©DEV VIRAHSAWMY AND ICJM
BANN PERSONAZ DAN LORD KI ZOT PARET
LAFOUL
KER, SANTER EK MIZISIEN
DAMMARRO EK KASPALTO
OTELO
YAGO
DESDEMONA
RODERIGO
EMILIA
TINO
ETRANZE 1,2,3
SEF GABLOU
METR KALIKO, AVOKA
MIRO EK 2 ZANFAN (1 TIFI EK 1 GARSON)
AK 1 SENN 1
Dan enn plas piblik. Dimoun sorti depi diferan klas sosial, diferan group etnik ek kars, diferan okipasion pe monte-desan. Laplipar pe sarye zot sak shoping. Noel ek lane pre. Vitrinn magazen dekore ar sapen ek lanez artifisiel ( zistwar la pas dan enn pei tropikal kot tou bann pie flanbwayan ki dan sertenn rezion dimoun apel boukie banane, finn fini larg zot petal rouz, zonn, oranz laflam ki prezan partou, lor pie kouma dan ler ek lor later ); bann magazen pou zenn pe mete for-for lamizik jalsa; bann magazen delix pe zoue lamizik dous ek diskre; parsi-parla pe tann lamizik tipik Noel. Dan enn landrwa santral ena bel animasion. Enn group pop pe enstal zot enstriman. Zot larg sawal. Lamizik la obliz bouz leren. Lamizik ek tex bien rebel (enn parodi Jingle Bell ar akonpagnman seggae).
KER
Sonn laklos, sonn laklos
Lekours pe large;
Galoupe tou bann zanfan
Bonom Noel finn pase.
SANTER
Bann bourrkbak galoupe,
Galoup deryer paysa
Me ler zot pre pou rant dan bit
Paysa fer fos ar zot.
KER
Sonn laklos, sonn laklos
Lekours pe large;
Galoupe tou bann zanfan
Bonom Noel finn pase.
SANTER
Dominer pous lor pie
Larogans san pitie
E ler zot fer zanfan plore
Zot santi zot mari.
KER
Sonn laklos, sonn laklos
Lekours pe large;
Galoupe tou bann zanfan
Bonom Noel finn pase.
SANTER
Petal roz pe griye,
Oxizenn dan dife
Me mo bankie sak gramaten
Met kadna dan lafwa.
KER
Sonn laklos, sonn laklos
Lekours pe large;
Galoupe tou bann zanfan
Bonom Noel finn pase.
SANTER
Get soley pe leve,
Nouvo zour kas pares.
Ala marday pe fer marday,
Nou ris kales nou’ale.
KER
Sonn laklos, sonn laklos
Lekours pe large;
Galoupe tou bann zanfan
Bonom Noel finn tase.
De klosar, Dammarro ek Kaspalto, lor enn ban piblik. Dan bakgraoun, tamtam Noel pe donn bal.
DAMMARRO
Kot pou dormi seswar Kaspalto?
KASPALTO
Dormi? To pa pou atann Bonom Noel pase?
DAMMARRO
Enn poulia, de poulia … trwa poulia … mo fer san Bonom Noel pase yer, dime, zordi, kan to’le. Prezidan Otelo enn faner. May nou ar enn ti gilti, nou al kraz. Zot dir pou mo prop dibien. Si mo’le mor dan nisa pa pou mo prop dibien sa? Kaspalto, to pa pe bwar? Tansion mank disan dan to lalkol!
KASPALTO
Dammarro, pa deranz mwa kan mo pe konsantre.
DAMMARRO
Konsantre?
KASPALTO
Pete la pa’le sorti. … Atann li vini. Ah! Quel soulagement!
DAMMARRO
Taheeee! To’nn manz kamanber? … Prezidan Otelo ena rezon. Mo kwar Yago pou fer enn bon Premie Minis. Enn bon piti sa. Mo bizen koz ar li. Bizen legaliz mas.
KASPALTO
Larak?
DAMMARRO
Ki larak?
KASPALTO
Diven banann, siro tamasa.
DAMMARRO
Move pou lefwa. Bizen ogmant so tevea.
KASPALTO
Mo vant pe grogne.
DAMMARRO
To lefwa finn vinn konpot.
KASPALTO
Mo fen.
DAMMARRO
Trazedi! To fen, to swaf, to bizen dormi, to pet pi. Ris enn dam. To bliye tousa pouritir dan to trip. To koko vinn kler. To nek trouv nisa partou. Kwar mwa. Twa to nek pans manze, bwar, dormi. Peyna lavenir ladan. Lavenir li dan mas. Mastana-diwana!
KASPALTO
Mo’al deryer lakwizinn BonChawchaw. Apre mo rod enn ti kwen pou dormi. Fer so!
DAMMARRO
Kaspalto, lisien pli bon ki twa. To san pider. Quelle honte mon cher. Shame! Shame! Shame! Lisien finn manz to lamour prop. … Prezidan Otelo ena rezon. Dimoun pe vinn bebet.
KASPALTO
Mo pe’ale. Gard mo plas lor ban.
DAMMARRO
Kisannla to kwar pou pran to plas?
KASPALTO
Ki kone?
DAMMARRO
Kikfwa Prezidan Otelo pou vinn kas enn poz dan to plas.
KASPALTO
Ki kone?
DAMMARRO
Dimoun dan fet. Manze, bwar, donn jaz! Magazen tap plen; restoran tap plen; jalsa tap plen. Kisannla ena letan pou perdi lor ban piblik?
KASPALTO
Mwa.
DAMMARRO
Twa, to pa konte. Deleryom pa dan kont. To kwar to tro enportan me to enn nenport ki zis pans manze, bwar, dormi. To plas li pou la dime, yer, zordi. Marke, garde!
KASPALTO
Kot pou kone?
DAMMARRO
To fatigan ar to bann kestion retorik. Ki kone? Kot pou kone? Ki’afer? Ale! Jo! Go! Al fouy dan poubel BonChawchaw pou plen to boyo. Apart boyo to peyna nanye.
KASPALTO
Fer so.
DAMMARRO
Ki to’le? Fer fre an-ete!
KASPALTO
To vinn ar mwa?
DAMMARRO
Kotsa?
KASPALTO
Rod manze. Vinn ar mwa. Zot pou bat mwa.
DAMMARRO
Kisannla?
KASPALTO
Bannla.
DAMMARRO
Ki bannla?
KASPALTO
Bannla.
DAMMARRO
Nou bann?
KASPALTO
Non, mo dir twa. Bannla. Vinn ar mwa.
DAMMARRO
Ale, mwa mo atann twa isi. Pa manz tou. Gard enn bout pou mwa. Pa manz tou laviann, nek gard lasik pou mwa kouma yer.
KASPALTO
Vinn ar mwa. Mo per tousel. … To nepli kontan mwa.
DAMMARRO
Kontan twa? To kwar mo Prezidan Otelo, mwa? … Aret fer to lagel lisien gagn bate. Bon! Bon! Mo vinn ar twa. Pa fasil ar twa! … Foutouuuuuu!
Zot sorti
AK 1 SENN 2
Dan biro Prezidan Otelo. Lasenn bien som. Nek trouv bann silouet. Prezidan an renion ar so bann minis. Yago, so nouvo Premie Minis pe asiz pre kot li e tanzantan li mirmir dan zorey so sef yerarsik. Bann lezot minis trouv sa normal. Dan kabine Otelo ena plizier fam. Parmi ena Desdemona ki enn madam ki finn amenn enn long konba pou fer respekte egalite zom-fam. Limem Vis-Premie Minis avek responsabilite pou vey tou seki konsern jennder. Li enn kamarad personel Prezidan Otelo ki fer li enn konfians total. Ler renion fini bann minis vinn kas pognedme ar Prezidan Otelo e apre zot sorti. Yago ek Desdemona reste parski Prezidan finn dimann zot reste pou enn konversasion an konfidans.
OTELO
Nou premie lane finn pas ase bien me problem prensipal pa finn rezoud. Mo dimann mwa si li dan nou pouvwar pou rezoud li. Nou ena enn vwazen pwisan ek anbisie.
YAGO
Tank nou pa met baton dan larou, zot pou les nou trankil.
OTELO
Ou tro optimis, Yago. Lanpir Gridi so lapeti pa konn chombo. Li enn trousanfon. Pou ki li kontinie grandi so fortinn, li bizen matier premier e sirtou lenerzi par tonn. Tou pei ki ole lape bizen aksepte so kondision. E so kondision se ouvertir laport ek lafnet pou li fer so bakanal. Get ki finn ariv Raki.
YAGO
Me fode pa bliye ki Prezidan Raki pa ti pe respe dinite so popilasion.
OTELO
Ena plis dinite laba aster? … Bon mo ena enn kiksoz personel pou dir zot de. … Kikenn ole enn drink? Mwa, mo bien bizen enn. Des? Yago? Non?
YAGO
Mo ena detrwa dosie pou okipe avan mo al lakaz.
DESDEMONA
Zis enn larm pou akonpagn twa.
Otelo al ver so bar met enpe liker dan de ver e retourn ver so de koleg.
OTELO
Miro ek mwa nou finn desid pou marye.
DESDEMONA
Marye? Enn nouvel sok sa! Lalwa nou pei pa permet sa.
OTELO
Nou pe al kot nou vwazen kot maryaz gay li legal.
DESDEMONA
Lopozision pou tom lor twa. Move lekzanp.
OTELO
Mo pa per sa. Pandan dernie eleksion lopozision ti fer enn kanpagn degoutan lor sa size la. Li pa ti marse. Li pa pou marse.
DESDEMONA
Non Dann! Tou dimoun konn to oryantasion sexiel. Sa li pa enn problem. Lopozision pou mark pwen si zot dir ki to aksion al kont to politik. Nou pe lite pou devlop enn idantite ek kiltir nasional pou fer fas roulo konpreser globalizasion ki pe rod koul nou tou dan mem moul. Pou popilasion nou pei li pou paret bien drol si to pe al lotpey pou fer seki to pa pe kapav fer isi. Kifer nou pa sanz lalwa? Tou manier lalwa maryaz bizen enn bon kout plimo.
OTELO
Li paret vilen. Koumadir mo pe sanz lalwa pou mo prop lentere.
DESDEMONA
Pa kapav atann?
OTELO
Ki zafer?
DESDEMONA
Maryaz.
OTELO
Nou anvi adopte zanfan.
DESDEMONA
(Silans ) … Konplike!
OTELO
Mo kone. … Yago, ki ou panse ou?
YAGO
Solision senp. Nou konvok parlman pou enn seans extraordiner pou anonse ki gouvernman finn desid pou aboli tou kalite diskriminasion e dan nouvo lalwa nou enklir maryaz gay ek lesbienn e donn zot drwa adopte zanfan. S.E.N.P, senp! Nou fer sa vinn item prensipal Prezidan Otelo so mesaz fendane.
OTELO
Ki to panse Des?
DESDEMONA
Mo tike.
YAGO
Peyna pou tike. Mo sir mo pwen.
DESDEMONA
To pare pou pran risk, Dann?
OTELO
Eski mo ena swa? Swa sa, swa nanye. Kontinie viv mo lamour dan-nwar-dan-nwar, olie viv li dan lalimier. Mo’nn kwense Des.
YAGO
Prezidan, mo al delavan?
OTELO
(Enn moman ezitasion.) Oke!
AK 1 SENN 3
Dan plas piblik. Group pop pe sante, bann zenes pe danse.
KER
Bonnfam Noel, Bonnfam Noel
Amenn boukou zouzou;
Bonnfam Noel, Bonnfam Noel
Donn baba bwar doudou.
SANTER
Bonom Noel dan Rolls Royce
Pe fer so vakabon;
Bonnfam Noel oblize
Okip bann zanfan.
KER
Bonnfam Noel, Bonnfam Noel
Amenn boukou zouzou;
Bonnfam Noel, Bonnfam Noel
Donn baba bwar doudou.
SANTER
Bonom Noel dan tavern
Pe soul so bontan;
Bonnfam Noel letansa
Fer zanfan nana.
KER
Bonnfam Noel, Bonnfam Noel
Amenn boukou zouzou;
Bonnfam Noel, Bonnfam Noel
Donn baba bwar doudou.
(Dammarro ek Kaspalto pe trase. Dimoun toutotour pe tap lame pou donn lagam.)
AK 1 SENN 4
Dan lakaz Yago. Yago pe koz ar Roderigo.
RODERIGO
Ki pe manz to krann Yago? Omwen senk minit to finn pens to lalev, fixe dan vid koumadir mo pa la. To’ena traka?
YAGO
Hen! Ki to dir?
RODERIGO
To kouma enn zako sagren.
YAGO
Mo sagren. Lane dernier mo ti fane.
RODERIGO
Lor ki zafer?
YAGO
Olie mars ar twa, mo ti mars ar sa fifi la. Twa ki ti bizen prezidan. Akoz mwa enn pervers, enn pedofil pe diriz mo pei.
RODERIGO
Elekter ti kone li enn pede. Malgre sa zot ti vot pou li. Zot ti rezet mwa, enn krwayan, relizie, onet, drwat. Lepep gagn gouvernman ki li merite.
YAGO
Sa nanye konpare ar seki pe vini. Ayo bondie! Pardonn mo pese!
RODERIGO
Ki pe vini?
YAGO
Prefer to pa kone.
RODERIGO
Dir mwa. Omwen to soulaz to lespri.
YAGO
Non, tro delika. Mo gagn vomi mo dir twa, gagn vomi. Mo kwar mo pe demisione kom Premie Minis pou mo kapav amenn konba tousel kont sa mons la. Oblize. Personn pa’le trap fwet.
RODERIGO
Non, non! Pa demisione. Mo bizen twa andan. To pe donn mwa boukou ransengnman ki mo bizen pou mo biznes. To andan, res andan. Mwa mo deor, les mo fer louvraz la deor. Dir mwa ki pe arive ki pe boulvers twa otan.
YAGO
Li pe konvok parlman pou enn seans extraordiner pou pas enn lalwa ki pou donn li pouvwar fer masak ar zanfan, fer pedofili vinn legal.
RODERIGO
Ayo mama! Bap! Ena la! Ki mo kapav fer?
YAGO
Rasanble to bann zom. Avoy zot partou pou fer otan fraka ki posib. Let anonim, menas, kidnaping, oldep, … anfen to konn lovraz la bien. Ennde lamor pa ti pou detro. Bizen montre ki gouvernman finn perdi kontrol, ki lapolis li enkapab. To konpran? Met choula parmi travayer. May ennde sendikalis dan lak. Paraliz lepor, transpor, lareopor. Envit to bann zom dan lapres. Donn zot bien boure e fer zot ekrir seki nou bizen. Fer tou bann azan, aktivis, gro-lebra ki dan to lalis lapey, pas alatak. Bizen anpes sa bouro la viol ek tortir nou zanfan.
RODERIGO
Kont lor mwa. Mo dres sa papie la. … Dir mwa Yago, kifer to ed lezot pran pouvwar me to pa poz kandida tomem?
YAGO
Mo la pou fer sakrifis pou bienet lezot. Zame mo pans momem. Dimann mo mama si to pa’le kwar. Ler mo fini deboulonn sa salte Otelo la e met twa dan so plas, mo mision pou termine. Mo pou retir mwa dan lafore pou viv kouma sadou. Meditasion, yoga; yoga, meditasion.
RODERIGO
Ayo, to enn maha atma.
YAGO
Samem. Get sa, to konpran kifer mo pa kapav al divan-divan? Mo bizen fer sanblan ki mo foul ar li. Kan mo anvi mord li, mo kasiet mo laenn deryer enn sourir ipokrit. Ale mo larme, fer enn louvraz prop. Sakouy pie la e fer zako la grene.
RODERIGO
Kont lor mwa. Salam!
(Roderigo sorti. Yago tousel. So sourir foutan montre ki ena boukou panse malsen dan so latet.)
YAGO
Get li ale sa fatra la!
So pos ranpli, so kofor plen
Me mo ploy li, met dan mo pos.
Lisifer manti. Pa manti!
Roderigo to enn piago,
Enn pion dan mo plan jabolo.
Se Otelo, se Otelo
Se Otelo ki mo dousmann.
Se Otelo ki dam mo pion,
Kas mo konte, fer mwa vinn rann.
Mem li traver, mem li enn kwe,
Mem li prefer soz maskilen
Pa kone kifer tou bann fam
Trouv latirans dan so douser.
Desdemona nek konn zis li;
Mem Emilia, mo fam marye,
So labous ranpli ar dimiel
Ler li pronons nom Otelo.
Mo gagn laraz, mo’anvi morde,
Anvi touye, desir so trip.
Kikenn pe vini …
Emilia rantre.
EMILIA
Kisannla ti ar twa talerla? Pa sa los Roderigo la sa?
YAGO
Kifer to deteste li?
EMILIA
Pa kapav bliye so kanpagn malprop kont nou Prezidan. Sovaz la!
YAGO
Pa bon koz koumsa. Enn bon dimoun sa. Li finn rekonet so erer. Li pe dimann mwa fer li zwenn mo patron pou permet li prezant so exkiz. Mo sir li pou pardonn li.
EMILIA
Pardon? Pa pardon ki li bizen me enn bon klak. Yago, pa bliye retourn mwa sa liv poem Kahlil Gibran ki to ti pran pou zet enn koudey. Kouma to trouv li?
YAGO
Get sa bwat la! Mo pa’nn gagn letan. Donn mwa detrwa zour.
EMILIA
Fer atansion ar li. Li ena enn bel valer emosionel pou Desdemona. Otelo ti donn li sa kado e li ti ekrir enn zoli enskripsion. Sa liv la li koumadir senbol zot lamitie. Pa perdi li dan to dezord.
YAGO
Korek sa!
EMILIA
Kouma to fini, donn mwa li. Mo va retourn li Desdemona. … Pa bliye, tanto nou pe resevwar.
YAGO
Korek sa! (Emilia sorti.)
Sa fam la minn mo boyo!
Me oblize rekonet
Li konn fer lamour extra.
Mo lili zame finn tris!
He! Tansion lezot osi
Ler mo gout meni deor
Finn plonz dan mo gardmanze.
Non, mo pa kwar. … Ki kone?
Mo peyna prev. … Emilia
Mo santi loder marday.
AK 1 SENN 5
Dan lakaz Desdemona. Li pe koz ar so partner, Tino.
DESDEMONA
Mo dakor ar lide la me mo pa sir so tayming.
TINO
Mo pa kwar pou ena problem. Si Yago ti dan lopozision, wi. Me to’nn dir mwa ki li foul dakor ar proze la.
DESDEMONA
Pa bliye ki bann partizan Roderigo pou sot lor la pou minn nou lavi. Depi eleksion zot finn chomtayt parski Dann so popilarite depas katroven poursan. Me la nou pe met lesans dan zot kachakcharli.
TINO
Bal finn ouver, anou danse.
DESDEMONA
Tino, to pa ankor dir mwa ki zour nou pou envit nou bann paran. To mama pe dimann nou vinn fer reveyon kot li. To pa kwar enn tro gran fardo pou bonnfam la? Lor la bonom pa tro kapav marse.
TINO
To paran dakor pou al laba? … Si koumsa les mo get enn katerer. Mo sir ki nou bann gran dimoun pou kontan pas sware la ar nou. Sirtou ki lane dernier nou pa ti mem gagn letan al get zot. Get sa! Les mo okip fet la. Twa okip pei.
Zot maye, anbrase.
AK 1 SENN 6
Dan plas piblik kouma talerla. Nepli ena dekorasion Noel-lane. Freser finn koumans rantre. Bann personaz aswar pe fer zot louvraz. Bann madam bien makiye, lenz bien sexi pe servi zot sarm pou fer biznes marse. Ena enn ti group gro lebra abiye an nwar pe pentir slogan lor miray, pe atas bandrol lor pie, lor batiman, anfen partou kot zot gagne. Zot demars violan ek vilger. Zot rod sikann ar bann madam la ki paret kone kimanier diil ar zot. Lor mem ban piblik ki talerla Kaspalto pe asize kouma enn poul mouye. Li kler ki li pe gagn fre. Dammarro pe fer bann mouvman lekzersis e tanzantan bann poz yoga.
DAMMARRO
Aret fer to senn. Vinn fer enpe fizik. Sinon to fel to fitnes.
KASPALTO
Silans
DAMMARRO
Bwar enn kou. Sa pou sof twa.
KASPALTO
Silans
DAMMARRO
Ki arive? To’nn fas ar mwa?
KASPALTO
Silans
DAMMARRO
To bwat koze finn bloke?
KASPALTO
… … …. Nou kouma Laurel ek Hardy dan Tini, Tini, Godot Pe Vini.
Dammarro, koumadir li finn gagn enn sok elektrik, perdi lekilib, tonbe. Li lev so latet, get Kaspalto.
DAMMARRO
Redir sa!
KASPALTO
Ki zafer?
DAMMARRO
Samem, Hardy … Godot … tini …
KASPALTO
Tini, Tini, Godot Pe Vini.
DAMMARRO
To’le dir Vladimir ek Estragon dan Waiting For Godot?
KASPALTO
Samem.
Dammarro dibout divan li, get li koumadir enn mirak.
DAMMARRO
Kaspalto, ki to … to ti … ti fer avan … to … isi? To konpran? … Abandonn tou … !
KASPALTO
Silans.
DAMMARRO
To pa anvi koze?
KASPALTO
Pa enportan. … Ki zot pe fer?
DAMMARRO
Kisannla?
KASPALTO
Bannla.
DAMMARRO
Dime le premie Me. Zot pe prepar miting. La ki pou ena koze la! Koze zordi bliye koze yer pou rapel koze dime. Koze deboulonn koze. Parol anvole fer piti dan ler e tom pouf anba kouma kaka bef.
KASPALTO
Kaka bef? Kifer Dammarro?
DAMMARRO
Li sorti ron, li tom plat. … Mo ti koz dan miting enn fwa. Pa bizen dir, mo ti tap mo daway pou gagn toupe. Mo koz angle mo dir twa. Enn filwar koze sorti al kraz dan zorey kouma vag lor brizan …
KASPALTO
Angle? Dimoun ti konpran?
DAMMARRO
Pa kone. Pa enportan, mo kwar. Enn mo mam dan klib mas ti vinn felisit mwa. To’nn gagn lizour, mo dimann li. Pa tro me mo stil ti enpresionan. Kikfwa mo ti bizen fer politik. Ena boukou pitay ladan. Mo konn enn nwar touni ki zordi pe dormi lor matla biye mil dolar.
KASPALTO
Li pa per so lakaz pran dife?
DAMMARRO
Metafor, Kaspalto, metafor.
KASPALTO
Tapaz. Mouvman. Kot pou dormi seswar.
DAMMARRO
Pa dormi. Pre pou gramaten. Get mouvman, tann tapaz, vey soley leve.
KASPALTO
Bwat sa Dammarro. Noel ale, lane vini; lane ale, Pak vini; Pak ale, premie Me vini. Letan travers anba nou nene e nou pa kapav aret li enn ti morso, zis enn ti morso … enn ti morso pou regagn souf. … Twa, kifer to finn vinn viv lor ban piblik.
DAMMARRO
Ki to pe dir?
KASPALTO
Nanye. … Nou’al met nou gouni anba pon laba, sey dormi enpe.
DAMMARRO
To fou! Taler zot kwar nou pe rod lev kouve. Nou ploy anplas nou dormi.
Zot ploy anplas, zot dormi. Mouvman aktivis politik ek koler lafis kontinie.
AK 1 SENN 7
Dan salon prive enn gran lotel. Yago pe donn enstriksion mazordom. Li sorti e pandan so labsans Yago koz lor so telefonn portab. Mazordom la retourne akonpagne par trwa personaz mem gabari, koumadir trwa klonn, ki abiye parey stil Al Capone, sigar dan labous e sapo fet so rebor enkline dan enn manier pou kasiet zot figir otan ki posib. Sakenn pe sarye enn valiz. Toule-trwa mem grander, mem kouler, mem degenn, mem dizayn. Yago al akeyir zot, mazordom ouver enn boutey sanpagn, vers dan kat ver. Zot bwar enn lasante.
ETRANZE 1
Dernie mouv pou desann li finn rate. Paren panse ki bizen trouv enn lot stratezi. Bizen aret met legan. Bizen fons drwat, direk-direk e kas lagel. Misie Yago, ou metod tro sof, mou, elegan, fifi. Bizen metod Gestapo. Ler rozet laswa finn depase. Ler kalot finn vini. Kalot, klak; klak, kalot.
ETRANZE 2 EK 3
Kalot, klak; klak, kalot.
YAGO
Mo pe travay lor enn nouvo proze.
ETRANZE 1
Pa neseser. Nek ekzekit seki nou dikte. Nou dir, ou fer.
ETRANZE 2 EK 3
Nou dir, ou fer.
ETRANZE 1
Paren peyna pasians. Bizen taye, raze li dir.
ETRANZE 2 EK 3
Taye, raze li dir.
YAGO
Sak pei ena so …
ETRANZE 1
Peyna sak pei! Ena vilaz global sou lidersip Paren. Ena Paren ek so dezir; ena so dezir ki dezir natirel tou krwayan-pratikan ki kwar seki li kwar e pratik seki li pratike. Twa, dir li seki bizen dir.
ETRANZE 2 EK 3
Dir li seki bizen dir.
ETRANZE 1
Dir li foutou!
ETRANZE 2 EK 3
Foutou!
ETRANZE 1
Zokris, choupchap!
ETRANZE 2 EK 3
Zoooooo …………..
ETRANZE 1
Zokris 1, dir li seki bizen dir.
ETRANZE 2
Ki bizen dir?
ETRANZE 1
Seki mo ti dir twa bizen dir.
ETRANZE 2
Dir li twa, Zokris 2.
ETRANZE 3
Douk, douk, douk! Mo pa rapel. Kees lor mwa.
ETRANZE 1
Ah, latet to’r’pa! … Dir li Yago, dir li. Dir li twa. Dir bann zokris seki bizen dir.
YAGO
Mwa?
ETRANZE 1
Wi. Twa.
YAGO
Be … latak endirek pa finn marse. Bizen latak direk. Destabiliz Otelo. Servi Desdemona kouma veren. Pas par anba, leve, zete. Ensiswatil!
ETRANZE 1
Bravo! Rapel bien. Pou konstrir lape iniversel bizen detrir santiman primitif kouma ‘mo pei’, ‘mo kiltir’, ‘mo dinite’. Yago, Paren panse ki se twa ki bizen pran labar isi. Perdi letan pas par entermedier. Bizen lapat feyte, lapat brize. Roderigo li enn madriye, enn makacha, enn mastok, enn farata mal belo plito. Nou pe kit trwa valiz biye pou to bann ti depans. Nou pe kredit to bann kont ofsor ar tou lamone ki to bizen pou pirifie pei, koloni ek paradi. Tutti-frutti! Satini Bilinbi! Kouma dimoun kontan dir isi: maaaari!
AK 1 SENN 8
Dan biro Prezidan Otelo. Li pe koz ar Desdemona. Toulede bien rilax.
OTELO
Finalman rasanbleman antigouvernman ti enn flop. Nou ti pe trakase pou nanye. Tou paret bien kalm deor.
DESDEMONA
Bizen rekonet ki entwision Yago ti bon. Pa ti ena pou tike. Mo ti pe per pou nanye, mo rekonet. Me Dann, malgre tou mo malalez. Pa kone kifer. … To fami ki manier?
OTELO
Extra Des, extra. Zordi tou bann papie finn finalize. Akoz samem mo pe envit mo bann meyer kamarad, ki finn tini ferm koste ar mwa pandan peryod difisil, pou dine ar mo fami. Pa les mwa tonbe.
DESDEMONA
To kapav kwar! Mo kapav amenn mo garson ek so fianse?
OTELO
To garson?
DESDEMONA
To trouve, mo ‘si mo ena mo ti sekre. Mo ti ansent Vitorio ler mo ti kolez. Mo ti ena apenn diset-an. Kouma mo ti anons sa mo boyfrenn, li ti fonn. Mo ti kapav fer enn avortman me mo de paran, mo papa sirtou ti dir mwa ki mo ti kapav gard zanfan la si mo ti’le. Zot ti promet tou sipor ki mo ti bizen. Zot ti gard zot parol. Mo garson ena vennsenk-an zordi. So fianse apel Bianca. Li enn tifi formidab … me … li ena enn problem.
OTELO
Ki problem?
DESDEMONA
Li HIV/AIDS pozitif, samem, seropozitif.
OTELO
To kone Des, to enn gran Madam. Wi, koko, amenn zot ar twa. Tino pe vini?
DESDEMONA
Mo pa kwar. Li pe fer enn depresion depi ki li finn aprann nouvel la. Li refiz sorti.
OTELO
Me Tino enn dimoun lespri larz!
DESDEMONA
Li per lamor. Me kouma mo konn li, li pou sirmont so difikilte. Kouma tou artis li bien frazil. Li pe soufer soufrans Bianca plis ki Bianca. … Dann, mo ena enn ti zafer pou dir twa. Li paret kouma enn palab. Pa mal pran li. … Enn kontak ki mo ena dir mwa ki Premie Minis Yago ti resevwar trwa etranze lous dan salon prive dan enn lotel siper lix ki portdrapo holding dirize par Roderigo. Ena boukou kapital etranze ek etranz dan sa biznes la.
OTELO
Enn Premie Minis bizen lib pou roul gouvernman kouma li kwar neseser.
DESDEMONA
Kifer li pa ti resevwar zot ofisielman dan so biro.
OTELO
Pa kone, li ena so rezon. Twa, to so adzwen. Kifer to pa dimann li?
DESDEMONA
Pa fer sa vinn enn zafer personel, Dann.
OTELO
Get sa Des. Yago enn bebet politik. Nou bizen so zeni pou met an pratik nou bann lide. Li enn bon Premie Minis. Ziska ler, eski to ena kik kritik kont so travay?
DESDEMONA
Non.
OTELO
Sa ki enportan. Bliye detay. Nou get seki esansiel. Pa fatig to latet ar bann ti detay. Pei pe avanse, tou kalm. … Mo pa ankor dir twa kifer mo finn dir twa vinn get mwa. Mo pe pran de semenn konze. Miro, nou de zanfan ek mwa, nou pe al vizit enn pei vwazen. Yago ek twa zot pou bizen soupervaiz tou ansam ziska mo retour. Sey fer enn zefor devlop bon relasion.
DESDEMONA
Mo peyna okenn problem travay ar li. Selman … Bliye seki mo’nn dir. Kan to pe ale?
OTELO
Dime. Aswar nou zwenn. 7.30. Salam!
DESDEMONA
To’nn envit Yago?
OTELO
Li mo kolaborater. Pa mo kamarad. Seswar zis kamarad entim ki envite. Sey persiad Tino vini. Babay!
AK 1 SENN 9
Enn lasam dan nwar. Pandil sonn douz kou. Enn ti lalimier feb koumans ekler lasam la dousma-dousma. Enn kout sek enn spotlait ekler enn serkey. Lamizik makab koumanse e douma-dousma volim ogmante ziska li ariv so top. Souden ar violans, kouvertir serkey anvole. Enn kadav drese. Silans konple.
YAGO
Mo finn bien repoze foutou.
Li sante.
Momem Yago, Yago Premie,
Gran Prens Marenwar,
Aswar dan nwar mo fer malis
Ar zanfan lamor.
Pa koz mwa violon do ta,
Pa koz mwa diya;
Pa koz mwa pardon baya,
Pa koz mwa lamour;
Pa koz mwa lizour gopia,
Pa koz mwa lezot.
Koz mwa, mwa ek mwa fatra,
Sinon mo klak twa.
Momem Yago, Yago Premie,
Gran Prens Marenwar,
Aswar dan nwar mo fer malis
Ar zanfan lamor.
Li koz ar lodians.
Ki arive? Zot pa aplodi mwa.
AK 2 SENN 1
Enn-an pli tar zour pou zour. Mem plas piblik ki koumansman Ak 1. Mem lepok, mem dekor, mem group mizisien, mem sante, mem mouvman, mem aktivite. Kaspalto lor ban, Dammarro pe mars-marse otour li.
KASPALTO
To pa pou aret fer mo letour, Dammarro?
DAMMARRO
Tomem mo soley. Mo oblize tourn otour twa, my dear Kaspalto.
KASPALTO
Aret koz nenport. … Ase tourn otour mwa! To fer mwa gagn vertiz.
DAMMARRO
Ki enn dimoun kouma twa pe fer lor ban piblik.
KASPALTO
Dimoun kouma mwa? Ki to’le dir?
DAMMARRO
Mo pa kone … me mo santi ki to kouma sa dokter dan enn fim ki mo ti gete … lepok mo ti pe al sinema … mo ti zenn lerla … Eugene, Sylvain ek mwa, nou ti trwa dezorder ki ti kontan fer lenteresan … we, sa dokter la ti fer enn zafer ki li ti kwar korek me ki lalwa ti dir pa korek … li ti al travay dan sirk kouma enn kloun … to enn vizaz kloun ar enn leker ki pe soufer … vre, pa vre.
KASPALTO
Non mo pa enn dokter. Mo enn nanye ditou. Enn ta bagas … enn plot kaka. Apre aret fatig mo latet, rod fouy dan desbinn mo lavi. Zame mo pa poz twa kestion lor lepase. Kifer twa to pa fou mwa lape? Kifer to pa fer kouma sa bann bon dimounn ki pe al lames minwi, ki konfese, ki kominie e apre fann gro kaka?
DAMMARRO
Pa sap, pa manga mo dalon. Mo fer ler pou fer letan pase. To’le mo vinn ar twa al fouray dan desbinn BonChawchaw?
KASPALTO
Mo pa fen.
DAMMARRO
Pa gard dan leker bayo! Il faut vivre pour manger.
KASPALTO
Fer so!
DAMMARRO
To’le enpe diven tamasa?
KASPALTO
Non … To kone … mo kwar mo anvi … bwar enn ver lamous.
DAMMARRO
Lamous? … To pa per to trip rouye? Lamous? Mo kwar to bien malad.
KASPALTO
Mo kone mo malad. Mo malad depi sa zour ki …
DAMMARRO
Ki ti arive?
KASPALTO
Nanye.
DAMMARRO
To fer Hitchcock ar mwa?
KASPALTO
Non! Beckett.
DAMMARRO
Ala to rekoumanse!
AK 2 SENN 2
Dan biro Otelo. Otelo ek Yago pe koz-koze. Desdemona rantre. Otelo leve pou akeyir li. Yago zis fer enn signdetet.
OTELO
Nou ti pe atann twa pou koumanse. … Wi Yago, ou kapav koumanse.
YAGO
Prezidan, mo kwar ki li ti pou bon ki nou adapte nou politik etranzer ar sitiasion enternasional. Sa pou permet bann antrepriz lokal vann zot prodiksion lor marse ki raport gro e fer gro profi.
OTELO
Ki marse?
YAGO
Bann Gridi enterese pou aste nou prodwi.
OTELO
Zot plis enterese pou inond nou pei ar zot prodwi, fer pri tonbe e larla rwinn lendistri lokal.
DESDEMONA
Pa bliye osi ki zot pe refiz sign bann agriment pou diminie polision. Bann dirizan Gridi enterese zis ar zot prop krwasans. Zot movi ar leres limanite. Deryer zot bel-bel koze ena zis zot gourmandiz ek zot egoism.
YAGO
Eski li normal ki nou refiz ouver nou frontier kan tou pei devlope, avanse, sivilize pe fer li? Toulezour bann dirizan antrepriz, pa bann tipti bweter, me reprezantan bann gro bwat, pe vinn lastik mwa. Zot pe menas fermtir si zot pa gagn satisfaksion. Mo nepli pe kapav tini zot.
OTELO
Mo kone ena enn lobi ki pe dimann sa. Me pa bliye ki zot ena lentere finansie Gridi deryer zot. Bann spekilater Gridi finn aste enn poursantaz enportan aksion dan sa bann bwat la. Aster dimoun nou pei finn vinn zot agwa. Nou bizen tini ferm Yago. Plizier pei vwazen pe swiv nou lekzanp, pe reziste presion. Ena mem menas envazion kot zot gagn enn ti exkiz. Gran koze aster se lager kont prezans satanik.
YAGO
Me zot promet ki zot pou atir envestisman dan nou pei, mont lizinn, kre lanplwa, fer nou pei vinn enn pwisans ekonomik, enn … enn … enn pei ris.
DESDEMONA
Administrasion Gridi pe gagn problem ar so prop popilasion ki pe proteste for-for kont polision ek degradasion ekolozik. Zot ole aster export zot bann lizinn derti dan lezot pei. Sa pa pou rezoud problem global, tou dimoun kone.
OTELO
Get sa Yago. Nou pei li pa enn pwisans ekonomik me nou popilasion pe viv bien. Kifer nou bizen kopie seki lezot pe fer, sirtou ki nou kone ki zot pe fer later vinn enn lanfer? Pe servi propagann pou destabiliz nou me sa pa pe marse. Mo kone ki zot pe servi lamone pou aste bann responsab me la’osi sa pa pe marse parski nou lekip li solid, soude, onet ek senser.
YAGO
Mo ‘si mo’nn tann dir ki zot pe fann lamone par valiz e ki ena ennde ki pe tranp dan lasos la. Bizen anpes sa.
OTELO
Nou pei li enn pei lib, dimoun lib. Nou pa kapav anpes ennde dimoun fane. Se zot drwa demokratik. Mazorite kone ki sime ki bon.
YAGO
Prezidan, mo fer mo devwar.
OTELO
Ou’nn fer bien Yago. Mo pa ena okenn repros pou fer ou. Nou kontinie vey sitiasion e nou va rediskit tousa apre lane.
Yago leve pou li ale. Ler li pas pre kot Desdemona li get li ar lizie traver.
Reste Des. … Ki nouvel Bianca?
DESDEMONA
Pa bon, Dann.
OTELO
Pov tifi! … Des, mo ena enn zafer delika pou dir twa.
DESDEMONA
Koze Dann.
OTELO
Dapre mo ransengnman, nou pou bizen sirvey tranzaksion Vitorio.
DESDEMONA
Vitorio? Tranzaksion.
OTELO
Mo kone sa pou fer twa soufer. Avan li vinn enn problem politik les nou trouv enn solision ki pa fer tro boukou dimoun soufer.
DESDEMONA
Be ki tranzaksion?
OTELO
Get sa Des. Ki travay Vitorio fer? Kot li travay?
DESDEMONA
Li pa pe travay pou lemoman pou ki li kapav okip so fam. Mo ti dir twa zot finn marye?
OTELO
Wi. … Olie met so fam dan lopital piblik kot tou swen gratis, li finn met li dan enn klinik prive bien ser. To bien kone ki meksinn antiretroviral kout enn fortinn dan lafarmasi. Gouvernman finn reysi fer enn diil pou enport meksinn zenerik.
DESDEMONA
Li dir mwa ki li ena enn bienfeter.
OTELO
Nasionalite Gridi.
DESDEMONA
Pa vre!
OTELO
Vre Des.
DESDEMONA
Samem zot ti pe koze ler mo ti rantre? Kouma zot trouv mwa zot arete. … Ki desizion?
OTELO
Lapolis pou aret li.
DESDEMONA
Ki ofans?
OTELO
Pran braib? Traizon? DPP pou deside.
DESDEMONA
To’le mo demisione?
OTELO
Non, pa neseser. To pa responsab aksion enn zanfan mazer.
DESDEMONA
Mo bizen pran konze pou okip Bianca. Li pa ena personn apart nou.
OTELO
Fer admet li dan enn lopital piblik. Li pou gagn bon swen. Des, … mo santi nou pe rant dan enn faz difisil. Nou pou bizen boukou kouraz ek solidarite. Mo pa pou les twa tonbe. Kont lor mwa. Me lalwa bizen swiv so sime.
DESDEMONA
Wi, mo konpran. … Dann, to kwar problem la osi senp ki sa? Peyna kik marday ki kasiet deryer enn erer ki enn zenes finn fer pou soulaz soufrans so fam?
OTELO
Kikfwa. Me mo pa okouran. Me to konpran ki mo pa kapav enzer dan lanket lapolis?
DESDEMONA
Wi. … Li fek gagn vennsis-zan Dann. E li finn fini … Ah Bondie ed mo pov piti!
AK 2 SENN 3
Dan plas piblik.
KASPALTO
Ala fer so la. Vadire enn siklonn pe prepare dan ler.
DAMMARRO
Siklonn la finn fini arive.
KASPALTO
Latet pa bon Dammarro? Ris enn dam!
DAMMARRO
Mo dir twa. Siklonn envizib pe kraz tou.
KASPALTO
Kotsa?
DAMMARRO
To pa pou trouve. Li envizib, maron. Fode to kas kaka lizie, lerla to pou trouve.
KASPALTO
Hen! Bwar enn gorze. Mo kwar to bien malad.
DAMMARRO
Swa siklonn, swa enn lot zafer. Me ki li lot, ki li sa, li mari golmal.
KASPALTO
Tou paret normal. Golmal li dan to latet.
DAMMARRO
Paret, mo dalon, paret.
KASPALTO
Ki sa zafer misterye ki to pe fane?
DAMMARRO
Enn mister misterye. Momem mo pa konpran. Pov Madam Desdemona!
KASPALTO
Kisannla?
DAMMARRO
Madam Desdemona. To pa konn Madam Desdemona?
KASPALTO
Limem … minis?
DAMMARRO
Vis-Premie-Minis.
KASPALTO
Samem.
DAMMARRO
Li finn tas dan langrenaz.
KASPALTO
Langrenaz?
DAMMARRO
Pa li. So garson.
KASPALTO
Li’nn tas dan langrenaz so garson?
DAMMARRO
Ayo bourrbak! So garson finn tas dan langrenaz.
KASPALTO
Ki langrenaz?
DAMMARRO
Ena enn charj konspirasion ek traizon lor li. Tou dimoun kone. … Apart twa.
KASPALTO
… Silans …
DAMMARRO
Ki arive? To’nn aval to lalang?
KASPALTO
(… Silans … So figir finn vinn blem.)
DAMMARRO
To malad, Kaspalto?
KASPALTO
… Silans …
DAMMARRO
Koze, mo bayo! … To pe plore?
KASPALTO
(… Silans … Li leve li ale.)
DAMMARRO
Atann! Kot to pe ale? … Ki pe arive?
AK 2 SENN 4
Dan prizon top sekirite. Yago pe koz ar sef gablou.
YAGO
Sitiasion finn vinn bien vilen. Malang pe fane kouma lapipi. Zom ar zom; fam ar fam; malediksion SIDA pe file kouma serpan set latet. Dimoun pe vann zot pei ar etranze. Tann dir dirizan pe konplote pou pran plas so kamrad. Soy! Lagign! Mofinn! Bisagn! Bizen netway prop!
SEF GABLOU
Wi sef!
YAGO
Li finn konfese?
SEF GABLOU
Pa’kor. Me pa pou tarde. Nou pe ranz so kari. (Tann enn lavwa kriye ar douler.)
Fer koumadir ou pa finn tann nanye.
YAGO
Kifer? Ti ena kiksoz pou tande.
SEF GABLOU
Non, pa vreman. (Enn tapaz douler pli for.) Ou’nn tann kiksoz?
YAGO
Non! Mo kwar mo pe vinn sourd. Bizen get enn spesialis zorey. (Tapaz douler atros.) Zot dan bien isi. Lape, trankilite. Bon kouma zot gagn konfesion la, fer mwa kone. … Kikfwa li ti pou bon si … apre konfesion li desid pou swiside. (Li sorti.)
AK 2 SENN 5
Dan lakaz Desdemona. Latmosfer tris. Desdemona pe dibout kot enn lafnet, pe get deor dan vid. So lespri pa la. Ar so ledwa li souy so lizie diskretman. Telefonn sone. Li al reponn.
DESDEMONA
…… dime, trwa-zer. … Non mersi, Emilia. Mo kapav debrouye. … Mersi to’nn telefone. … Legliz St Therèse … simitier St Martin. … non pa trakase.
(Li poz telefonn, retourn kot lafnet. Tino rantre. Desdemona mem pa vire pou gete.)
TINO
Pa deranz mwa, mo pe al dormi.
DESDEMONA
(… Silans …) Kot to ti ete tousa letan la?
TINO
… Silans …
DESDEMONA
(Lavwa isterik.) Reponn! Kot to ti ete tousa letan la? Vitorio dan prizon. Bianca finn mor. Twa kot to finn al trene? Enn ler pou al ar to bann piten? Parye to’nn rekoumans pike? … Pa dibout laba kouma’nn stati. Reponn mwa!
TINO
… Mo ti lopital.
(Li asiz anplas lor enn sez, kasiet so figir ar so de lame. Li pe plore.
Desdemona realiz so erer. Li al dousma ver li, poz so lame lor latet Tino. De leker kase imobil divan zot soufrans.)
AK 2 SENN 6
Dan salon prive lotel delix. Yago ek Roderigo.
RODERIGO
Yago pa kwar mo enn piago. To pa pe zwe ar mwa twa? Mo verse mem lamone dan to kesnwar me mo res touzour deryer midi. Fotey prezidan li kouma larkansiel. Plis mo al ver li, plis li rekile.
YAGO
Ki to’le? Fer koudeta, met twa lor tronn ilezitim ousa pas par eleksion e pran pouvwar lezitim. Enn eleksion prezidansiel li pran letan pou prepare. Met kas dan kofor mo babou, met kas dan kofor. To’le nou deboulonn Otelo, met kas dan kofor. To’le nou kas konte Desdemona, mo babou, met kas dan kofor. To’le fotey prezidan, mo babou, met kas dan kofor. To’le jalsa douniya, met kas dan kofor. Aret pilinge. Nek met kas dan kofor. … Garson Desdemona, samem Valentino … non Vitorio, li finn sign so konfesion. Li ti azir kouma entermedier pou so mama. Ena koken dan gouvernman, pe pran braib ar lennmi pei. Met kas dan kofor, mo babou, met kas dan kofor.
RODERIGO
Komie?
YAGO
Gete tomem. To bizen fer enn konferans-depres pou dir ki Madam Desdemona ti ofer twa lamone pou ed li ranvers Otelo.
RODERIGO
Pa vre sa!
YAGO
Kisannla finn dir twa koz laverite? Met kas dan kofor, mo babou, met kas dan kofor. That’s a good boy! Kan to vinn prezidan, pa bliye to bann vre ami ki finn fer latet, lipie pou satisfer to anbision. Pa fer nimakarram ar mwa. Si to pa fer fos, mo ena enn bonus pou twa.
RODERIGO
Ki’ete?
YAGO
Mo met Desdemona lor to lili.
RODERIGO
Wek!
YAGO
Mo dir twa mari maja. Kwar mwa! Li konn Kama Sutra par ker.
RODERIGO
Mo pas! To’le mo gagn SIDA. Dan so fami ena sa. … To konn bien, mo prefer laser bien-bien tann.
YAGO
Pa bliye! Al fer depozision la. Nou may li dan lak, nou vir-vir li; nou deklenk Otelo, nou koup so boulon sant.
RODERIGO
Fer enn draf. Koumsa mo sir mo pa fane.
YAGO
Tanto mem li pou lor to latab biro. Fer bon zanfan. Salam. (Roderigo sorti.)
Tou bachara ole vinn minis, premie minis, prezidan. (Li sante.)
Get sa voryen la, mama!
Lizie gro-gro, vant piti;
Dezir feros, bavant plat.
Get sa voryen la mama,
Get sa voryen la!
AK 2 SENN 7
Dan plas piblik. Dammarro tousel lor ban. Li tris. Tanzantan li lev latet pou gete si Kaspalto pe vini. Kan li kwar li pe vini li fer enn sourir. Ler li realize sa pa vre, niaz tris kouver so figir. … Li trouv li pe vini depi lwen. Li galoupe, li al ver li. Li kit lasenn e retourne pli tar ar Kaspalto ki paret diferan.
DAMMARRO
To fer mwa trakase. Pa fer sa enn lot fwa. Mo peyna personn apart twa. … Eh! To finn sanz to louk! Ki pe arive? To’le mo al sers enn grog pou twa?
KASPALTO
Mo’nn aret bwar.
DAMMARRO
Aret badine.
KASPALTO
Pa pe badine. Mo bizen aret fane.
DAMMARRO
Fane?
KASPALTO
Enn long zistwar. Tro long pou rakonte. Enn zour kikfwa.
DAMMARRO
Nou tou nou ena zistwar pou rakonte.
KASPALTO
To’si?
DAMMARRO
Enn long zistwar. Tro long pou rakonte.
KASPALTO
Enn zour kikfwa?
DAMMARRO
Kikfwa. … Zistwar kloun dan sirk.
KASPALTO
Kan mo ti zenn …
DAMMARRO
Mo ti enn dokter …
KASPALTO
mo ti ena enn kopinn …
DAMMARRO
mo mama ti pe soufer. …
KASPALTO
nou toulede ti zenn … mo ti amoure fou …
DAMMARRO
kanser …
KASPALTO
li’si parey …
DAMMARRO
douler atros …
KASPALTO
lamour enkontrolab sarye nou … mo ti fer li ansent …
DAMMARRO
pa kapav tini … faz terminal …
KASPALTO
mo ti sove …
DAMMARRO
ogmant doz morfinn …
KASPALTO
foser …
DAMMARRO
dormi anpe …
KASPALTO
enn zour mo ti krwaz zot, li ek nou zanfan …
DAMMARRO
lapolis … lakour … prizon …
KASPALTO
mo kasiet pou zot pa trouv mwa … mo’nn res kasiet mem … dan lalkol …
DAMMARRO
reysi sove … tom andeor. … Fatige kasiet, degize. … Mo bizen rann lekor. Pa gagn kouraz. Mo gagn per Kaspalto, mo gagn per. Pa les mwa tousel!
KASPALTO
Mo garson dan prizon. Ena charj traizon lor li. Aster finn aret so mama pou konplisite.
DAMMARRO
(Li fixe so kamarad. Li pa’le kwar.) Madam Desdemona?
KASPALTO
(Li zis bouz so latet pou dir wi.)
DAMMARRO
( Li vinn ver Kaspalto, poz so lame lor so zepol.) Sakenn kone pwa lakrwa ki li pe sarye. Nou’ale, nou’al asiz lor nou ban. Lerla nou gete ki nou bizen fer.
AK 2 SENN 8
Dan prizon top sekirite. Sef Gablou pe koz lor telefonn. So figir montre ki li trakase.
SEF GABLOU
Wi, li’nn sign so konfesion. … Wi, li’nn aksepte pou temwagne an kour. … Me … Kouma mo pou dir ou sa? … Be li pa pou kapav. … Li finn swiside. … Avek so dra lili. … Lotopsi? … Komision danket? … Sispann mwa? … Be ou ki …
(Kominikasion finn koupe. Sef Gablou pe transpir gro. Li souy so figir ar so mouswar, asiz lor enn sez, get drwat divan li kouma enn efare.)
AK 3 SENN 1
Dan biro Otelo. Otelo pe koz ar Yago.
OTELO
Sitiasion pe dezenere. Lanpir Gridi pe blok exportasion, enportasion ek envestisman. Somaz pe monte, pouvwardasa pe bese. Lopozision pe fer demagozi. Li kler ki zot manz dan katora Gridi. Moral gouvernman ba. Nou ena enn minis … enn ex-minis dan rimann. Enn zenn finn mor dan prizon e popilasion kwar ki lapolis finn touy li. …
YAGO
Mo sagren tousa pe tom lor ou. Mwa ki antor. Enn Premie Minis bizen vizilan. Mo pa finn fer travay kouma bizen. Mo konfians aveg finn fer mwa fane. Mo dispoze donn mo demision si ou ole.
OTELO
Non, Yago, non!
YAGO
Ti ena bann sign golmal me pa mo ti pran kont.
OTELO
Ki ou’le dir?
YAGO
Enn dimoun ki pa travay, ki vwayaze souvan, al mem plas; ki met sipa so fianse, sipa so fam dan klinik senketwal kan lopital gouvernman pe donn malad SIDA swen premie klas; enn Vis-Premie-Minis ki konn tousa me res trankil …
OTELO
Mo pa pe kwar ki Madam Desdemona kapav fer sa.
YAGO
Mwa’si parey. Sok lor sok! Difisil fer dimoun konfians.
OTELO
Pa al dan lot extrem. Lavi vinn enposib san konfians.
YAGO
Wi, ou ena rezon. … Prezidan Otelo, ou bizen ranplas sa de minis ki finn kit gouvernman pou rant dan lopozision, anplis bizen enn ranplasan pou post Vis-Premie-Minis. Ou finn prepar ou lalis?
OTELO
Non, pa ankor. Ou ena enn sizestion?
YAGO
Non, pa vreman. … Kikfwa! … Non, mo ti pou dir enn betiz.
OTELO
Koz touzour. Souvan bon lide ne koumsa.
YAGO
Ena dezord dan pei, anfen dimoun panse. Si koumadir nou … donn enn sok sikolozik … fer dimoun santi ki enn zafer extra pe arive … ki lalimier finn alime dan bout tinel … kikfwa sa pou redonn konfians … kikfwa.
OTELO
Mo dakor. Me ki bizen fer? Enn zafer konkre ki fer masinn la repran amars.
YAGO
Pa kone. Kikfwa … Si koumadir nou nom trwa dimoun lopozision minis e fer Roderigo vinn Vis-Premie-Minis?
OTELO
Pa enn move lide sa. Ou pou kapav travay ar li Yago?
YAGO
Bizen seye. Pei avan tou. Pou difisil, sirtou ki avek Madam Desdemona li ti kouma kouto dan diber. Pov Madam Desdemona! Pa kapav dimann enn nolle prosequi?
OTELO
Separasion pouvwar bizen res enn prensip sakre.
YAGO
Bann madam vinn eratik parfwa, non?
OTELO
Kifer?
YAGO
Menopoz fatig zot. Zot fer ek dir nenport.
OTELO
Mo pa ti remark nanye.
YAGO
Ti detay. Pa enportan.
OTELO
Par egzanp?
YAGO
Lapolis finn trouv sa dan so poubel. (Li montre Otelo enn liv poem par Kahlil Gibran avek enn enskripsion par Otelo.)
OTELO
Mo gete. (Li get liv la bien.) Kikfwa li finn tom dan so binn par aksidan.
YAGO
Mo sir. Madam Desdemona zame ti pou zet dan pagne salte enn veritab senbol zot lamitie. Sirman enn aksidan. Mo dakor ar ou. … Mo al delavan ar bann ranplasman dan kabine.
OTELO
Mo pa sir Roderigo pou aksepte. Pa bliye ki li ena boukou lien for ar bann dirizan Gridi e nou politik li kontrer politik Gridi.
YAGO
Mo konn li depi nou ti lekol primer e mem si li ena detrwa ti defo, li ena enn gran kalite. Li enn gran patriyot. So lamour pou nou pei peyna limit. Bengker sek! Li pou ed nou sorti dan lenpas. Prezidan, si ou pa bizen mwa, mo pe retourn dan mo biro. Ena plizier dosie enportan pou okipe. (Li sorti.)
OTELO
Difisil lir lor figir
Seki leker pe kasiet.
Ler figir pe zwe rol fler
Leker pe kasiet enn tret.
Kan ledan pe mord lame
Ki pe amenn so manze;
Kan envite koumans kras
Dan lasiet ki’nn nouri li;
Kan dimoun ki nou kontan
Pis lor senbol nou lamour …
Non, non, non. … Desdemona pa kapav fer sa. Enn aksidan; enn momam koler. Vre kamarad bizen konn pardone. …
… Me bien difisil pou lir
Seki leker pe kasiet. … …
… Enn sans mo’ena Yago!
Senbol fidelite!
Depi koumansman
Zame li’nn les mwa tonbe.
Enn Premie Minis
Onet ek senser.
Li, mo lir lor so figir
So lespri lalimier
Ki ekler leker kler.
AK 3 SENN 2
Dan prizon top sekirite. Desdemona ek so avoka.
DESDEMONA
Vomie nou aret nou konversasion lamem. Mo finn pran mo desizion. Mo pa pou defann mwa.
AVOKA
Lakour pou deside ou koupab.
DESDEMONA
Mo pa kapav defann mwa kont de dimoun ki mo plis kontan. Mo prop garson. Mo meyer kamarad.
AVOKA
Madam Desdemona, pa pran desizion drastik. Ou garson finn sede sou tortir.
DESDEMONA
Kouma pou prouv sa? Mo garson finn mor akoz sa. Aster mo bizen prouve ki li ti vann so mama pou li sov so lapo. Pa dimann mwa sa. Mo pa pou sali memwar mo garson. Aster ou dir mwa ki Prezidan Otelo pou vinn depoz kont mwa. Li ti … non … li mo meyer kamarad. Mo ti kwar li pou met so likou lor biyo pou mwa.
AVOKA
Rezon-deta.
DESDEMONA
Rezon-deta? Eski li kwar mo kapav vann mo konsians. Tousa letan nou’nn lite ansam pou enn ideal pa finn permet li konn mo profon?
AVOKA
Ena dimoun pe manz so krann, pe kabos so gete, gat so lespri. Mo pa fer politik me mo santi ki … prefer pa koze. Miray ena zorey.
DESDEMONA
Otelo li enn jenntoulmenn stab. Pa so labitid les ti palab, rimer sakouy li. Ki finn ariv so lespri rasionel, so lisidite? … Tro boukou problem pe akable li anmemtan. Peyna personn pou soutenir li. … Pourtan li ena enn fami aster. Li ti bizen ena plis stabilite, pa mwens. Amwen …
AVOKA
Madam Desdemona, ou ki dan dif. Nou gete ki bizen fer pou tir ou ladan.
DESDEMONA
Mwa mo pa enportan, Metr Kaliko. Prezidan Otelo reprezant lespwar ki li posib rezet lespri Gridi. Me dapre seki mo pe konpran, li finn maye dan latrap Gridi. Kisannla finn konsey li fer sa bann nouvo nominasion la?
AVOKA
Ou pa devine?
DESDEMONA
Marday finn rant partou! E mo pov Vitorio finn pey lepokase. Pov, pov Vitorio. Malsans finn swiv li partou. Depi premie kontak ar lavi. … Zenes, viktim pouritir lemonn adilt!
AVOKA
Madam Desdemona, ou konn enn dimoun ki apel Kaspalto? Pa so vre nom. Sa se so nom Klosar. Kaspalto?
DESDEMONA
Kaspalto? Non!
AVOKA
Antonio?
DESDEMONA
(So figir sanze enn sel kou.) … Kan mo ti pe fer mo ‘A’ level … mo ti …
AVOKA
Limem!
DESDEMONA
Li ti abandonn nou.
AVOKA
Li ti’a kontan vinn dimann ou pardon.
DESDEMONA
Plis ki vennsi-zan pli tar?
AVOKA
Pa kwar mo pe pran so par parski li enn zom kouma mwa. Mo kwar li finn pey bien ser so erer.
DESDEMONA
Pey bien ser?
AVOKA
Ena ven-tan desela, li ti krwaz ou ek Vitorio. Sa ti provok enn gran sok dan so lespri e so lavi ti devir anbalao. Li ti telman onte ki li ti abandonn tou. Lakaz, job. Tou. Li ti al kasiet dan lalkol. Manz dan poubel. Dormi anba pon.
DESDEMONA
Kontinie sove pou pa fer fas …
AVOKA
Me zour ki li ti aprann ki lapolis ti pe akiz dabor Vitorio e answit ou, li ti desid pou vinn ed zot. Zour lamor Vitorio, li ti vinn get mwa. Enn zom kraze net. Pardonn li Madam Desdemona.
DESDEMONA
Ki valer mo pardon ena? Mo garson finn mor. Ena akizasion traizon lor mwa. Kikfwa li ti ena rezon kit mwa. Mo sarye lagign partou kot mo ale.
AVOKA
Mo konpran ou santiman. Ou reaksion. Me tousa soufrans la li pa pe tom dan vid. Vitorio pa finn mor dan vid. Dimoun plizanpli pe koumans koze. Zot soupsonn marday. Kaspalto, pardon … Antonio finn aret bwar. Li pe dimann pardon.
DESDEMONA
Me Prezidan Otelo pa pe realize dan ki latrap li finn rantre.
AVOKA
Les letan fer so louvraz.
DESDEMONA
Letansa kabri manz salad. Non … Sori, mo tro negatif. Dir Antonio mo’si mo ti’a kontan rezwenn li. … Mo ankor ena enn ti afeksion pou li. Mo ti desi par so latitid, mo ti ankoler me zame mo ti deteste li. Dir li sa.
AVOKA
Ar plezir. Mersi pou ou zenerozite.
DESDEMONA
Metr, ena enn ti zafer ki mo ti’a kontan met okler. Samem sa zafer liv Kahlil Gibran ki lapolis ti trouv dan mo poubel. Dann … Prezidan Otelo ti donn mwa sa pou sel nou lamitie. Kouma sa finn rant dan poubel? … Atann! Mo kwar … Mo rapel aster. Mo ti pret li Emilia, Madam Yago. Wi, al get Emilia. Li kapav ed nou gagn enn lizour.
AK 3 SENN 3
Dan lakaz Yago. Emilia ek Yago
EMILIA
Yago, to’nn fini ar liv la?
YAGO
Ki liv?
EMILIA
Aret fer to zokris! To bien kone ki liv.
YAGO
Eski se enn manier koz ar to Premie Minis, kikfwa Prezidan biento?
EMILIA
Foli grander.
YAGO
Kwar samem twa.
EMILIA
Donn liv la. Mo pe al rann Desdemona so liv.
YAGO
Ki li pou fer ar sa liv la? Biento kikfwa latet li pa pou ena.
EMILIA
Dousma Yago. Li inosan tanki zot pa reysi prouv lekontrer.
YAGO
Pa per twa. Nou pou montre so vre vizaz. … Twa, to kapav dir mwa kot to lwayote ete. Ar mwa ousa ar sa fam la?
EMILIA
Sa fam la, kouma to dir, li mo kamarad depi lontan. Mo konn li avan mo konn twa. Sa fam la finn permet fam dan nou pei gagn dinite. Sa fam la finn lite pou lendepandans nou pei. Sa fam la li ena leker, santiman. Li apel Desdemona. Madam Desdemona. Sa fam la!
YAGO
Fouf! Madam sap!
EMILIA
Bon donn mwa liv la.
YAGO
Mo kwar mo’nn perdi li.
EMILIA
Perdi li? Aret to sinema. Zame to perdi kiksoz twa. Kot liv la?
YAGO
Mo ena problem pei lor mo latet, twa to pe vinn fatig mwa ar gonaz.
EMILIA
Gonaz, pa gonaz, rann liv la. … Ena enn koze deor ki kikenn finn dir Prezidan Otelo ki Desdemona finn zet liv la dan poubel. Si mo montre Prezidan liv la li pou realize ki rimer pe fane pou fer ditor enn lamitie. … Tou manier mo finn dimann pou zwenn li, pou dir li ki Desdemona ti pret mwa so liv.
YAGO
Mo defann twa al get Prezidan!
EMILIA
Defann mwa?
YAGO
Kisa? To’le al vir-vir to karant ar li?
EMILIA
To grosie, to vilger.
YAGO
Vinn dan mo lebra Emilia. Mwa mo kapav donn twa seki Otelo pa kapav done.
EMILIA
Pou twa apart sex peyna nanye. Tou zafer dan bavant.
YAGO
Pa samem ki to kontan?
EMILIA
Pa sanz koze. Donn mwa liv la.
YAGO
Pa sanz koze. Donn mwa seki mo’le lerla …
(Li sante.) Ki li bizen mama
Ki li bizen
Donn li ki li ‘le.
Alalila!
EMILIA
Fatra!
AK 3 SENN 4
Dan plas piblik. Trwa dimoun pe asiz lor ban la. Kaspalto, Dammarro ek Tino.
DAMMARRO
Mo kontan pou twa Kas … , pardon! Antonio.
KASPALTO
Apel mwa Kaspalto si to’le. Li fer parti mo idantite.
TINO
Ki ou finn deside, Dammarro?
DAMMARRO
Bliye mwa. Madam Desdemona ki enportan. Ki zot pans pou fer? Eski mo kapav ede?
TINO
Bizen enn temwen ki vinn prouv so inosans. Zafer la finn al lakour. Bizen swiv posedir. Tousa pran letan. Ou problem, Dammarro, boukou pli senp. Ala seki Desdemona ek so avoka finn dir mwa dir ou. Dapre lalwa zordi, ki gouvernman Otelo ti pase, dan serten kondision, etanazi ou swisid asiste, li pa enn krim. Me parski ou ti ed ou mama aret soufer avan lalwa ti pase, ena enn prosedir legal pou swiv. Dabor ou bizen rann lekor lapolis an prezans ou avoka. Lapolis pou aret ou e lerla nou pou fer larg ou lor kosion. Si ou dakor nou kapav ale. Nou pas kot biro Metr Kaliko e ansam nou al kazern.
DAMMARRO
Malgre tou traka lor zot latet zot pe okip mo problem?
KASPALTO
Samem apel lamitie Dammarro.
AK 3 SENN 5
Dan biro Otelo. Emilia ek Otelo.
EMILIA
Mersi, ou finn aksepte pou resevwar mwa.
OTELO
Normal sa! Ki mo kapav fer pou ou?
EMILIA
Mo tann dir ena enn rimer ki Desdemona finn zet dan poubel enn kado ki ou ti donn li.
OTELO
Malerezman li pa enn rimer. Mo ena prev.
EMILIA
Ki prev?
OTELO
(Ouver enn tirwar.) Ala li la!
EMILIA
Kot ou’nnn gagn sa?
OTELO
Lapolis finn ramas sa dan enn poubel.
EMILIA
Kisannla finn dir ou sa?
OTELO
Yago.
EMILIA
Salte la!
OTELO
Kifer ou dir sa Emilia?
EMILIA
Dann, ena bel marday dan ler. Desdemona ti pret mwa sa liv la parski mo ador poezi Kahlil Gibran e pa ti ena kopi lor marse. Li ti dimann mwa pran bien swen so liv ki ena enn gran valer santimantal. Enn zour mo mari ti dimann mwa liv la prete. Mo ti trouv sa drol parski li kontan poezi kouma lisien kontan baton. Yer, ler mo dimann li retourn mwa liv la li fer enn ta grimas. Aster mo kone kifer. Li finn met liv la dan poubel so lespri malad. Kifer li finn fer enn zafer koumsa? Kifer li pe met dezord, fer dalon vinn doushmann?
OTELO
(Silans.)
EMILIA
Dann, ki pe ariv nou? Dakor pov Vitorio ti resevwar lamone … pa kone kifer. Ou vremem kwar ki Desdemona ti so konplis? Ou vremem kwar ki Vitorio ti ekrir so konfesion san kontrent? Ou vremem kwar sa piti la finn swiside? So swisid pe koul so mama net. Ou kwar Vitorio ti pou fer sa ar so mama ki li ti adore? Pa normal sa, Dann. Pa normal. Ti anonse ki ti pou ena enn lanket. Ki lanket finn dekouver? Dimoun pe perdi konfians dan lapolis. Dan gouvernman. Dapre zot finn ena mert, finn asasinn enn pov inosan. Viris fasis pe minn bann enstitision. Dann, fer kiksoz.
OTELO
(Silans.)
EMILIA
Dann, lakle dan ou lame. Ou tousel kapav met fren ar lennmi dinite, ar lennmi liberte. (Li sorti.)
Otelo res anplas koumadir dan sok. Yago rantre. Otelo mem pa lev latet pou get li.
YAGO
Ki sa fol la finn vinn fer dan ou biro. Mo finn dir li pa deranz ou. Kan lalinn for li vinn bizar. Li pe gagn enn move menopoz, mo kwar.
OTELO
Misie Premie Minis, amenn mwa rezilta lanket.
YAGO
Ki lanket?
OTELO
Lamor enn zenn dan prizon top sekirite.
YAGO
Swisid.
OTELO
Amenn dosie la!
YAGO
Prezidan, ena plizier dosie irzan pou okipe.
OTELO
Dosie la! Latet to fami. To pa konpran? Mo’le dosie la lor mo biro dan dis minit.
AK 3 SENN 6
Dan prizon top sekirite. Desdemona ek Metr Kaliko.
DESDEMONA
Mo pa ti realize ki kantite Vitorio ti resanble so papa. … Lavi zame swiv lalign drwat. … Metr Kaliko …
AVOKA
Apel mwa Adamo.
DESDEMONA
Adamo? Premie zom? Eski ena Eva, premie fam?
AVOKA
Nou pans pou marye lane prosenn, … si tou mars dapre plan.
DESDEMONA
Felisitasion! Tou pou dan lord. Peyna rezon pou trakase. Stress initil. … Wi donn mwa niouz lor Dammarro.
AVOKA
Be nou’nn tir li lor kosion. Kees la pou swiv so sime dapre prosedir. … Ena enn devlopman enteresan. Sef-Ziz finn reyni tou bann ziz, mazistra ek ofisie lakour pou dir zot vey bien parski serten dimoun pe rod detourn lespri lazistis. Li finn trap problem la zis atan. Ti ena enn tantativ pou ayjak lazistis. Li finn koz ar zot longman lor lenportans separasion pouvwar. … Dammarro pou gagn so foul liberte biento. Enn senp kestion prosedir. … Madam Desdemona, kikfwa pou ou osi pou ena enn bon nouvel biento. … Ou pa paret pe kwar mwa.
DESDEMONA
Pa donn mwa fos lespwar.
AVOKA
Ou konn Alfonnso Ravato?
DESDEMONA
Nom la dir mwa kiksoz.
AVOKA
Pri Nobel lape?
DESDEMONA
Pa limem ki ti denons gouvernman so pei?
AVOKA
Wi. Li rekoni dan lemonn kouma enn adverser politik expansionis Lanpir Gridi. Anplis li enn endistriyel ki fer boukou pou konbat polision e pou met fren ar global warming.
DESDEMONA
Wi, mo konn so repitasion me zame mo pa finn zwenn li.
AVOKA
Difisil pou zwenn li parski li vwayaz boukou atraver lemonn. Li finn avoy enn let Prezidan Otelo ek kopi tou bann lagazet.
DESDEMONA
Kifer ou pe rakont mwa sa?
AVOKA
Ou pa’le kone ki ena dan let la?
DESDEMONA
Wi!
AVOKA
Li rakonte ki li ti konn Vitorio ek Bianca. Bianca ti tifi so gouvernant. Kan Bianca ti dekouver ki li ti seropozitif, Madam Jamouna (mama Bianca) ti al get li. Se li ki ti konseye met Bianca dan sa gran klinik la. Direkter klinik la enn bon kamarad ar li. Li ti pran sarz tou depans. … Pli zoli, li finn anonse ki li pou vinn temwagne ankour. Let la finn paret dan lagazet yer swar. Televizion, rajo finn lir let la net. … Bel deboulman kote parke. … Prezidan Otelo finn nom enn komision danket. … Eski ou dispoze resevwar li?
DESDEMONA
Kisannla?
AVOKA
Prezidan …
DESDEMONA
Dann? Isi? … resevwar li isi … Get mo leta!
AVOKA
Ou zoli kouma ou ete, madam Desdemona. Mo fer li rantre?
DESDEMONA
(Li bouz so latet pou dir wi. … Avoka sorti. Otelo, Miro e de zanfan, enn garso ek enn tifi rantre. Otelo paret enpe zene. De zanfan la galoupe, al sot lor likou Desdemona, anbras li. Miro vinn anbras li.) … To pa pou anbras mwa Dann?
AK 3 SENN 7
Dan salon lotel delix. Yago ek trwa etranze. Etranze 1 pe koz ar Yago e Etranze 2 ek 3 pe fer zot zokris. Li kler ki zot pa pe pran Yago kont, ki zot ena enn lot azanda.
YAGO
Bizen fer vit. Dir larme, erfors ek lamarinn atake deswit.
ETRANZE 1
Lamarinn? Peyna lamer isi.
ETRANZE 2 EK 3
Lamer li paret ble me li pa ble;
Later paret anplas me li tourne.
YAGO
Pa fer nanye. Bizen kraz tou.
ETRANZE 1
Komie?
YAGO
Ki zafer?
ETRANZE 2 EK 3
Ti Mimi lav zafer la, met zafer la dan zafer la, zoto.
Ti Mimi lav zafer la, met zafer la dan zafer la.
ETRANZE 1
Kas.
YAGO
Ki kas?
ETRANZE 2 EK 3
Kas, kas Nikola dan ki labarb?
Labarb Bonom Noel kasiet sirpriz.
ETRANZE 1
Bizen kas pou fer lager.
ETRANZE 2 EK 3
Goregore, lager an Kore,
To 35 pe explor lafore.
Goregore, lager an Kore
Li gagn jos, pa bizen to plore.
YAGO
So ler finn vini. Bizen chombo li.
ETRANZE 2 EK 3
Chombo li la, chombo li
Chombo li, chombo li, napa sape.
Chombo li la, chombo li
Chombo li, chombo li, napa sape.
Gran tapaz. Laport defonse. Solda arme rantre. Zot ligot ek bayonn Yago. Sef Gablou ki pe diriz operasion. Li koz dan so portab.
SEF GABLOU
Sef, … everything under control! … Yes sir!
EPILOG
Dan plas piblik. Preske parey kouma koumansman Ak 1. Dimoun sorti depi diferan klas sosial, diferan group etnik ek kars, diferan okipasion pe monte-desan. Laplipar pe sarye zot sak shoping. Noel ek lane pre. Vitrinn magazen dekore ar fler flanbwayan ki dan sertenn rezion dimoun apel boukie banane. Petal rouz, zonn, oranz laflam prezan partou, lor pie kouma dan ler ek lor later; bann magazen pou zenn pe mete for-for lamizik jalsa; bann magazen delix pe zoue lamizik dous ek diskre; parsi-parla pe tann lamizik tipik noel. Dan enn landrwa santral ena bel animasion. Enn group mizisien-santer pe met lanbians.
SANTER:
Lontan-lontan, bien-bien lontan
Enn ti-zanfan ti pran nesans.
Bann gran-sennyer ti rod nway li,
Enn sans, zot rans, zot pa gagn sans.
KER
Kas-kas nikola dan ki labarb?
Kas-kas nikola dan ki labarb?
Labarb Bonom Noel kasiet sirpriz.
Anou sante, anou danse,
Nou tou nou miz.
SANTER
Dan so leker ti’ena grander,
Dan so lespri ti’ena pardon.
Pou selebre so lalimier
Nou respe ton, nou dans anron.
KER
Kas-kas nikola dan ki labarb?
Kas-kas nikola dan ki labarb?
Labarb Bonom Noel kasiet sirpriz.
Anou sante, anou danse,
Nou tou nou miz.
Tou bann akter-aktris rant lor lasenn. Ena enn group otour Otelo ek Desdemona, enn lot group otour Sef Gablou ek Etranze 1. Yago pe dibout tousel dan enn kwen. Dan bor avansenn Kaspalto ek Dammarro pe asize. Spotlait ekler zot atourderol.
OTELO
Mo pa konpran kimanier mo finn glis lor so diber. Difisil pou lir lor figir seki leker sal kasiet. Mo ti fer li foul konfians. Me li’nn tray mo konfians.
MIRO
To’si to’nn tray konfians lezot … Desdemona par egzanp.
EMILIA
Nou tou fer erer e par fer erer ki nou aprann. Parfwa ler nou dekouver nou erer, finn fini tro tar. Erezman nou, nou finn realiz nou erer avan ti tro tar. Nou finn gagn sans.
OTELO
Mo pa konpran! … Difisil pou lir lor figir! … Li’nn fer tret ar mwa. Kouma Rawann ti fer tret ar Ram. Kouma Zida ar Zezi …
YAGO
Ho! Chombo laba! Pou ale mem la? Get to lagel do ta! … Zot bon dimoun zot, pa vre! Zot bon, zot onet, zot senser. Mwa mo move, malonet, ipokrit. Zot zot lizour, mwa mo aswar; zot zot lesiel, mwa mo lanfer. … Kouyonad! Zot bizen mwa pou zot ekziste. Mo move ekler zot bon; zot bon ekler mo move. Me si pa ena mwa pa pou ena zot. …
KASPALTO
To’nn trouve, finn re-ena marday.
DAMMARRO
Foul dakor ar twa.
KASPALTO
Sa boug la.
DAMMARRO
Kisannla?
KASPALTO
Samem. Mo kwar so vre nom Narendraj. Sa Narendraj la koz bel-bel koze lor lazistis, egalite me anverite li enn bourzwa.
DAMMARRO
Les li do bhay!
KASPALTO
Ki les li? Bizen fann ar li, manz ar li.
DAMMARRO
Kifer to pe manga?
KASPALTO
To’nn get bien sa natak la? Nou ki mari ladan. Nou ki donn jos. Nou ki fer louvraz la marse. To’nn trouve ki nom li’nn done? Prezidan Otelo. Pa Kaspalto ek Dammarro me Prezidan Otelo. Mo disan bwi mo dir twa. Nou nou rente pou fer tamasa la marse, lezot gagn bel-bel tit. Mo kwar nou bizen fer lagrev.
DAMMARRO
Non, nou fer goslo.
Zot leve, mars oralanti kouma otomat.
DESDEMONA
Madam, mamzel, misie. Nou espere ki nou ti divertisman finn ed zot pas letan pandan ki zot pe tini-tini, atann Godot vini. … Nou finn desid pou apel nou spektak Dammarro ek Kaspalto.
DAMMARRO
Wey! Sa zom!
KASPALTO
Pa dakor. Sof vot respe vot oner, in my humble submission, bizen apel li Kaspalto ek Dammarro.
DAMMARRO
Non! Dammarro ek Kaspalto.
KASPALTO
Non! Kaspalto ek Dammarro.
DAMMARRO
Non! Dammarro ek Kaspalto.
KASPALTO
Non! Kaspalto ek Dammarro.
DAMMARRO
Non! Dammarro ek Kaspalto.
KASPALTO
Non! Kaspalto ek Dammarro.
DAMMARRO
Non! Dammarro ek Kaspalto.
KASPALTO
Non! Kaspalto ek Dammarro. … Mo kwar meyer apel li Prezidan Otelo.
DAMMARRO
Normal bourzwa la tap plen. Lepep divize!
DESDEMONA
Pa fer nanye. Tank ena Noel, ena lespwar.
YAGO
Zot temwen, zot tou! Mari diskriminasion! Personn pa propoze pou apel sinema la Yago. Enn lemonn ipokrit, mo dir zot. Pa kwar zot pa kone. Zot tou bien kone. San mwa zot pa ekziste. Orevwar. Nou pou rezwenn. Marke, garde.
(ZANVIE 2003)
RIDO