©DEV VIRAHSAWMY AND ICJM
Prezidan vilaz bien malad. Enn maladi misterye azoute ar fatig, ar laz pe minn so boyo. Ki pou ariv li aster? Bizen kit tou ale? Difisil.
Amizir letan pase san amenn ameliorasion, Prezidan realize ki dimoun ki lontan ti pe manz dan so lame nepli pe vinn koste kot so debarkader. Zot nepli bizen li. Vis-prezidan finn fini pran labar e li pe zongle faver pou grandi so lenflians.
Prezidan finn vinn gon. So rengn pe al dan tengn. Enn gran regre pe manz so krann. Pandan kenz-an ki li finn diriz so vilaz li finn reysi met dan so pos tou bann dimoun ki avan ti pe refiz mars ar li, ousa ti pe rod sikann ar li. Tou apart enn. Li tousel… Tou manier so latet pa bon.
Drol, li panse. Kifer li pe pans kikenn ki depi lontan li finn deside pou efase dan so lespri? Bigh Malion lontan ti toultal pe bar so sime. Ler zot ti lekol, olie aprann tab li ti prefer fer desen anba latab me kan rezilta ti deor li ti toultan divan-divan. Pandan brek kan tou ti-garson ti pe zwe foutborl li, li ti pe sot lakord ar bann tifi me zour sport li ti pe ramas bann pri. Pli tar ler Presidan ti pe fer so kanpagn pou eleksion vilaz, Bigh Malion ‘si ti poz kandida e li ti pe fer so kanpagn dan tavern. So senbol ti enn ver. Ler, rezilta ti ofisiel dimoun ti plis enterese pou kone si Bigh Malion ti sov so kosion. Pa zis sov so kosion, li ti eli. Vot senpati parsi, vot senpati parla e finalman li ti vinn konseye vilaz. Wannmenn-lopozision.
Dan vilaz tou dimoun ti respekte zot Prezidan. Li ti finn amenn boukou devlopman. Me tou dimoun ti kontan Bigh Malion. Kifer? Ki li ti finn amene? Ti pas so letan amize, badine, soule. Manze-bwar-donn jaz! Bigh Malion, li ti kouma enn pikan ki ti finn tas dan lagorz Presidan. Li toultan ti dir ousa fer lekontrer seki lotla ti pe dir ousa fer. Kan Presidan ti koz disiplinn li li ti koz liberte; kan Presidan ti koz sakrifis, li li ti koz zwisans; kan Presidan ti koz jalsa, li li ti koz lafwa.
Enn zour, pa kone kifer, san donn okenn explikasion Bigh Malion ti disparet. Enn vev ki viv lor balizaz lafore dir ki enn gramaten bien boner li ti trouv nou gayar pran sime danbwa.
Lavey ti ena enn evennman enportan dan vilaz.
Bigh Malion ek so bann kamarad ti pe zwe domino anba pie badamie dan sant vilaz. Sa pie badamie la, li ti pli vie ki pli vie dimoun dan vilaz. Peyna okenn memwar ki ti rapel vilaz la san so pie badamie omilie. Trwa dimoun ki trap lame pa ti kapav fer so letour. Li ti telman ot ki pou bann zanfan, si ti mont ziska so bout lao, ti kapav tous lesiel. Plizier siklonn ki ti finn traverse pa ti finn fouti bouz so baz. Li ti donn lonbraz; parfwa kan enn lapli tret ti tonbe, dimoun ti kapav kasiet lapli amba so latant feyaz; bann zanfan ti kontan manz lapo dou badamie mir ousa ouver so lakok pou manz so badam; bann ki ti ena pasians ti kapav ramas enn kantite e lerla ti kwi badam dan disik.
Ler kamion departman-travo ti aret kot pie badamie e bann travayer ti desann ar zot lasi elektrik, sab, pios ek lars personn pa ti pran zot kont. Me ler ti dimann Bigh Malion ek so bann kamwad deklase, tansion ti koumans monte. Vit-vit zoure, menas, violans ti fann lapipi. Lapolis ti vini; ti fer apel Prezidan pou amenn larezon. Nanye pa ti marse. Bigh Malion ti akiz Presidan pran gous, vann vilaz ar gran misie. Ton ti monte, ensilt ti pe fane. Toulede ti sap lor kal. Bigh Malion ti realize ki li ti al tro lwen me so fierte ti anpes li rekonet so erer. Prezidan vilaz ti ena so prop vision me li pa ti malonet. Bigh Malion ti bien konn sa. Akoz samem, laont dan leker li ti prefer kit vilaz.
Ler vev la ti trouv Bigh Malion li ti fer enn sourir me nou konper ti fou li kwak. Normalman li ti pou arete, koz ar li, bwar enpe dite. Me sa gramaten la Bigh Malion ti manz mous-zonn. Li ti pran sime Kolinn Petrousmok san get kat kote. Kouma li ti ariv laba li ti ranz enn maray e, san perdi letan, ti koumans enn travay ki depi lontan li ti anvi fer.
Pie badamie ti tombe e dan so plas konsey vilaz ti fer konstrir enn gran bazar modern. Bien-bien vit dimoun ti bliye pie badamie ek Bigh Malion.
Me depi enn tan enn zafer bizar pe deroule. Dan bazar ena enn stal kot pe vann bann zoli stati anpier. Bann dimoun dan vilaz koumans aste. Dimoun lezot vilaz koumans vinn aste. Vit-vit bann touris koumans vini. Presidan fer lanket pou dekouver kot bann stati la sorti. Marsan refiz koze. Sak fwa Presidan get enn sa bann stati la so leker bat for e enn tristes vwal so gete. Li pa konpran kifer.
Prezidan vilaz bien malad. Avan li ale li ti’a kontan, si li ti kapav, tir enn pwa lor so leker, me li pa kone ki bizen fer. Fatige ar so prop reflexion, li sey dormi. Li santi enn prezans pre kot li. Pa prezans enn imen, plito prezans enn vizion, enn sign-santiman. Enn stati anpier ki ti provok palpitasion dibout kot li, get li ar enn sourir konplis. Kouma figir lor zwekart, anba ek lao, divan ek deryer, agos ek adrwat mem parey. De vinn enn, enn vinn de. Aster li koumans konpran. Li ek Bigh Malion, Bigh Malion ek li pa kapav ekziste enn san lot. Sakenn bizen so kamwad. Zot tirayman li endispansab pou ki enn sezon amenn enn lot, pou ki enn youg akous enn lot. Emisfer gos ek emisfer drwat, zot de lezel ki fer zwazo anvole. Tay enn e zwazo tonbe. Pil pa ekziste san fas.
Enn dimoun pe dibout kot so lili. Li ouver so lizie. Bigh Malion!
– Presidan, ki zes? Kouma mo tourn mo ledo to koumans fane?
– Bigh?
– Non. Sen Pier! … Aret to badinaz.
– Pa fouti mor anpe dan sa fouti pei la.
– Verminn pa kreve do ta!
– Parye Satan finn fou twa deor dan lanfer?
Ala zot rekoumanse. Vilaz finn regagn so lekilib. Prezidan ek Bigh Malion, Bigh Malion ek Prezidan toulede toultan dan balans. Samem fer zot lavi deroule. Monte-desann, kase-ranze zot tourne dan enn vals dous-violan otour zot pie badamie. Kole-kole, parey me diferan, separe me ansam, Prezidan ek Bigh Malion finn konpran zot rol. Zot kone sir-sir aster ki malgre ki sakenn pou ris so kote, vire-tourne, mem si zot fer letour lor letour, zot oblize remaye. Enn ne eternel finn atas zot ansam kouma pil ek fas, kouma yinn ek yang.
– E Prezidan! Komie zot ti donn twa pou to vann nou pie badamie?
– Kolinn Petrousmok.