultan gard lekilib, pran sime damilie.
Pran tou bann prekosion anpes froder fer fet,
Anmemtan falepa ensilte bann vre pret.
Olie sap dan karay pou ou tom dan dife
Preferab ou tini dan karay, pa sote.

AK 5 SENN 2

DAMIS, ORGON, KLEANT

DAMIS
Vremem sa? Sa boug la pe fer ou manz pounak?
Apre seki ou’nn fer li merit enn bon klak,
Sa salo engra la ki merit kras lor li
Pe servi ou bonker pou detrir ou lavi?

ORGON
Ayo beta, mo desepsion peyna limit.

DAMIS
Larg li dan mo lame, mo rey li enn tigit;
Pou konbat so gran-nwar nou bizen san pitie;
Mwa mo kapav, sir-sir, fer li fonn, kwi-vide,
Napeyna dis sime, bizen kas so lagel.

KLEANT
Parey kouma tou bann zenn zan, koze bel-bel.
Tini-tini monwar! Peyna ase skandal?
Nou viv dan enn pei, dan enn lepok normal,
Initil rod rezoud bann problem ar violans.

AK 5 SENN 3

MADAM PERNEL, MARIYANN, ELMIR, DORINN, DAMIS, ORGON, KLEANT

MADAM PERNEL
Ki pe pase isi? Ki sa bann manigans?

ORGON
Enn katastrof! Mo finn gete ar mo lizie.
Ala kouma li rekonpans tou mo bonte :
Mo ouver mo laport pou akey enn cholo,
Donn li plas pou dormi, nouri so sak lezo;
Tret li plis ki enn frer, amelior so konfor
Zouranzour, donn li mo tifi ek mo trezor.
E letansa, sa salo la, bezsominn la
Pe yam mo fam, rod met lame dan sokola.
Pa kwar li satisfe ar so bann manigans,
Li oze, sovaz la, rod rwinn mo lekzistans,
Servi kont mwa zarm mo’nn donn li par sarite.
Ala ki arive kan pa konn arete!
Li pe met mwa touni, akoz mo’nn donn li tou,
Li fer mwa pran so plas kan li ti dan labou.

DORINN
Bon dimoun sa!

MADAM PERNEL
Zame mo garson mo pou kwar
Ki li kapav rod fer enn pese osi nwar.

ORGON
Kifer?

MADAM PERNEL
Bann groupoumon zot zalou dimoun bien.

ORGON
Eski ou pe pran par enn malonet voryen,
Mama?

MADAM PERNEL
Mannyer zot viv li bien golmal isi,
E mwa mo bien kone kifer zot ayir li.

ORGON
Ki ayir ou pe dir? Pa finn fek donn ou niouz?

MADAM PERNEL
Toultan mo ti dir ou – pa bizen ou vinn rouz –
Bon dimoun dan lemonn toultan gagn maltrete,
Bann gropoumon pou mor, zot maladi reste.

ORGON
Ki sa diskour la vinn fer isi azordi?

MADAM PERNEL
Mo sir zot finn fabrik pake zistwar lor li.

ORGON
Me mo’nn fek rakont ou mo temwen tousala.

MADAM PERNEL
Bann lespri palabrer ranpli ar makacha.

ORGON
Mama, ou pou fer mwa sap lor kal. Mo dir ou
Ar mo prop de lizie mo’nn trouv so krim, foutou.

MADAM PERNEL
Lalang serpan toultan anpwazonn inosan
E lor sa later la, pou sa peyna brizan.

ORGON
Mo pa konpran ditou seki ou pe rod dir.
Mo dir ou, ou tann mwa, mo’nn trouv tou, sa mo sir,
Ar mo lizie, mo de lizie, mo pa kaylous.
Komie fwa pou dir ou? Mo’nn gagn kor dan labous.

MADAM PERNEL
Mo garson ou kapav tronpe par laparans,
Dan seki paret vre napa met ou konfians.

ORGON
Ayo Bondie!

MADAM PERNEL
Bann fos soupson vwal nou lespri,
E lerla bien souvan vilen pran plas zoli.

ORGON
Koumadir mo bizen remersie sa boug la
Parski li ti rod drag mo fam…

MADAM PERNEL
… Eta pagla!
Bizen rod prev solid avan akiz kikenn,
Fale ou sir ou pwen si ou pa’le al zwenn.

ORGON
Ale dir mwa oumem kouma gagn prev solid.
Mo ti bizen atann, gete komdabitid,
Les li lib… Ou pou fer mwa dir enn gro betiz.

MADAM PERNEL
Mo pli sir so leker amoure ar Legliz.
Mo pa dakor ditou, mo refiz kwar rimer
Ki li’nn rod fer seki zot pe dir li finn fer.

ORGON
Les tombe! Priye Bondie ou mo prop mama.
Sankwa ou ti pou tann mo laraz kraz pima.

DORINN
Bienfe Misie Orgon, pese pey lor later :
Ou pa ti’le kwar nou; li pe fer mem zafer.

KLEANT
Aret perdi letan lor detay initil,
Nou servi nou zenzen pou demay bann difil.
Lennmi pe fit kouto, li pa ler pou dormi.

DAMIS
Ou kwar li pou ena lodas rwinn nou lavi?

ELMIR
Mwa mo pa kwar divan lalwa so kees bien for,
So lengratitid kler, kapav anil lakor.

KLEANT
Pa tro kwar sa mo ser, li pou’ena minision
Pou servi kont zot tou dan so deklarasion;
Dan enn kees mwens serye sa kalte argiman
Plonz tou bann akize dan enn gran tourdisman.
Mo redir zot ankor : li konn boukou kiksoz,
Pa manz ar li fran-fran, fini li par ti doz.

ORGON
Ou’ena rezon, sori. Vantardiz sa boug la
Finn fer mwa perdi boul; dimoun napa kourpa.

KLEANT
Seki mo propoze se enn rankont ade,
Kot zot sey koud ansam de lavwal desire.

ELMIR
Ayo get sa douk la, si mo ti konn tousa,
Mwa mo ti pou chomtayt, anpes zot gagn traka,
E mo…

ORGON
Ki li ole? Kapav konn plan vanpir?
Kikenn fer mwa konpran mem si mo latet dir.

AK 5 SENN 4

MISIE LWAYAL, Madam Pernelle, ORGON, DAMIS, MARIYANN, DORINN, ELMIR, KLEANT.

MISIE LWAYAL
Bonzour mo ser, rann mwa enn servis siouple,
Mo’le koz ar Misie Orgon.

DORINN
Li okipe,
Mo doute si li pou gagn letan koz ar ou.

MISIE LWAYAL
Enn jumonde kouma mwa jamais pou rod lipou.
Mo vizit, je crois bien, pa pou depler personn;
Okontrer mo pe viens ar bonne nouvelle par tonn.

DORINN
Ki ou nom?

MISIE LWAYAL
Ou dir li seulement ki mo pe viens
De la part Monsieur Tartif pou so prop djubien.

DORINN (ar Orgon)
Ena enn dimoun la, koz enn mannyer bizar,
De la part Monsieur Tartif, li’le fer ou par
Bonn nouvelle ki pa pou depler ou.

KLEANT
Koz ar li,
Pou kone ki li’ete, kifer li’nn vinn isi.

ORGON
Kikfwa finn avoy li pou fer nou revinn dos;
Bizen fer atasion, fale pa mo fer fos.

KLEANT
Kontrol ou lakoler, fale pa sap lor kal,
Si li rod larezon ou sey pa pas anmal.

MISIE LWAYAL
Salut Monsieur. Bondie pini ou bann lennmi,
Benediksion Bondie bengn ou plennti-plennti!

ORGON
Ton ki li’nn adopte paret donn mwa rezon,
Enn aranzman posib san tro konplikasion.

MISIE LWAYAL
Ou gran repitasion merit mo gran lestim,
Lontan mo ti okip ou papa so régime.

ORGON
Misie mo bien onte, ou bizen eskiz mwa :
Mo pa bien rapel ou; ou nom, ou nom li pa?…

MISIE LWAYAL
Mo’apel Lwayal, mo finn ne dan lavil PortLwi,
Mo enn wisie lakour, bizen rod mo lavi.
Depuis karant ane, par la grâce du Seigneur,
Mo fer sa metie la avek beaucoup d’honneur;
Mo pe viens, cher Monsieur, avek ou permision
Livre ou enn mizandemer lor donasion…

ORGON
Ou vinn isi…?

MISIE LWAYAL
Monsieur, pa besoen sap lor kal!
Sa li zis enn warning, enn prosedure normal,
Enn konsey amikal pou ou ek ou fami:
Pou zot ek pou zot meb napeyna plas isi,
Bezwen fer vit, san kondision, respekte lord…

ORGON
Mwa sort la?

MISIE LWAYAL
Oui Monsieur, napa amenn diskord.
Sa lakaz la aster, dires ou bien kone,
Li pou Misie Tartif, pa kapav konteste.
Li tousel ena drwa zer sa larises la,
C’est clairement stipulé nwar lor blan dan kontra
Signé bonne et due forme, e according to law.

DAMIS
Sa ki apel mari toupe! Fou sa deor!

MISIE LWAYAL
Monsieur mo peyna enstriksion pou koz ar ou.
Me Monsieur, ou papa, li rezonab e dou,
Li konpran responsabilite de lakour
E li pa pou anpes lajustice suivre son cours.

ORGON
Me…

MISIE LWAYAL
…Oui Monsieur, mo kone ou pa malonet
Zame ou finn pran gous, ou toultan pey ou det,
Ou pou donn mwa koudme, parski ou bien serye,
Pou ki mo implement bann lord ki mo’nn gagne.

DAMIS
Misie wisie, tansion ! Pa fer provokasion,
Enn beze kout dibwa pou ronfle ou kalson.

MISIE LWAYAL
Dir ou garson shut up, ousa grate ale.
Sinon mo oblize riport sa lor papie,
Pran enn kontravansion, avoy zot dan prizon.

DORINN
Misie wisie, ou bien visie, koson maron.

MISIE LWAYAL
Mo’ena boukou respe pou les gens bonne famille,
E si mo’nn aksepte m’occuper de ceçi
Se ki mo rod ed ou, anpes ou gagn kosmar,
Evit ou le souçi diil avek enn razwar,
Ki parski li peyna me okenn sanchiman
Ti pou fer so bitor, amenn dezagreman.

ORGON
Ena pli gran kosmar ki donn lord enn fami
Kit so lakaz ale?

MISIE LWAYAL
Me mwa je suis gentil,
Mo donn ou trannsizer pou ou gagn tout le temps,
Monsieur Orgon, pou respekte tou regleman.
Mo zis pou pas lanwit isi san deranz ou,
Ar zis dis grolebra, pa trakase ditou.
Pa pou ena dezord, pa pou ena tapaz,
Zis par form ou donn mwa tou bann lakle lakaz
Avan zot al dormi. Mo pa pou agas zot,
Plis ki li neseser, pa pou’ena okenn fot.
Me dime gramaten, san fot e lor vites,
Il faut netway karo, comme on dit “ris-kales”.
Mo bann zom pou ed zot, zot tou bann grolebra,
Balye prop, a clean job, napeyna pou traka.
Mo sir zot pou dakor mo pe fer enn kout ferm,
Mo pe tret zot tou bien sans regarder les termes.
Mo sipliy ou Monsieur, pa fer katakata,
Pa anpes mwa fer mo travay comme il se doit.

ORGON
San regre mo pare e san get kat kote
Donn lamwatie larzan ki finalman reste
Pou kas lagel sa sovaz la ar enn koutpwen,
Mo defigir so fas ar enn zoli maspen.

KLEANT
Sap dan karay tom dan dife!…

DAMIS
…Get so lodas!
Tini mwa avan mo remet li dan so plas.

DORINN
Vot deryer bien-bien gra, Monsier wisie Lwayal,
Mo sir de kout baton pa pou fer ou dimal.

MISIE LWAYAL
Ou kapav pey bien ser pou ou parol enfam,
Mo ser, ena zizman pou pini bann madam.

KLEANT
Ou aret ou pannchayt Misie wisie, nou’nn plen.
Fou sa papie la, la e al rant dan ou kwen.

MISIE LWAYAL
Au revwar Mesieurs – Dames, Bondie beni zot tou!

ORGON
E modi twa, to patron e tou bann vwayou.

AK 5 SENN 5

ORGON, KLEANT, MARIYANN, ELMIR, MADAM PERNEL, DORINN, DAMIS.

ORGON
Ou finn trouve Mama, mo ti ena rezon,
Aster ou va kwar mwa, sa boug la enn pwazon.
Ou pou dakor ar mwa li pir ki enn bebet?

MADAM PERNEL
Fouf! Veritab siklonn! Mamma, sa kalte tret!

DORINN
Zot manga pou nanye, zot blam li pou nanye
Akoz samem mo sir li emiser Bondie.
Lamour pou so prosen samem gard li vivan,
Li kone larises materyel tro tantan,
Akoz sa pou nou prop liberte li pran tou,
Anlev tou bann obstak, baton dan nou larou.

ORGON
Dorinn, choup-chap! Aret ou bann koze kontrer.

KLEANT
Nou get enn kou ansam ki aksion neseser.

ELMIR
Nou bizen rann piblik lodas sa engra la,
Sel sime pou detrir validite kontra.
Lerla so mesanste pou paret telman nwar
Ki personn lor later pa pou kwar so zistwar.

AK 5 SENN 6

VALER, ORGON, KLEANT, ELMIR, MARIYANN, etc.

VALER
Sori Misie Orgon mo vinn pran ou letan,
Sirkonstans obliz mwa pou met ou okouran.
Enn bon kamarad ki fer mwa boukou konfians,
Ki kone ant nou de pa ena gran distans,
Pou rann mwa enn servis finn larg sekre-deta,
Li’nn pran risk, si may li li pou gagn gran traka.
Lenformasion la grav, so konsekans pli grav,
Ou bien bizen sove pli vit ki ou kapav.
Enn kouto mousana ki finn viol ou bonte
Finn reysi manz koko, fer Lerwa boulverse.
Kout kouto dan ledo pa ase, li finn donn
Li enn bwat pou prove ki ou enn sal felonn.
Dapre li ou pa’nn fer ou devwar sitwayen,
Ou finn protez enn tret olie kas so leren.
Mo pa konn, lor sarz ki pez lor ou, ban detay
Me ena enn warant, zot pou met ou antray.
Finn mem dimann Tartif kontrol operasion,
Akonpagan bann solda ansarz arestasion.

KLEANT
Li’nn gagn soutien Lerwa, alala kimannyer
Kan tret vinn for, lokater vinn propriyeter.

ORGON
Mo dir ou sa boug la, ala move rapas!

VALER
Zafer la bien-bien sal, vit-vit bizen deklas.
Mo finn amenn transpor, pe atann dan lantre,
Ala enpe larzan pou bann depans prese;
Napa perdi letan, loraz pou tom lor ou,
Sove avan tro tar, zot pou sot ou likou.
Les mwa mo kondir ou dan enn landrwa trankil
Res ar ou, konsol ou pandan ou anekzil.

ORGON
Zordi mo dwa ou tou pou mo sekirite
Mo va remersie ou enn zour, mo espere.
Mo sipliy mo Bondie donn mwa enn lokazion
Pou enn zour mo kapav donn ou benediksion.
Mo ale; zot tou fer bien atansion…

KLEANT
…Vit, vit!
Mo frer, pa trakase, nou kontinie lalit.

AK 5 SENN 7

KAPITENN, TARTIF, VALER, ORGON, ELMIR, MARIYANN, etc.

TARTIF
Chombo laba! Kot ou pe ale koumsa, hen?
Ou ti kwen finn pare, pa bizen rod tro lwen,
Lerwa finn avoy mwa met menot dan lame.

ORGON
Sal verminn, samem to dernie kado pa vre?
To traizon final pou kraz mwa net anba,
Pou ranport premie pri sovaz, manter, engra.

TARTIF
Ou kapav maltret mwa san fer mwa ankoler,
Pou lamour nou Sennyer mo finn aprann soufer.

KLEANT
Li konn bien zwe lakomedi, zot pa dakor?

DAMIS
Get so toupe bef! Servi non Bondie for-for.

TARTIF
Zot mokri, zot foutan kouma dilo lor sonz;
Mwa mo fer mo devwar; koz touzour mwa mo plonz.

MARIYANN
Ou kontan dir for-for ki ou fer ou devwar,
La, seki ou pe fer sirman donn ou laglwar.

TARTIF
Bien sir Mamzel, bien sir! Mo mision onorab
Parski Lerwa limem finn dir mwa bez kout sab.

ORGON
To finn paret bliye mo zenerozite,
Move nimakaram, ti tir twa dan salte.

TARTIF
Mo konsian ou’nn ed mwa kan mo ti tas dan pens,
Me zordi mo devwar li dabor pou mo Prens,
E mo devwar sakre fors mwa servi violans,
Touf net dan mo leker tou mo rekonesans.
Pou servi mo Lerwa mo pou fer sakrifis
Fam, fami, kamarad, momem. Bel-sinapis!

ELMIR
Froder!

DORINN
Li enn gran zwer ki konn kasiet so fiel
Pou makiy so pianter ar kouler larkansiel.

KLEANT
Si vremem ou lafwa li kouma ou pe dir,
Enn lafwa ki gid ou, drwat-drwat lor sime sir,
Explik mwa kimannyer ou lafwa vinn gayar
Kan mo bofrer may ou pe drag so fam dan nwar,
Ki ou finn deside pou larg tou ar Lerwa
Kan li finn oblize dimann ou kit so twa?
Li pa mo lentansion dir ki so donasion
Ti bizen anpes ou komet ou traizon;
Me pwiske ou pe dir ki li enn kirminel
Kifer ou’nn aksepte kado enn makiavel?

TARTIF (ar Kapitenn)
Kapitenn mo finn plen ar sa bann simagre,
Degaze ekzekit bann lord sa Majesté.

KAPITENN
Ou ena bien rezon, mo’nn deza tro atann,
Mo kontan ki oumem, tro prese, pe dimann
Mwa fer vit ekzekit lord Lerwa. Donk toutswit
Ou swiv mwa, mo’amenn ou dan prizon, vini vit.

TARTIF
Kisa, mwa?…

KAPITENN
…Oui oumem…

TARTIF
…Ou met mwa dan prizon?

KAPITENN
Mo peyna pou donn ou okenn explikasion.
Misie Orgon pa trakase, peyna pou per.
Nou Lerwa finn deklar lager kont bann froder,
Sa mazeste kone kisannla li respe,
Bann froder, triyanger zot rol finn vinn mike.
Li bien-bien perspikas, so lespri sitadel
Pers bann vwal ilizion al drwat ver lesansiel;
So zizman balanse zame konn derapaz,
So lekilib mantal met lord dan kafouyaz.
Li finn gagn ar Bondie enn pouvwar espesial
Pou beni bann onet, modi bann leker sal,
Li konn fer diferans ant lemal e lebien,
Apresie seki vre, deteste bann sannyen.
Tartif zame ti pou kapav may li dan lak,
Nou Lerwa konn mat bann ki rod mont kadadak,
Ar so lespri lisid, so lizie perspikas
Li’nn explor malang ki kasiet anba sirfas.
Ler Tartif rod vann ou, limem rant dan latrap.
Sa lame Bondie sa! Letan li pe yap-yap
Nou Lerwa dekouver ki li enn sef froder
Ki finn sanz degizman pou maske so pianter.
So dosie bien-bien sal : vol, viol, frod, krim lor krim,
Ena ase zistwar pou tourn omwen dis fim.
Nou Lerwa bien sagren ki malgre ou bonte
Tartif rekonpans ou ar otan mesanste.
Li fer kont; azout vie krim ar seki nouvo,
Li’nn dir mwa vinn ar li kot ou, pran not sak mo,
Gete kot so toupe pou kapav amenn li
E lerla obliz li pou sak krim pey so pri.
Wi, tou bann dokima ki Tartif finn garde
Li’nn dir mwa ras ar li, donn ou dan ou lame.
Li finn tir enn dekre pou anil kontra la,
Tartif bizen donn ou so dibien sannfwala.
Anplis li pardonn ou enn ofans ki ou’nn fer,
Nou Lerwa konpran bien ou lamitie senser.
Li pe fer tousala parski li rapel bien
Kan li ti dan traka ou ti donn li soutien;
Li ole dir lemonn ki li pa enn engra,
Kan rann li enn servis li napa krwaz lebra;
Dimoun ki merite pou gagn zot rekonpans
Pa zordi, pa dime, zot sans zame pou rans.

DORINN
Bondie gran mo dir zot!…

MADAM PERNEL
… Aster mo respire.

ELMIR
Fouf! tou finn fini bien!…

MARIYANN
…Mo pa’le kwar li vre.

ORGON (ar Tartif)
Twa verminn aster mo…

KLEANT
Atann! Tini-tini!
Fale pa ki nou tom dan mem bases ki li.
Vouzot, les li trankil pou debrouy so difil,
So konsians deza lour, bann remor pe tap pil.
Nou priye ki enn zour so nam lour ar pese
Dekouver lalimier, retrouv sime Bondie,
Ki li sanz so lavi, abandonn so bann vis,
Dimann pardon, gagn remision ar lazistis.
Ou Orgon al toutswit remersie nou Lerwa,
Si tou finn fini bien se parski li maha.

ORGON
Sa enn zoli koze. Mo tom lor so lipie,
Remersie li, garanti li nou lwayote.
Apre sa ena enn lot travay enportan
E nou tou pou diploy parski nou tou kontan:
Selebrasion maryaz Mariyann ek Valer
Pou kouronn enn lamour otantik e senser.

RIDO

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.