©DEV VIRAHSAWMY AND ICJM
Tex sours: Antony and Cleopatra, William Shakespeare, Cambridge School Shakespeare, 1994
BANN PERSONAZ
DAN LEZIP
Kleopat: larenn
Sharmian: konpagn larenn
Iras: konpagn larenn
Alexas: minis larenn
Selekis: trezorye larenn
Mardian: enik larenn
Diomed: serviter larenn
DAN ROM
Antwann, Oktav ek Lepidous (Triyonvira): trwa lider Lanpir Romen
Oktavia: ser Oktav ek fam Antwann
Ponpe: lider lopozision, adverser Triyonvira
BANN KI MARS AR ANTWANN
Enobarbous, Demetriyous, Filo, Vantidious, Silious, Kanidious, Eros, Dersetous, Skarous, Profeser, Pannchang
BANN KI MARS AR OKTAV
Mesenas, Agripa, Torous, Tidias, Dolabela, Galous, Prokleous
BANN KI MARS AR PONPE
Menas: pirat
Menekrat: pirat
Varyous
BANN LEZOT PERSONAZ
Mesaze, serviter, ofisie, solda, santinel, gard, gardien
Zistwar la deroule dan Lezip, dan Rom ek diferan landrwa dan Lanpir Romen.
AK 1 SENN 1
Dan Alexandri, dan pale Kleopat. Demetriyous ek Filo rantre
FILO
Non, Demetriyous! Latet finn gate.
Nou lider pe fane. Kot so zeni
Ki ti permet li diriz so larme,
Vadire bondie lager ki pa per?
Aster fale get so zar. Li kouma
Enn joukal ki finn zwenn so zwazo rar.
So gran leker eroik ki zame
Ti tike kan pe fer fas ar danze
Aster finn vinn enn rakor dilo fre
Pou tengn dife enn trannsenk ansaler.
Tronpet. Antwann ek Kleopat rantre. Zot akonpagne par Sharmian ek Iras, lezot personaz lakour; bann enik pe vant Kleopat ar levantay imans.
Get sa boufon la! Admire kouma
Enn tier pouvwar Rom finn vinn enn zokris
Dan lame laryaz. Fer sagren do ta!
KLEOPAT
Si vremem lamour sa, dir mwa komie.
ANTWANN
To pe rod mizir kouma dan bazar.
KLEOPAT
Mwa ki pou desid lespas to lamour.
ANTWANN
Be to pou bizen kre nouvo lemonn.
Enn mesaze rantre
MESAZE
Senier, ekoute! Nouvel depi Rom.
ANTWANN
Rezime! Rezime!
KLEOPAT
Ouver zorey.
Kikfwa to fam pe araze laba;
Kikfwa Sezar lazou lis pe donn lord:
“Antwann ekoute! Fer sa! Pa fer sa!
Atak tel pei! Liber tel pei!
Tansion ti kouyon! To nat dan koutvan.”
ANTWANN
Aret manz krann!
KLEOPAT
Kikfwa… plito sirman…
To bizen ale; bizen kit Lezip.
Sezar finn deside. Twa, obeir.
Foulvia ekzize. Non, Sezar! Toul’de?
Les mesaze koze! Ayo Antwann,
To dekonserte! Mwa Larenn Lezip,
Mo dekrete ki rouz lor to figir
Dir ki Sezar pe krak lalign Antwann.
Pli grav! Foulvia pe fer Antwann tranble.
Les mesaze koze! Pa per Antwann!
ANTWANN
Les dilo Tiber aval kapital
Ek deklenk Lanpir. Twa to mo Lanpir!
Rwayom materyel fer ar lapousier
Ki nouri dimoun kouma zanimo.
Grander nou lavi se enn lamour for
Ant de amoure, kouma twa ek mwa.
Les lemonn kone peyna nou segon.
O mo Kleopat!
KLEOPAT
Aret rabase!
Li’nn marye Foulvia, li pa kontan li?
Mo’enn poupet doukia dan tousa? Antwann
Pou kit mwa.
ANTWANN
Ase! Aret manz mo krann!
Mo koko lamour, nou pans zis lamour!
Pa les parol dir deranz nou boner!
Pa perdi letan! Sak segonn bizen
Amenn plen frison. Ki nou fer seswar?
KLEOPAT
Ekout mesaze.
ANTWANN
Ase, Kleopat!
Kleopat parfe dan tou. Sikane,
Riye, plore. Sak expresion fer twa
Pli zoli. To tousel mesaze ki
Mo pou ekoute. Aswar, zis nou de
Nou mars dan lari, tann dimoun koze.
Vini mo Larenn! Yer swar to ti dir
Samem to anvi. [ar mesaze] Choupchap, pa koze!
Zot tou sorti apart Demetriyous ek Filo.
DEMETRIYOUS
Antwann finn perdi lestim bann Romen?
FILO
Kan Antwann bliye seki li ete,
Normal li perdi so repitasion.
DEMETRIYOUS
Fer sagren, matlo! So move manier
Nouri palab ek rimer. Mo’espere
Dime pou enn lot. Salam! Dormi bien!
Zot sorti
AK 1 SENN 2
Dan Alexandri, dan pale Kleopat. Enobarbous, Lanpriyous, Pannchang, Rannyous, Lousilious, Sharmian, Iras, enik Mardian, ek Alexas rantre.
SHARMIAN
Senier Alexas, mo bon Alexas, Alexas Sanparey, Alexas enn tigit pli piti ki bondie, kot sa Pannchang ki ou ti dir li plis ki ‘maha’? Dir li get mo lavenir e dir mwa ki sa zom ki pou partaz mo lili e pou dekor bos lor so fron.
ALEXAS
Pannchang!
PANNCHANG
Wi Senier!
SHARMIAN
Ou sa? Oumem ki lir dan liv lavenir?
PANNCHANG
Dan liv sekre lanatir mo’nn aprann enpe.
ALEXAS
(Ar Sharmian) Montre li ou lame?
ENOBARBOUS
Degaze amenn bann karaf diven;
Nou bwar lasante Kleopat.
SHARMIAN
(Li montre so lame Pannchang) Mo bon Misie, donn mwa enn bon nouvel.
PANNCHANG
Mo pa fabrik nouvel. Mo zis lir seki ete.
SHARMIAN
Lir mwa enn bon nouvel!
PANNCHANG
Ou pou pli zoli ki zordi.
SHARMIAN
Mo pou vinn motki.
IRAS
Non, makiyaz pou kasiet laverite.
SHARMIAN
Ayo mama! Rid!
ALEXAS
Pa deranz so konsantrasion! Ekoute!
SHARMIAN
Bous chout!
PANNCHANG
Ou pou donn plis lamour ki ou pou gagne.
SHARMIAN
Meyer sof mo lefwa ar bon diven.
ALEXAS
Ekoute Sharmian!
SHARMIAN
Oke! Donn mwa zis bon nouvel. Dir ki mo pou marye ar trwa lerwa avan midi e mo pou vinn vev tanto. Dir ki mo pou gagn tibaba ler mo gagn senkant an e ki Lerwa Herod ki ti masakre zanfan, pou vinn rann li omaz. Dir mo pou marye ar Oktav Sezar, e ki mo pou res fidel ar Larenn Kleopat.
PANNCHANG
Ou pou viv pli lontan ki madam pou ki ou travay.
SHARMIAN
Exelan! Mo plis kontan boukou banane ki banann.
PANNCHANG
Ou lepase ti meyer ki ou fitir.
SHARMIAN
Savedir mo bann zanfan pou bann batar. Dir mwa komie garson ek tifi mo pou gagne.
PANNCHANG
Si sak soue ena enn iteris e si sak soue fertil, fasilman enn milion.
SHARMIAN
Ou pe badine! Ou pa enn bon pannchang.
ALEXAS
Sharmian, dra ou lili kone ki pase dan ou latet.
SHARMIAN
Aster dir lavenir Iras.
ALEXAS
Nou tou pou konn nou desten.
ENOBARBOUS
Mwa mo kone! Nou tou pou soule, al dormi.
IRAS
(Li montre so lame Pannchang) Sa se enn lame sentnitous! Vre, pa vre?
PANNGHANG
Parey kouma boukou dilo dan larivier Nil vedir lafaminn.
IRAS
Fos pannchang! Zis deklare, met dan zar.
SHARMIAN
Enn lame mwat vedir boukou zanfan. Sa mo sir. Dir li enn bon ti nouvel ordiner.
PANNCHANG
So desten parey kouma pou ou.
IRAS
Parey? Kouma sa? Koze!
PANNCHANG
Mo’nn fini dir.
IRAS
Pa mem enn miligram pli bon?
SHARMIAN
Si to ti enn miligram plis dan bien, kot to ti pou met li?
IRAS
Pa dan nene mo mari.
SHARMIAN
Bondie protez nou kont lespri malang! Alexas! Les nou dekouver desten Alexas. Marye li ar enn fam steril. Silpeplesilteple Iris, bondie fertilite, ekzos mo lapriyer. Fer li mor! Lerla fer move sor swiv par pli move sor, par plipli move sor ziska ki lagign sarye li dan so tom dan enn gran gamat riye. Donn li senkant bos lor so fron. Mo bon bondie Iris, ekzos sa lapriyer la mem si to refiz met pwa enn galan lor mwa. Silteplesilteplesilteple!
IRAS
Ekzos lapriyer bon dimoun O Iris! Fer sagren kan enn zoli zom gagn enn fam ki tronp li me seki pir se kan enn bezerpake gagn enn fam ki pa tronp li. Iris, bizen plis lazistis.
SHARMIAN
Amenn!
ALEXAS
Si bann fam bizen tronp mwa zot pou bizen vinn veritab laryaz pou fer sa.
Kleopat rantre
ENOBARBOUS
Trankil! Antwann pe vini.
SHARMIAN
Pa Antwann sa, Larenn Kleopat.
KLEOPAT
Antwann la?
ENOBARBOUS
Non, Mazeste!
KLEOPAT
Li ti la?
SHARMIAN
Non, Madam!
KLEOPAT
Nou ti pe bien amize. Enn sel kou
Lespri Rom ti tengn tou. Enobarbous!
ENOBARBOUS
Mazeste!
KLEOPAT
Al sers li, amenn li. Kot Alexas?
ALEXAS
Ala mo la! Mo Senier pe vini.
Antwann ek enn mesaze rantre
KLEOPAT
Mo pa pou koz ar li. Zot tou swiv mwa.
Apart Antwann ek mesaze, zot tou sorti
MESAZE
Dabor ou madam ti deklar lager.
ANTWANN
Kont mo frer Lousious?
MESAZE
Samem!
Me kouma sa lager la ti fini
Zot ti fer lalians kont larme Sezar
Ki ti venker dan lager Litali.
Normal zot ti gagn enn bon bate bef.
ANTWANN
Ena pli grav! Koze, pa bizen per!
MESAZE
Telman grav ki fakter merit lamor!
ANTWANN
Pou lespri kouyon ek kapon! Koze!
Pa kapav sanz seki finn arive.
Get sa! Kan pe dir mwa laverite
Fer koumadir pe flat mwa.
MESAZE
Labienous –
Move nouvel sa – ar larme Parsia
Finn konkerir les Lazi. So pavyon
Pe flote partou, de kote Efrat,
Dan Siri, Lidia ek Yonia …
Letansa …
ANTWANN
Antwann … pa per pou koze.
MESAZE
Mo Senier!
ANTWANN
Pa filtre, ramoli, pas dan tami.
Dir kri-kri seki zot pe dir dan Rom.
Apel Kleopat kouma bannla dir;
Dir seki Foulvia dir lor mo defo;
Les laverite ek mesanste dir
Seki zot kapav! Enn lespri wazif
Nouri move lerb; enn koze ki fran
Derasinn nwizans. Pli tar nou rezwenn.
MESAZE
Seki ou dir samem!
Mesaze sorti; enn lot mesaze rantre; enn trwaziem pe atann kot laport
ANTWANN
Ena kikenn depi Sisyon?
MESAZE 2
Ena kikenn depi Sisyon?
MESAZE 3
Li pe atann laba.
ANTWANN
Fer li rantre.
Mesaze 2 ek 3 sorti
Mo bien bizen kas lasenn Ezipsien.
Sinon mo vinn enn bobok.
Mesaze 4 rantre ar enn let
Kifer to la?
MESAZE 4
Ou madam, Foulvia, finn mor.
ANTWANN
Kot li finn mor?
MESAZE 4
Dan Sisyon…
Li ti bien malad. Ena plis nouvel
Dan sa let la. (Li donn enn let)
ANTWANN
To kapav ale.
Mesaze sorti
Enn gran lespri finn kit nou. Ironi!
Mo ti ole sa; aster mo sagren.
Kontradiksion! Mo gran plezir finn vinn
So prop kontrer. Mo ti kwar so lamor
Ti pou amenn soulazman. Okontrer,
Aster mo anvi redonn li lavi.
Mo kwar mo bizen kas lasenn Lezip.
Mo prezans isi pe nouri maler
Par tonn. Foutou! Enobarbous, get sa!
Enobarbous rantre
ENOBARBOUS
Senier, ki mo kapav fer?
ANTWANN
Mo bizen tir depi isi.
ENOBARBOUS
Savedir lamor seki nou kontan. Kriote mortel! Ler nou dir salam, nou pwagnard leker.
ANTWANN
Bizen!
ENOBARBOUS
Be si neseser, les fam kreve! Me domaz ki nou rezet zot pou enn nanyeditou. Normal ki ant fam ek enn gran zafer fam ki nanyeditou. Si Kleopat tann zis enn silab sa koze la, li tom sek. Mo finn trouv li pe mor pou mwens ki sa. Ena zafer extra dan lamor pou ki li kapav vinn enn expresion lamour. Lamour donn lamor? Lamor donn lamour.
ANTWANN
Li enn gran malinn; vir zom anbalao.
ENOBARBOUS
Pa dir sa Sef! So reaksion gouverne par lesans lamour pir. Kan li pe soufer pa kapav koz so soupir ek so larm. Plito koz siklonn ek toufann ki kas rekor soufrans ek violans. Non! Li jenwinn kouma lapli tropikal.
ANTWANN
Mo sagren mo finn konn li.
ENOBARBOUS
Ayo, ki ou pe dir! Kapav refiz get enn mervey lanatir? Si sa ti arive, ti pou ena enn gran trou dan ou experyans ek ledikasion.
ANTWANN
Foulvia finn mor.
ENOBARBOUS
Pardon!
ANTWANN
Foulvia finn mor.
ENOBARBOUS
Foulvia?
ANTWANN
Mor.
ENOBARBOUS
Be mo gran Senier, dir Zipiter mersi. Kan enn lenz finn ize, divinite sanz li; pran seki vie, ranplas li par seki nef. Si ti ena zis Foulvia lerla ou ti pou krep, tas
dan leto. La zipon nef pe ranplas vie rob. Peyna plas pou larm krokodil.
ANTWANN
Garrbarr li finn deklanse dan leta
Obliz mwa retourn Rom.
ENOBARBOUS
Zafer ki ou finn deklanse isi, dife ki ou finn alime, ou tousel kapav okipe, ou tousel kapav tengn.
ANTWANN
Aret badine! Dir bann ofisie
Ki mo plan ete. Mwa mo pou enform
Larenn nou separasion neseser.
Peyna zis lamor Foulvia me osi
Problem politik. Boukou diniter
Pe dir mwa pa tarde retourn dan Rom.
Sextous Ponpe finn chalenj nou pouvwar
E so lafors lor lamer redoutab.
Lepep admirab, ar so memwar kourt,
Pe mars ar Ponpe akoz so papa
Ti enn gran ero. Souvenir papa
Pe gonfle lavwal piti sor’apa.
Leta andanze. Plis letan pase
Plis sitiasion pou vinn danzere.
Pa kapav atann. Dir tou nou bann zom
Pare lor vites.
ENOBARBOUS
Kont lor mwa Senier!
Zot tou sorti
AK 1 SENN 3
Dan Alexandri, dan pale Kleopat. Kleopat, Sharmian, Alexas, ek Iras rantre
KLEOPAT
Kot li?
SHARMIAN
Pa kone Mazeste.
KLEOPAT
(ar Alexas) Get kot li ete, ar ki li ete,
Ki li pe fer. Mo pa finn avoy twa.
Konpran? Si li kouma zako sagren
Dir ki mo dan fet; si li dan jalsa,
Dir mo bien malad. Kit li, retourne.
Alexas sorti
SHARMIAN
Madam, mo pa kwar, si ou kontan li,
Ou pe servi bon taktik pou gard li.
Ou pou perdi li.
KLEOPAT
Ki mo bizen fer?
SHARMIAN
Les li pran gagne. Ou, ou pran perdi.
Pa rent so nam.
KLEOPAT
Sa li enn bon reset
Pou mo perdi li.
SHARMIAN
Aret rod sikann. Bizen konn gat li.
Plis nou per kikenn, mwens nou lamour for.
Antrwann rantre
Ala li la!
KLEOPAT
Mo pa bien, mo malad.
ANTWANN
Sori mo oblize vinn dir twa mo –
KLEOPAT
Ayo! Trap mwa Sharmian; mo pou tonbe.
Nepli ena boukou letan pou viv;
Lamor pe koste!
ANTWANN
Larenn bienneme –
KLEOPAT
Pa koste, les mo gagn ler!
ANTWANN
Ki problem?
KLEOPAT
Bon nouvel pou twa. To paret kontan.
To fam marye pe dir twa retourne?
Kifer li ti donn twa lord pou vini?
Pa les li dir akoz mwa to isi.
Mwa mo enn fam feb; li li’ena pouvwar.
ANTWANN
Bondie kone –
KLEOPAT
Pa finn ena larenn
Maltrete kouma mwa! Pourtan ti kler
Traizon ti dan platband.
ANTWANN
Kleopat –
KLEOPAT
Mo kouyon si mo kwar dan ou parol
Mem si lor fer serman ou enn exper.
Ou finn trair Foulvia! Mo pa pagli
Pou kwar serman enn manter san konsians
Ki kas bag toultan.
ANTWANN
Ekot mwa, koko –
KLEOPAT
Pa rod pretex pou explik ou depar.
Lev pake, ale! Kan ou ti anvi
Reste, ti’ena plas pou zoli parol.
Pa pou dir salam! Lamour eternel
Ti bengn nou lespri, lavi ek lekor
Lerla me aster tou pe al kraze
Parski gran ero liniver finn vinn
Malprop, malang, manter.
ANTWANN
Atann gate!
KLEOPAT
Si mo ti enn zom mo ti pou fer twa
Kone ki mo ete.
ANTWANN
Ekout mwa do!
Mo responsabilite obliz mwa
Parti me mo leker dir mwa reste.
Lager sivil pe desir mo pei;
Lamarinn Sextous Ponpe pe koste.
Kan de lafors dan pei pe mate
Enn ta bagatel vinn problem serye;
Kan ennmi vinn for, dimoun sanz mouyaz.
Bann ki ti kont papa Ponpe, aster
Pe tourn zot kazak pou rod enn tibout.
Adverser pouvwar pe vinn popiler.
Lape ek stabilite menase;
Lager sivil finn vinn inevitab.
Apart sa ena rezon personel
Ki pe obliz mwa retourn mo lakaz:
Mo fam Foulvia finn mor.
KLEOPAT
Si laz pa kapav anpes mwa vinn fol,
Li kapav anpes dimoun kouyonn mwa.
Fos nouvel!
ANTWANN
Laverite Kleopat.
Li donn li bann let
Lir sa bann let la kan to gagn letan.
Get dezord ki li finn leve partou;
Kan e kot li finn mor.
KLEOPAT
Fos, fos lamour!
Kot tou sa bann fiol ranpli ar sagren?
Aster mo’nn kone lefe mo lamor.
ANTWANN
Aret lager! E ouver to zorey
Pou konpran klerman ki mo plan ete.
Twa ki pou deside, mo fer serman.
Par dife soley ki nouri later
Mo pou al laba swa pou rod lape,
Swa pou fer lager. Deside, dir mwa!
Mwa mo to solda ek to serviter.
KLEOPAT
Sharmian, larg mo korse; mo pe toufe.
Non, non les li. Mo lazwa tro-tro gran.
Antwann kontan mwa.
ANTWANN
Pran pasian Kleo!
Mo lamour pou twa pa enn fos temwen.
KLEOPAT
Foulvia ti dir sa. Pa bizen to per;
Vers to larm; plor so lamor e kit mwa.
Dir to larm pou mwa. Ale, fer to senn;
Fer vadire pran plas laverite.
Fer sanblan zordi finn met mask loner.
ANTWANN
Pa fer mwa sape!
KLEOPAT
Barrebap! Mo per!
ANTWANN
Ar mo lepe –
KLEOPAT
Mo aplodi. Bravo!
Admire Sharmian, Antwann pe zwe rol
Erkil ankoler.
ANTWANN
Mo prefer ale!
KLEOPAT
Senier les mo dir zis enn ti parol.
Nou bizen separe, non, non pa sa;
Nou finn konn gran lamour, enn lot zafer;
To kone, twa. Mo ti anvi dir twa –
Ayo, mo pe bliye tou mem manier
Antwann finn bliye mwa.
ANTWANN
To koz nenport!
To pa’le mo tret twa kouma nenport?
KLEOPAT
Enn akousman penib kan mo nenport
Dan sant mo leker. Pardonn mwa misie!
Mo nenport touy mwa parski mo Antwann
Plen ar mo nenport. Ou bizen ale;
Pa pran kont soufrans enn nenport fofol.
Bondie beni twa! Sikse ek viktwar
Dekor to lepe! Fer ki to ennmi
Ranp kot to lipie.
ANTWANN
Mo bizen ale
Me malgre distans ki pou separ nou
Nou de nam pou res kole enn ar lot.
Salam!
Zot sorti
AK 1 SENN 4
Dan Rom. Sezar, Lepidous ek zot lekip rantre; Sezar pe lir enn let
SEZAR
Lepidous, mwa Sezar, mo pa tir lay.
Me get sa rapor ki sorti Lezip:
Li pas so letan manze, bwar, donn jaz;
Pas lanwit dan fet; Larenn Kleopat
Plis viril ki li e pa mwens lafam.
Li pa pe reponn mesaz nou’avoye;
Li fer koumadir nou pa ekziste.
Dan sa let la ou pou trouv kondanse
Tou defo responsab deklen imen.
LEPIDOUS
Mo pa kwar so defo touf so valer.
Zot kouma zetwal ki for kan fer nwar;
Ti defo ki fonn ler far lor grander;
Bann ti andikap.
SEZAR
Ou bien toleran!
Les nou bliye so kote pitasie
Ki rod jos, nisa lor lili larenn;
Ki vann enn rwayom pou enn bout jalsa;
Pas lanwit dan soulezon ar esklav;
Trenn lari midi; rant dan bagar ar
Dimoun ordiner pi transpirasion.
Fer koumadir tousa pa enportan!
Me nou isi pe pey lepokase.
Si li anvi meble so prop lwazir
Ar zwisans san fren, sa se so problem
Me kan sitiasion reklam reaksion
Pou fer fas dilem ki trangle leta
Lerla mo bien kwar li iresponsab
Swazir tamasa e bliye devwar.
Li fer koumadir sa zenes joukal
Ki met leritaz angaz pou enn bout.
Lespri dan baydoum!
Enn mesaze rantre
LEPIDOUS
Nouvo mesaze!
MESAZE
Nou pe implement lord ki ou’nn done:
O Sezar, toulezertan pou ena
Enn mesaze pou gard ou okouran
Deroulman aksion partou dan lanpir.
Ponpe finn vinn for partou lor lamer
E bann ki ti per Sezar, aster mars
Ar li. Dan larad partou zot zwennn li
Pou plengn zot mizer.
Mesaze sorti
SEZAR
Ti bizen konn sa!
Depi koumansman, istwar montre nou
Seki anba pe monte, gagn lakot;
Kan li lao net li perdi kara;
E kan li’nn tobe, so lakot monte.
Lamas li koumsa. Timama li la;
Timama laba. Nek konn vey tonbaz!
Nouvo mesaze rantre
MESAZE
Sezar, nouvel lager pa bon ditou.
Menekrat ek Menas, de gran pirat
Kontrol lamer net; lakot Litali
Nepli reziste. Bann zenn san konpran,
Bes latet fonse; Ponpe so lafors
Depas so veritab pwisans arme.
Mesaze sorti
SEZAR
Antwann, Antwann, aret fane do ta!
Mo bien rapel kan to ti gagn bate
Malgre ki to ti touy de gran ennmi,
To ki konn boukou dife dan langka;
To ti oblize manz ek bwar malang
Ki bann zanimo ti refiz touse.
Kouma kabri ki manz rasinn bann pie
Kan peyna manze, to ti manz lamerd
Zis pou res vivan e kontign lager.
Mem to ennmi ti admir to kouraz.
LEPIDOUS
Fer sagren!
SEZAR
Laont, fer li retourne!
Letansa nou de, nou prepar lager.
Ponpe for parski nou perdi letan.
LEPIDOUS
Oplitar dime mo donn ou detay
Lor plan militer pou fers fas lager
Partou kot bizen: ater ek anmer.
SEZAR
Mo’si mo kote mo prepar mo plan.
LEPIDOUS
Nou bizen partaz tou lenformasion
Pou ki nou kapav mars ver laviktwar.
SEZAR
Pa bizen traka! Mo konn mo devwar.
Zot sorti sakenn so kote
AK 1 SENN 5
Dan Alexandri, dan pale Kleopat. Kleopat, Sharmian, Iras ek Mardian rantre
KLEOPAT
Sharmian!
SHARMIAN
Wi, Madam?
KLEOPAT
Donn mwa enn bon ver bang.
SHARMIAN
Bang, Madam?
KLEOPAT
Wi, Sharmian. Bang. Pou mo dormi ziska
Ki Antwann retourne.
SHARMIAN
Ou tro pans li.
KLEOPAT
Sa enn koze tret!
SHARMIAN
Madam, pa dir sa.
KLEOPAT
Twa Mardian, mo enik!
MARDIAN
Wi, Mazeste!
Ki mo kapav fer pou fer ou plezir?
KLEOPAT
Li tro boner pou ekout twa sante.
Ki plezir enik to kapav done?
Selman to sape. Kastrasion permet
Limazinasion anvole, ale
Andeor Lezip. To ena dezir?
MARDIAN
Be wi, Mazeste.
KLEOPAT
Foul-foul?
MARDIAN
Pa foul-foul. Fer seki kapav
San depas kad. Mo bizen rekonet
Tanperatir la monte kan mo pans
Psyche ek Kipid alonze lor lerb.
KLEOPAT
O Sharmian, dir mwa, la kot li ete?
Li pe diboute? Marse? Lor seval?
O seval ere ki sarye Antwann!
O seval gayar, mo zalou to sans.
Eski to kone ki to pe sarye?
Enn ti bondie ki protez nou later.
Mo tann li pe dir, “Kot mo ti pima,
Mo lagam souna?” Kan so lamour for
Li kontan dir sa. Aster mo pe koul
Dan delis mortel. Amizir soley
Pe desann ver lwes mo lavi dan vid
Vieyes pe kraz mwa. Zil Sezar kone,
Ti’ena enn lepok, mo ti enn zwayo
Pou kouronn lerwa. Gran Ponpe limem
So latet ti gate par mo bote.
Alexas rantre ar enn mesaz Antwann
ALEXAS
Salitasion pou Mazeste Lezip!
KLEOPAT
To bien diferan ar mo Mark Antwann
Mem si so valer finn deten lor twa.
Ale vit donn mwa nouvel mo lamour.
ALEXAS
Plizier fwa li finn anbras sa perl la;
So parol ankor fre dan mo memwar.
KLEOPAT
Les mo nam ris li; devid ver la sek.
ALEXAS
“Mo bon kamarad, dir Larenn Lezip
Ki gerye Romen donn li zanfan zwit;
Apart sa mo pou met kot so lipie
Enn trale rwayom. Loriyan pou vinn
Lanpir Kleopat.” Lerla san prese
Li ti mont lor so seval favori
Ki ti kriye for, nway lanvironnman.
KLEOPAT
Eski li ti tris ousa li ti ge?
ALEXAS
Li ti paret kouma demi-sezon;
Ant de extrem li ti ni so ni fre.
KLEOPAT
Exelan! Lekilib parfe, Sharmian!
Ni serye, ni ge. Peyna zes ar li.
Li montre ki so leker dan Lezip.
So boner isi. Sa mo Antwann sa!
Perfeksion dan perfeksion. Peyna lot.
Eski to finn zwenn mo bann mesaze?
ALEXAS
Omwen enn ventenn. Kifer ou’nn avoy
Otan mesaze?
KLEOPAT
Zour ki mo bliye avoy enn mesaz
Pou’ena trazedi. Papie, lank Sharmian.
Mersi Alexas. Sharmian, eski mo
Ti kontan Sezar koumsa?
SHARMIAN
O Sezar!
KLEOPAT
Malang, Sharmian! Dir plito ‘O Antwann’.
SHARMIAN
Valere Sezar!
KLEOPAT
Mo grenn to ledan
Si to fer erer konpar mo bondie
Ar enn joubaner.
SHARMIAN
Pardon Mazeste!
Mo pe repete seki ou ti dir.
KLEOPAT
Kan mo ti joukal, ti mank experyans,
Mo ti koz koumsa. Ale mo Sharmian,
Donn papie ek lank. Toulezour mo pou
Avoy par douzenn mesaz lor mesaz
Ziska nepli ena dimoun isi.
Zot tou sorti
AK 2 SENN 1
Dan Sisil; dan kartie zeneral Ponpe. Ponpe, Menekrat ek Menas rantre. Zot anteni konba.
PONPE
Si bann bondie zis zot pou bizen ed
Bann dimoun ki zis.
MENAS
Rapel O Ponpe, retar dan reponn
Pa vedir refi.
PONPE
Kan pe tro tarde,
Lapriyer perdi valer dan atann.
MENAS
Parski nou pa kone ki bon pou nou,
Souvan nou rod bann zafer ki pa bon.
Akoz sa divinite bous zorey.
Dan pa gagne, nou gagn plis seki bon.
PONPE
Mo bien optimis. Dimoun kontan mwa;
Mo kontrol lamer. Mo lafors imans;
Mo kone laviktwar dan mo lame.
Mark Antwann pe diwana-mastana
Dan Lezip; pa anvi kit so zwisans;
Sezar plen foulous me moral pa bon;
Lepidous zis bon pou pas siro ar
Sezar ek Antwann; Antwann ek Sezar
Pas siro ar li; li pa kontan zot;
Zot pa kontan li.
MENAS
Sezar, Lepidous
Finn mont lor teren. Enn larme pwisan!
PONPE
Kot to finn tann sa? Fos!
MENAS
Dimann Silvious.
PONPE
Li pe envante. Zot de zot dan Rom,
Pe avoy mesaz pou dimann Antwann
Repran so travay. Kleopat visiez,
Servi to mazik pou may pitasie
Dan jos bakanal; soul li ar lalkol;
Giji so pale ar lasos nisa
Ziska li bliye, komadir koma –
Varyous rantre
Wi, Varyous!
VARYOUS
Niouz la konfirme. Nenport ki moman,
Mark Antwann pe rant dan Rom. Li finn kit
Lezip depi bien lontan.
PONPE
Pappao!
Mo pa ti panse ki sa zwiser la
Ti pou kit jalsa pou rant dan lager.
Tousel li kapav ploy so de konplis,
Met zot dan so pos. Me les nou note
Ki nou finn kapav tir enn vie visie
Dan lebra yoni.
MENAS
Pou ena problem
Ant Sezar ek Antwann. So fam, Foulvia,
Ti provok Sezar; so frer ti chalenj
Lotorite Sezar. Mem si Antwann
Pa ti okouran, mefians gran ant zot.
PONPE
To kone Menas, bann tipti bizbiz
Vit rant dan bliye kan gran zavari
Koumans kontrol baz. Si nou pa ti pe
Dres ar zot an blok, bengker sek zot ti
Pou lager ant zot me akoz nou la
Zot pou sirman pas lor bann ti problem
Pou fer fas ar bann problem ki pli grav.
Nou bondie kone ki pli bon pou nou.
Sikse pou depann lor seki nou fer.
Swiv mwa!
Zot sorti
AK 2 SENN 2
Dan Rom. Enobarbous ek Lepidous rantre
LEPIDOUS
Enobarbous, rann mwa enn gran servis!
Ler to zwenn to sef, dir li zantiman
Fer bien atansion ler li pe koze.
ENOBARBOUS
Mo pou dir Antwann koz kouma Antwann.
Si Sezar rod sikann, li pa kapav
Zwe poul mouye. Enn lider res lider.
Bizen ki dimoun respe so labarb.
LEPIDOUS
Pa so ler pou lager lor ti detay.
ENOBARBOUS
Peyna sime ferm lizie lor problem.
LEPIDOUS
Seki serye pas avan ti detay.
ENOBARBOUS
Parfwa ti detay vinn priyoriter.
LEPIDOUS
Pa les emosion dominn larezon!
Ala Nob Antwann!
Antwann ek Vantidious rantre. Zot pe koze.
ENOBARBOUS
E laba Sezar!
Sezar, Mesenas ek Agripa rant par enn lot laport. Zot ‘si zot pe koze.
ANTWANN
Si nou regle tou, direksion Parsia.
Ekout mwa Vantidious.
Zot koz ansekre.
SEZAR
Pa sir Mesenas. Dimann Agripa.
LEPIDOUS
Nou trwa nou ti zwenn dan enn fron komen
Kan sitiasion ti dimann sakrifis;
Falepa aster bann tipti bizbiz
Kas nou linite. Fasil dres papie
Ar parol douser. Me si nou desid
Pou tret ti problem ar langaz violan
Nou fer nik fourmi vinn kouma montagn.
Nou responsabilite dimann nou
Servi dimiel, pa frot disel-pima
Dan blesir.
ANTWANN
Mo dakor ar twa matlo!
Se seki mo fer divan etranze.
Son tronpet
SEZAR
Bienveni Antwann!
ANTWANN
Mersi O Sezar!
SEZAR
Asize Antwann.
ANTWANN
Apre ou Sezar.
SEZAR
Oke! Si ou ensiste.
Zot asize
ANTWANN
Tann dir ou finn mal pran bann zafer ki
Pa vreman move e pa regard ou?
SEZAR
Pran mwa pou kouyon si pou bagatel
Mo perdi pasians sirtou ar dimoun
Kouma ou Antwann! Plis kouyon ankor
Si mo ti koz ou koze kan ou nom
Pa konsern mwa enn merd.
ANTWANN
Ki sa fer ou
Ki mo ti dan Lezip?
SEZAR
Nanye, parey
Kouma li pa regard ou ki mwa mo
Ti dan Rom. Me si dan Lezip ou ti
Pe konplote pou ranvers mo pouvwar,
Lerla ou sezour dan Lezip ti pou
Konsern mwa.
ANTWANN
Konplote? Mo’nn bien tande?
SEZAR
Wi, ou’nn bien tande. Ou fam ek ou frer
Ti lev makanbo e mwa mo’nn tann dir
Ou ti deryer tou. Oumem marstermayn!
ANTWANN
Ou finn mal tande. Mo pa ti kone
Ki mo frer ti pe trafike dan Rom.
Mo ti fer lanket ar dimoun ki mars
Ar ou e zot tou ti dakor ki ou
Ek mwa, toulede, nou’nn diskredite.
Nou toulede nou viktim so gabzi.
Mo ti ekrir ou pou dir ou tousa.
Lor sa isyou la peyna okenn kees;
Pe lager dan vid.
SEZAR
Ou pa finn dir ki
Mo derezonab?
ANTWANN
Pa vre! Non, pa vre!
Move enterpretasion! Pa posib
Mo ti aksepte konfli kont momem.
Lor mo madam mo pou dir enn zafer:
Ou pa kone komie li difisil
Viv ar enn fam ar karakter petar.
Li pli fasil diriz Lanpir Romen!
ENOBARBOUS
Si nou tou nou ti ena fam koumsa, nou tou nou ti pou al lager ar nou fam! Kikfwa kont nou fam?
ANTWANN
Li ti fer boukou dibri e pa kwar
Li ti politikman inosan. Non!
Mo dakor li ti deranz ou travay
Me mo pa antor.
SEZAR
Mo ti ekrir ou
Ler ou ti pe amize dan Lezip.
Ou ti ignor mwa, foud mo mesaze.
ANTWANN
Li ti rant kot mwa san mo permision;
Lavey ti ena enn banke deta;
Mo ti kaya-kaya, pa fit ditou.
Lelandime mo ti explik mo ka –
Koumadir prezant exkiz – pa les sa
Brouy labou ant nou.
SEZAR
Ou pa finn onor
Ou angazman.
LEPIDOUS
Nou gard kalm, pa sape!
ANTWANN
Lepidous pa anpes Sezar koze!
Kan mo pa finn onor mo angazman?
SEZAR
Nou ti fer serman nou pou ed seki
Bizen koudme. Ou ti refiz ed mwa.
ANTWANN
Refize? Non! Pa ti kapav. Sa wi!
Jamalgota ti deranz mo lespri.
Finn ena erer. Me pa dezoner.
Foulvia ti alim dife politik
Pou obliz mwa retourn depi Lezip.
Mo pa responsab me mo regrete.
LEPIDOUS
Enn latitid nob!
MESENAS
Anou pas leponz!
Bliye lepase, okip leprezan.
LEPIDOUS
Foul dakor Mesenas.
ENOBARBOUS
Anou fer kwar nou korek. Kan nou finn regle Ponpe so kont, nou kapav rekoumans dispite, si nou anvi.
ANTWANN
Enobarbous, to zis enn solda! Shut up! Choupchap! Bous chout!
ENOBARBOUS
Sori, mo ti bliye: ‘Pa koz laverite; tansion gagn problem!’
ANTWANN
Aret koz nenport!
ENOBARBOUS
Kapav anpes mwa koze me pa kapav anpes mwa reflesi!
SEZAR
Li pa bet sa boug la; li plito brit.
Nou tro diferan pou kapav kole
Me si donn mwa enn remed kont tousa,
Mo pou aval li san ezitasion.
AGRIPA
Sezar, eski ou permet mwa koze?
SEZAR
Koze Agripa.
AGRIPA
Sezar ou ena enn ser pa marye;
Mark Antwann aster enn selibater.
SEZAR
Tansion Agripa! Si Larenn Lezip
Tann twa, – baprebap – to nat dan koutvan.
ANTWANN
Mwa mo lib Sezar. Les Agripa dir
Seki li panse.
AGRIPA
Nou kapav konstrir lamitie dirab;
Fer zot de vinn frer; atas zot leker
Ar enn ne sakre: Antwann, Oktavia
Vinn mari ek fam. Bote Oktavia
Merit lamour bann pli gran zom dan Rom;
So manier ek so bann kalite zot
Proverbial. Ar sa maryaz la, mo sir,
Bann ti konfli, bann soupson ki paret
Ensirmontab, pou disparet dan ler
Kouma rimer ek palab, san les tras.
Lamour Oktavia pou fer de bofrer
Viv kouma de frer. Sa pa enn panse
Spontane me enn reflexion serye.
ANTWANN
Ki Sezar panse?
SEZAR
Meyer nou kone
Seki Antwann dir.
ANTWANN
Ki lafors ena
Dan enn sizestion ki sort dan labous
Agripa?
SEZAR
Lafors Sezar e lafors
Sezar ena lor so ser Oktavia.
ANTWANN
Sa propozision la merit soutien
Tou dimoun ki ena bonn volonte.
Donn mwa ou lame pou nou sel ansam
Lamitie ki nanye pa pou kase.
SEZAR
Trap mo lame!
Zot kas pognedme.
Mo pe donn ou mo ser
Ki mo sir pou grandi nou afeksion,
Konsolid pouvwar e anpes friksion
Bles nou lamitie.
LEPIDOUS
Bel benediksion!
ANTWANN
Mo ti ezite pou deklar lager
Kont Ponpe parski fekfekla li ti
Fer zwer ar mwa. Dabor mo pou dir li
Mersi e answit koz ostilite.
LEPIDOUS
Zafer la prese! Swa nou atak li;
Swa li atak nou.
ANTWANN
Kot li’nn dres latant?
SEZAR
Kot lipie kolinn Misena.
ANTWANN
Li for?
SEZAR
Ater li pe vinn deplizanpli for
Me anmer mo kwar li’ena lavantaz.
ANTWANN
Mo’si mo kwar sa. Nou met nou lafors
Ansam lor vites apre mo maryaz.
SEZAR
Dakor! Aster nou’al dir bonzour mo ser.
ANTWANN
Lepidous, vinn ar nou.
LEPIDOUS
Avek plezir!
Zot tou sorti exepte Enobarbous, Agripa ek Mesenas.
MESENAS
Bienveni dan Rom!
ENOBARBOUS
Mesenas, kamarad fidel Sezar; Agripa, mo bon dalon!
AGRIPA
Plezir partaze, Enobarbous!
MESENAS
Nou bizen kontan ki tou finn regle korek-korek. Tann dir lavi ti dan mangann dan Lezip.
ENOBARBOUS
Lizour nou dormi; aswar nou fer bal.
MESENAS
Pou nasta, wit koson maron roti pou douz dimoun. Waw!
ENOBARBOUS
Sa enn nanye ditou; enn fourmi kot enn lelefan. Ti ena bann fet zigantesk.
MESENAS
Nou tande ki Kleopat enn madam sanparey.
ENOBARBUS
Kan premie fwa li ti zwenn Mark Antwann lor larivier Sidnous, li ti may li dan kazie.
AGRIPA
Mo finn deza tann sa epizod la.
ENOBARBOUS
Les mo rakont zot!
So salan rwayal ki briye kouma
Metal presie ti ekler larivier.
So parti aryer ti an plake-or;
Bann lavwal kouler mov ti larg parfen
Ki ti soul divan. Bann ram an-arzan
Ti swiv roulman lamizik e dilo
Ti tom amoure ar ram arzante.
Larenn Kleopat dan so paviyon
Dekore ar tisi ris, ekzotik,
Ti pli zoli ki bann dees lamour
Dan tablo bann gran artis renome.
De kote ti’ena enn trale Kipid
Ki ti pe vant li ar bann levantay
Kalite lor kouler. O gran mirak!
Lazou larenn la ti koumans briye,
Vadire ler fre pe sof so bote.
AGRIPA
Baprebap! Ena la!
ENOBARBOUS
Sa pa nanye!
So lekipaz konpletman feminen
Ti kouma bann nenf, enn larme sirenn;
Kordaz ti fer ar difil fen laswa
Ki rivaliz douser lame bann fe.
Salan rwayal ti kontinie parfim
Partou otour li. Sant Alexandri
Ti vid parski tou dimoun ti dan bor
Dilo, pe admir enn fizion extra
Lar ek lanatir. Pov Antwann tousel
Lor enn tronn ti pe sifle ler dan vid.
Koumadir mem ler ti al larivier
Pou admir bote Larenn Kleopat.
AGRIPA
Pappao! Sa ki mo apel extra!
ENOBARBOUS
Ler Larenn Kleopat ti debarke,
Antwann ti al ver li pou envit li
Vinn dine kot li. Larenn Kleopat
Ti fer li konpran ki li ti meyer
Ki Larenn Lezip lans envitasion.
Difisil dir ‘non’ ar enn zoli fam!
Antwann ti raze, bengne, parfime,
Al kot Kleopat, vir anbalao.
AGRIPA
Pa premie fwa sa! Ar Zil Sezar ‘si
Mem parey. Sezar antere, Larenn
Raporte.
ENOBARBOUS
Mo rapel enn fwa li ti
Galoupe; esoufle, li ti koze;
Bote rar; enposib vinn foul posib.
MESENAS
Aster Mark Antwann pou bizen kit li.
ENOBARBOUS
Sa zame! Marke garde! Sa zame!
Laz pa koste; routinn faypat-sankler.
Plis nou devor li, plis nou anvi li.
Defo vinn verti; so pese ouver
Laport paradi.
MESENAS
Si Antwann kapav
Apresie bote, sazes, bon manier
Oktavia enn vre lotri premie lo.
AGRIPA
Anou chal! Enobarbous, res kot mwa
Pandan ou sezour.
ENOBARBOUS
Ar boukou plezir!
Zot sorti
AK 2 SENN 3
Dan Rom; dan lakaz Sezar. Antwann ek Sezar rantre; ant zot de ena Oktavia
ANTWANN
Akoz tou mo responsabilite
Souvan mo pou lwen me toultan bien pre.
OKTAVIA
Sak fwa ou absan, lor mo de zenou
Mo pou priye pou ki ou retourne.
ANTWANN
Bonswar Oktav. Oktavia, pa ekout
Koze ki’nn fane lor mo konportman;
Mo finn bien fane me mo promet twa
Apartir aster mo enn lot dimoun.
Bonswar Oktavia.
OKTAVIA
Bonswar Antwann.
SEZAR
Bonswar.
Sezar ek Oktavia sorti; Pannchang rantre
ANTWANN
Alo Pannchang, to sagren to isi?
PANNCHANG
Nou ti pli bien dan Lezip, ou ek mwa.
ANTWANN
Kifer?
PANNCHANG
Zis enn entwision. Nou retourn Lezip.
ANTWANN
Dir mwa kisannla pou sorti venker:
Sezar ousa mwa?
PANNCHANG
Sezar!
Antwann, bat karte vit ar Sezar. Vit!
To nam gran ek for kan Sezar pa la.
Me kan li la, to lespri vinn bien fay.
To plas pa isi!
ANTWANN
To kapav ale.
Al dir Vantidious mo bien bizen li.
Pannchang sorti
Avoy li Parsia. – Kikfwa enn kout floup!
Prediksion pa fos. Toultan li gagne.
Ki li dan travay, ki li kan pe zwe.
Kan li dan paraz, mo anz gardien fonn;
Kan tir lakourtpay, li ki sort premie;
Mem dan konba kok, so kok tay mo bert.
Pannchang pe koz vre: mo plas pa isi.
Mo plas dan Lezip. Mo finn vinn isi
Pou sign enn lakor me mo zwadeviv
Li dan lebra mo Larenn Kleopat.
Vantidious rantre
Vantidious to bien bizen al Parsia.
Finn fini prepar detay to mision.
Swiv mwa dan biro.
Zot sorti
AK 2 SENN 4
Dan Rom. Lepidous, Mesenas ek Agripa rantre
LEPIDOUS
Tou dan lord. Fer vit pou zwenn zot larme.
Vit! Vit!
AGRIPA
Kouma Antwann pare, nou swiv.
LEPIDOUS
Donk taler nou zwenn, pare pou louvraz.
Pa perdi letan.
MESENAS
Dapre mo panse,
Nou pou ariv kot kolinn Misena
Avan Lepidous.
LEPIDOUS
Mo sime pli long;
Mo bizen okip enn pake zafer.
Zot ena lavans de zour.
MESENAS, AGRIPA
Korek sa!
LEPIDOUS
Nou zwenn!
Zot tou sorti
AK 2 SENN 5
Dan Alexandri; dan pale Kleopat. Kleopat, Sharmian, Iras, Alexas rantre
KLEOPAT
Donn mwa lamizik, nouritir seles
Pou dimoun ki konn veritab lamour.
LEZOT
Mizisien, larg enn mehefil.
Enik Mardian rantre
KLEOPAT
Ase tamtam; nou zwe biyar Sharmian.
SHARMIAN
Mo lame fermal. Al zwe ar Mardian.
KLEOPAT
To ena rezon. Zwe ar enn enik
E zwe ar enn fam mem parey. Mardian
To vinn zwe ar mwa?
MARDIAN
Mo seye, Madam.
KLEOPAT
Si ena anvi mem si li bien kourt,
Kapav pardone. Mo finn plen, plen, plen!
Donn mwa mo golet, nou al larivier.
Ler mo lamizik pe zwe depi lwen,
Mo pou trik pwason, may zot dan lamson
E ler mo ris zot mo pou kriy for-for:
“Antwann mo Antwann, mo’nn fang twa do ta!”
SHARMIAN
Nou ti bien riye ler ou bann plonzer
Ti atas enn gro tilapia sale
Dan lamson Antwann ki ti kwar li ti
May enn gro poson.
KLEOPAT
Viv sa lepok la! Mo ti sikann li,
Fer li sap lor kal; answit kares li,
Fer li revinn kalm; gramaten boner
Mo ti dop li bien e ler li dormi,
Mo ti tir so lenz, met mo lenz ar li;
Pran so gran lepe e fer koumadir
Mwa ki vre Antwann.
Enn mesaze rantre
Mesaz Italien!
Plen mo latet vid ar zoli mesaz.
MESAZE
Madam, kouma pou dir sa?
KLEOPAT
Ayo, bez!
Antwann finn mor? E si sa to mesaz,
Sovaz, to touy to larenn. Me si to
Nouvel bon to pou gagn gro rekonpans;
Anplis to gagn drwa anbras mo lame
Ki gran-gran lerwa, kouma enn faver,
Finn tous ar zor lalev entimide.
MESAZE
Madam pa traka; Antwann foul korek!
KLEOPAT
To merit enn lot rekonpans an-nor
Me si to pe zwe enn trik diplomat,
Mo fonn tou to lor, vers dan to lagorz.
MESAZE
Madam, ekout mwa!
KLEOPAT
To figir tray twa.
Si to nouvel bon, enn sourir galan
Ti pou exprim li. Si move nouvel
Figir lanterman ti pou koz pli for.
Me kan get to fas, pa konpran to rol.
MESAZE
Ekoute Madam!
KLEOPAT
Mo pe bien anvi fou twa enn kalot
Me si to dir mwa mo Antwann vivan;
Li bien; li ek Sezar de bon kamwad;
Li pa prizonie dan lame Sezar,
Lerla mo pou vers enn kaskad kado ‒
Lor ek zoli perl – lor twa.
MESAZE
Li foul bien!
KLEOPAT
Bravo!
MESAZE
Bon kamwad Sezar.
KLEOPAT
Sa ki bon!
MESAZE
Li ek Sezar finn vinn ankor pli pros.
KLEOPAT
To merit enn gran kado!
MESAZE
Me selman…
KLEOPAT
Mo pa kontan ditou to ‘me selman’.
‘Me selman’ ouver bann laport maler.
Get sa! Devid to sak mofinn, lagign;
Donn mo de zorey bon, move anvrak.
Li bien e li foul kamwad ar Sezar;
Anplis li lib.
MESAZE
Lib? Mazeste zame mo ti dir sa.
Li finn atas lalians ar Oktavia.
KLEOPATRA
Ki lalians?
MESAZE
Lalians pou mont lor lili.
KLEOPAT
Tini mwa Sharmian!
MESAZE
Doula ek doulinn.
KLEOPAT
Verminn! Ala seki to merite!
Li kalot mesaze
MESAZE
Mo zis enn fakter!
KLEOPAT
Ki to dir, sovaz?
Li rekalot li
Deor! Sort divan mwa avan mo ras
To de lizie, fer twa vinn kokorong.
Li trap mesaze par so seve, ris li agos, adrwat
Mo fer fwet-fwet twa ar difil-barble;
Bwiy twa dan dilo sale; frot pima
Lor to dimal.
MESAZE
Mo zis enn mesaze;
Mo pa enn agwa, ni enn pret dan tanp.
KLEOPAT
Dir mwa tousa fos; mo fer to boner.
Boukou douk si to fer mwa sap lor kal;
Fer mwa kontan e to pou gagn li bonn.
MESAZE
Vremem li finn marye ar Oktavia.
KLEOPAT
Verminn, aster to pou mor!
Kleopat tir enn kouto
MESAZE
Bago bap!
Madam mo pa responsab so maryaz.
Mesaze galoupe, sorti
SHARMIAN
Kontrol ou koler; li pa responsab.
Li inosan.
KLEOPAT
Lafoud pa get figir!
Les dilo Nil aval bann piramid;
Les zanimo domestik vinn serpan.
Dir sa bourik la mo pe apel li.
Mem mo pe ara, mo pa pou mord li.
SHARMIAN
Li tro per pou revini.
KLEOPAT
Al dir li
Pa per.
Kikenn sorti pou al sers mesaze la
Tansion Kleopat! Pa fane!
Pa fer inosan pey pese koupab.
Mesaze retourne
Vinn la timisie! Ou travay onet
Me move nouvel kre nouvo problem.
Bon niouz kapav fer zoli sinema;
Les move nouvel rod so prop zorey.
MESAZE
Mo fer mo devwar.
KLEOPAT
Vremem li marye?
Pa per pou reponn. Dir zis seki vre.
MESAZE
Wi. Wi, li finn vinn misie Oktavia.
KLEOPAT
To pa sanz koze? O malediksion!
MESAZE
Mo bizen koz vre.
KLEOPAT
Enn tipti manti
Ti pou fer leker to larenn ere
Mem si dilo Nil nway later Lezip
E serpan regne partou dan pei.
To kapav ale! Mem si to ti enn
Bote san parey, akoz to mesaz
Mo trouv twa vilen. Donk, li finn marye?
MESAZE
Pardonn mwa Madam!
KLEOPAT
Marye, pa marye?
MESAZE
Pa mal konpran mwa. Mo fer mo travay
Dapre mo konsians. Pa mwa ki antor
Si Antwann ek Oktavia finn marye.
KLEOPAT
Erer Antwann fer finn sal to personn;
Twa to pa move, to mesaz antor.
Lartik depi Rom ki to finn sarye
Tro lour pou mo nam; gard li dan godam
Ziska li touy twa.
Mesaze sorti
SHARMIAN
Mazeste! Pasians!
KLEOPAT
Akoz mo admir Mark Antwann, Sezar
Gard mwa dan enn zwen.
SHARMIAN
Ou ena rezon.
KLEOPAT
Aksion, reaksion. Aster ki pou fer?
Mo lipie pe tranble. Iras! Sharmian!
Alexas rann mwa enn bien gran servis:
Al dir fatra la donn tou detayman
Lor Madam Antwann, samem Oktavia.
Mo’le konn tou: so tre, so laz. Tou! Tou!
Kouler so seve. Vit vinn dir mwa tou.
Alexas sorti
Mo pa bizen li! Mo pe koz manti.
Veritab rachas! Non! Non! Non! Pa vre!
Limem mo ero, mo gran konkeran.
(Ar Mardian) Al dir Alexas mo anvi kone
Sipa Oktavia li ot ousa kourt.
Konsol mwa Sharmian! Non, pa koz ar mwa.
Amenn mwa dan mo lasam.
Zot tou sorti
AK 2 SENN 6
Dan Itali; pre kot Misena. Tanbour, tronpet: Ponpe ek Menas rant par enn laport; Sezar, Lepidous, Antwann, Enobarbous, Mesenas ek Agripa rant par enn lot laport. Larme Romen pe swiv zot.
PONPE
Sak larme ena so lo prizonie;
Anou parlmante avan krwaz lepe.
SEZAR
Li meyer ki nou diskite avan;
Akoz sa nou finn avoy anekri
Propozision kler enn trete lape.
Li pou preferab ki bann zenn solda
Retourn zot lakaz san tro zavari.
PONPE
Zot trwa zot bann gran lider dan lanpir,
Proteze bondie. Kifer nou lager?
Kifer finn ena enn konspirasion,
Asasinasion, batay Filipi?
Parski nou pei bizen vre lider.
Mo papa finn konn gran imiliasion;
Mo finn organiz enn laflot robis
Pou lav so loner.
SEZAR
Mo bien konpran ou.
ANTWANN
Ponpe, pa kwar ou laflot fer nou per!
Ater ou kone nou pli for ki ou.
PONPE
Ater ou finn pran later mo papa
Me pa fer nanye. Mo les lokater
Vinn propriyeter.
LEPIDOUS
Bliye lepase!
Eski ou dakor ar propozision
Dan trete lape?
SEZAR
Sa ki enportan.
ANTWANN
Pa pe sipliye! Get ou lentere.
SEZAR
Kan nou tro gourman, kapav perdi tou.
PONPE
Mo gagn kontrol lor Sisil ek Sardegn;
Anretour mo bizen konbat pirat,
Garanti kargezon manze pou Rom.
Si mo aksepte, lager vinn lape;
Nou anter ansam tou ostilite.
SEZAR, ANTWANN EK LEPIDOUS
Samem kondision pou lape dirab.
PONPE
Mo ti vinn isi pou dir mo dakor
Me koze Antwann finn fer mwa sape.
Pa mo labitid bat mo prop tanbour!
Ou bizen kone kan ti’ena konfli
Ant Sezar ek ou frer ou pov mama
Ti vinn rod sekirite dan Sisil
E personelman mo ti okip li.
ANTWANN
Mo bien okouran tou seki ou’nn fer
Pou ed mo mama. Mo dir ou mersi,
E ankor mersi.
PONPE
Ou enn dimoun nob.
Nou kas pognedme.
Zot kas pognedme
Mo pa ti atann
Pou zwenn ou isi.
ANTWANN
Mo lavi ti dous.
Grasa ou mo finn oblize sanz baz,
Sanz mouyaz, vinn isi. Meyer koumsa!
SEZAR
Ou finn bien sanze depi dernie fwa
Ki nou finn zwenn.
PONPE
Difisil pou mo dir
Ki dees lasans finn met lor mo fas
Me mo kapav dir ki zame, zame
Li pou reysi rant dan mo lestoma
Pou fer mo leker vinn so prizonie.
LEPIDOUS
Enn bon koumansman!
PONPE
Ou ena rezon.
Bizen met tou lor papie e signe.
SEZAR
Mo pe okip sa.
PONPE
Avan separe, sakenn donn enn fet.
Ki pou koumanse?
ANTWANN
Mo envit zot tou.
PONPE
Non, Antwann! Avan, nou tir lakourtpay.
Premie ou dernie, lakwizinn Lezip
Pou kas pake. Nou tann dir Zil Sezar
Ti vinn gro telman manze Ezipsien
Fer li vinn gourman.
ANTWANN
Ekzazerasion!
PONPE
Pa mal konpran mwa.
ANTWANN
Be koz parol prop!
PONPE
Mo pe dir seki lezot finn dir mwa …
ENOBARBOUS
Meyer nou tourn paz.
PONPE
Mo konn twa, solda.
Kimanier monwar?
ENOBARBOUS
Foul korek babou.
Bizen fit misie! Ena kat banke.
PONPE
Nou kaspognedme. Ou enn gran solda
Ki mo admire. Mo pa ayir ou.
ENOBARBOUS
Mo pa kontan ou me mo oblize
Rekonet san dir laverite net
Ki ou’enn gran dimoun.
PONPE
Kontan koz kri-kri!
Mo bien apresie. Mo envit zot tou
Vinn lor mo bato.
SEZAR, ANTWANN, LEPIDOUS
Montre nou sime.
PONPE
Swiv mwa zot tou!
Zot tou sorti apart Enobarbous ek Menas
MENAS
(Li koz ar limem) Ponpe, to papa zame ti pou aksepte sa trete la. (ar Enobarbous) Nou finn deza zwenn, pa vre?
ENOBARBOUS
Lor lamer mo sir.
MENAS
Samem.
ENOBARBOUS
Ou enn bon maren.
MENAS
Ou enn bon solda.
ENOBARBOUS
Mo dir dibien nenport kisannla ki dir dibien lor mwa malgre ki pa kapav niye ki mo enn zwer lor later.
MENAS
E mwa mo enn zwer lor lamer.
ENOBARBOUS
Ou kapav refiz aksepte pou ou prop sekirite me mo dir ou enn gran voler lor lamer.
MENAS
Kouma ou ou enn gran voler lor later.
ENOBARBOUS
Mwa mo dir sa fos sa. Me donn mwa ou lame. Si nou lizie ti ena pouvwar zot ti pou aret de voler ki pe fraternize.
MENAS
Figir onet mem si lame ketren.
ENOBARBOUS
Me ou bizen dakor ar mwa: pa ena zoli fam ar enn fas vre.
MENAS
Pa manti. Zot koken leker zom.
ENOBARBOUS
Nou finn vinn isi pou lager.
MENAS
Me Ponpe, mo bien sagren, finn prefer tamasa e li pe rat so sans.
ENOBARBOUS
Peyna kile ladan.
MENAS
Dakor. … Nou pa ti kwar Mark Antwann ti pou prezan. Li finn marye ar Kleopat?
ENOBARBOUS
Ser Sezar apel Oktavia.
MENAS
Wi, li ti fam Kayous Marselous.
ENOBARBOUS
Aster li fam Markous Antinious.
MENAS
Vremem?
ENOBARBOUS
Pa manti ditou.
MENAS
Donk desten Sezar ek Mark Antwann amare ar mem lakord pou toultan.
ENOBARBOUS
Si mo ti Pannchang, zame mo pa ti pou dir sa.
MENAS
Koumadir maryaz larezon kot lamour absan.
ENOBARBOUS
Samem. Get bien. Ou pou trouve ki mem lakord ki sipoze atas zot ansam pou servi pou pandi zot. Oktavia enn dimoun frwa, relizie ek pa sosiab ditou.
MENAS
Fam ideal!
ENOBARBOUS
Pa pou Antwann. Marke, garde, bien vit li pou fen so meni Ezipsien. Lerla soupir Oktavia pou alim dife Sezar e kouma mo fek dir: seki sipoze amenn lakorite pou alim
laflam separasion. Antwann pa pou bliye so afeksion. Maryaz politik pa pou tini lontan.
MENAS
Inevitab. Nou’al abor, matlo! Nou bwar enn lasante.
ENOBARBOUS
Avek plezir. Lezip finn donn mwa bon lantrennman.
MENAS
Oke!
Zot sorti
AK 2 SENN 7
Abor bato Ponpe. Lamizik pe zwe; detrwa serviter pe sarye plato ver ek gajak
SERVITER 1
Ena detrwa isi zot koumadir bann pie ar rasinn andeor later. Enn ti divan soufle, zot bez par fes.
SERVITER 2
Lepidous anba lamer.
SERVITER 1
Finn fer li bwar lamar dan ver restan.
SERVITER 2
Zot zwe giji-giji kouma zanfan. Ler ariv so tour li kriye ‘bas’ e rekoumans bwar.
SEVITER 1
E sa deklans enn gran dispit ant li ek bon manier.
SERVITER 2
Ala ki arive kan met gonaz dan plas enportan. Donn mwa enn baton voun ki pa vo nanye anplas enn lans tro lour pou mo leve.
SERVITER 1
Enn lom ki asiz lor gran fotey me ki pa vo enn merd, li parey kouma enn trou san lizie lor figir enn dimoun. Li’nn defigire.
Son tronpet. Sezar, Antwann, Ponpe, Lepidous, Agripa, Mesenas, Enobarbous, Menas; bann kapitenn larme ek enn boy swiv zot.
ANTWANN
(Ar Sezar) Dan Lezip ena enn extra sistem
Pou mizir nivo dilo dan flev Nil.
Sipa li ot ousa sipa li ba
Fer zot kone sipa pou’ena faminn
Ousa labondans; kan bizen seme
Pou gagn bon rannman.
LEPIDOUS
Ena drrrol sherpan.
ANTWANN
Wi, Lepidous.
LEPIDOUS
Bann serpan Lejuup zot grandi dan labou ar shaleur sholeuy, parey kouma so krrkoukojule…
ANTWANN
Wi, Lepidous.
PONPE
Asize Lepidous. Nou lev nou ver.
Zot asize e kontinie bwar
LEPIDOUS
Mo pa trroo fiiit zordi me ze ne kul pa parad.
ENOBARBOUS
Ziska soulezon sarye twa ale.
LEPIDOUS
Mo’nn tann dir ki purrramud lu maru zolu. Sertennman osu.
MENAS
(Ar Ponpe) Sef mo kapav koz ar ou?
PONPE
(Ar Menas) Ki zafer?
MENAS
(Dan zorey Ponpe) Vinn ar mwa deor. Li enportan.
PONPE
(Ar Menas) Enn timama. – To ver tro plen, Lepidous.
LEPIDOUS
Dur mwa ttouuu lor krkrkoudule.
ANTWANN
Enn krokodil li kouma enn krokodil; form enn krokodil; grander enn krokodil; kouler enn krokodil; li manz manze krokodil e kan li mor li reenkarne.
LEPIDOUS
So kouleur?
ANTWANN
Kouma mo’nn dir ou, so kouler li kouler krokodil.
LEPIDOUS
So larrrm?
ANTWANN
Mouye. Larm krokodil bien mouye.
SEZAR
To kwar li pou satisfe ar sa bann detay la?
ANTWANN
Kot li ete, li pou manz tou boul.
Menas remirmir dan zorey Ponpe
PONPE
(Ar Menas) Aret fatig latet! Fer seki mo dir. – Kot koup mo finn dimande?
MENAS
(Ar Ponpe) Ou kone zame mo finn les ou tobe. Silvouple, leve, swiv mwa.
PONPE
(Ar Menas) Mo kwar to latet pa bon.
Ponpe leve, li ek Menas al dan enn kwen pou koze
Ki ena?
MENAS
Mo finn toultan lwayal ek devoue.
PONPE
Mo kone, Menas. Kifer to dir sa? – He vouzot, tro boukou ver vid. Nou pa andey.
ANTWANN
Sabmouvan, Lepidous;
Tansion to koule!
Ponpe ek Menas pe koze dan zot kwen
MENAS
Eski ou anvi vinn lider lemonn?
PONPE
Kifer to dir sa?
MENAS
Mo repete. Ou’le diriz lemonn?
PONPE
Kouma pou fer sa?
MENAS
Mo enn ti dimoun
Me mo kapav donn ou pouvwar total.
PONPE
Komie to finn bwar?
MENAS
Mo pa tous lalkol.
Si ou ena volonte politik
Ou kapav vinn sef later ek lamer.
PONPE
Ki manier?
MENAS
Trwa lider lanpir Romen
Abor ou bato. Les mo larg amar,
Nou al dan otmer, tom lor zot antret,
Trans zot lagorz. Tou pouvwar vinn pou ou.
PONPE
To ti bizen fer sa san koz ar mwa.
Mo ti pou apresie li an prive
San gat mo repitasion patrisien.
Ale, al amize!
Ponpe retourn dan fet.
MENAS
(Koz ar limem) Baap! Bas! Ase swiv to soley kousan.
Kan nou pa kapav chombo nou lasans,
Nou tas dan nahi.
PONPE
Chinnchinn Lepidous!
ANTWANN
Amenn li ater. Mwa mo pran so tost.
ENOBARBOUS
Lev to ver Menas!
Zot pe bwar
MENAS
Pa manti mayfrenn!
PONPE
Ranpli ziska koup deborde.
ENOBARBOUS
Sa zom!
Li montre enn serviter ki pe sarye Lepidous lor so zepol
MENAS
Kifer?
ENOBARBOUS
So zepol pe tini enn tier
Lanpir Romen. Sa zom; enn mari zom.
MENAS
Savedir enn tier net anba lamer.
Si nway de tier la, lerla tou korek.
ENOBARBOUS
Bwar do ta. Ferfout ar tou bann nenport.
MENAS
Rayto!
PONPE
Ki to dir? Kouma dan Lezip?
ANTWANN
Pe koste Ponpe. Ouver enn barik!
Lev nou ver pou bwar lasante Sezar.
SEZAR
Mo pas. Ase bwar.
ANTWANN
Nou tet ar letan.
SEZAR
Non Antwann, nou bizen kontrol letan.
Mo prefer fer roja pandan kat zour
Ki bwar otan dan enn zour.
ENOBARBOUS
(Ar Antwann) Mark Antwann,
Nou nacho tamasajalsawala?
PONPE
Mwa mo foul dakor.
ANTWANN
Anou trap lame
E les nektar Bakis anvlop nou nam
Ziska bliye tou.
ENOBARBOUS
Ale, trap lame!
Eklat nou tenpan ar lamizik for;
Enn tilom pou sante; zot tou fer ker
E falepa per dilat zot poumon.
Les mo dres papie.
Lamizik pe zwe e Enobarbous organiz zot tamasa
Sante par ti garson
TI GARSON
Bakis bondie laraker
Beni barik laliker;
Pa per, pa per soul nou nam
Ziska tannda vinn garram.
ZOT TOU
Donn mwa de boutey bay Kedou;
Donn mwa de boutey.
Donn mwa de boutey bay Kedou;
Donn mwa de boutey.
SEZAR
Ase amize. Bonswar toudimoun.
Antwann, nw’al ater. Sitiasion tro grav
Pou perdi letan. Nou’nn gagn konpran tou!
Enobarbous pe balot-balote;
Momem mo lalang enpe amare;
Lalkol fer nou tou vinn kouma zokris.
Anou separe!
PONPE
Mo’anvi teste ou
Kapasite bwar.
ANTWANN
Wi, kan ou pare.
PONPE
Ou finn konfiske lakaz mo papa
Me nou bliye sa. Nou torsenn aster.
ENOBARBOUS
Tansion tonbe!
Zot tou sorti apart Enobarbous ek Menas
Menas, nou res abor.
MENAS
Nou’al dan mo kabinn. Nou dir Varouna
Ar tronpet, tanbour, salam, orevwar.
Tronpet ek tanbour
ENOBARBOUS
Avoy manier ferfout!
Li avoy so sapo dan ler.
MENAS
Nou chal, dalon!
Zot tou sorti
AK 3 SENN 1
Enn laplenn dan Siria. Lantre triyonfal Vantidious, Silious, ofisie ek solda Romen; divan zot pe sarye lekor Pakorous.
VANTIDIOUS
Bondie mersi! Bann Parsia an derout
E nou finn reysi vanz lamor Krasous.
O lerwa Parsia, mo sagren pou twa:
To garson Pakorous finn pey bien ser
Lamor Markous Krasous.
SILIOUS
Nob Vantidious!
Tank to lepe so ar disan Parsian
Fons lor zot larme ki pe ganase,
Tay-tay zot ziska to fini zot net.
Lerla Gran Antwann pou rekonpans twa
Ar loner ek prestiz.
VANTIDIOUS
Silious, Silious
Mo finn ase fer. Enn sibordone
Bizen konn chombo, tansion so lider
Koumans mefie li. Tro boukou sikse
Dan labsans lider kapav sem mefians,
Amenn doutans dan lespri kapitenn.
Parfwa enn defet permet sibaltern
Gard enn bon plas dan leker so patron;
Tro boukou sikse nouri zalouzi.
Akoz sa preferab pa sey fer tro.
La pou le moman Antwann kontan mwa
Me si mo tro vayan li kapav kwar
Mo pe rod so plas.
SILIOUS
Vantidious to pa
Zis enn gran solda; me to osi enn
Bien fen diplomat. Ki to pou dir li?
VANTIDIOUS
Mo pou dir Antwann ki se so lespri
Ki diriz nou zom e nou laviktwar
Se rezilta so plan ek stratezi.
Grasa li nou finn donn bann zans Parsia
Enn bon bate bef.
SILIOUS
Kot li ete la?
VANTIDIOUS
Li pe al Atenn. Nou pe al zwenn li,
Vites nou kapav, pou donn li tou niouz
Lor viktwar so larme. – Anavan, mars!
Zot sorti
AK 3 SENN 2
Dan Rom. Agripa rant par enn laport; Enobarbous par enn lot
AGRIPA
Eski de bofrer finn dir orevwar?
ENOBARBOUS
Problem ar Ponpe finn fini regle.
Aster trwa lider pe dres tou papie.
Oktavia sagren pou kit Rom ale;
Sezar tris; Lepidous kouma zenes
Amoure ousa vieyes geldebwa.
AGRIPA
Lepidous, sa zom!
ENOBARBOUS
Li kontan Sezar.
AGRIPA
Li kontan Antwann.
ENOBARBOUS
Sezar enn bondie.
AGRIPA
Antwann ‘si parey.
ENOBARBOUS
Sezar sanparey!
AGRIPA
Antwann plis meyeur.
ENOBARBOUS
Grander Sezar li
Dan so nom ‘Sezar’.
AGRIPA
Li finn vinn exper
Lor pas siro lor Sezar ek Antwann.
ENOBARBOUS
Kan pe pas siro, lalang vinn pli long
Ki kravat afler. Poet gagn taksion
Pou trouv expresion plis dekoratif
Ki plim Lepidous. Antwann ek Sezar
Mo kwar gagn onte telman Lepidous
Ekzazere ler li pe pas bagou.
AGRIPA
Li nob ek onet.
ENOBARBOUS
Net kouma mous ver.
Tann son tronpet andeor lasenn
Bon mo bizen chal. Orevwar matlo!
AGRIPA
Bonnsans e bonnrout valere solda.
Sezar, Antwann, Lepidous ek Oktavia rantre
ANTWANN
Finn ariv ler!
SEZAR
Ou pe pran enn parti
Mo lavi sheri. Pa fer li mizer.
Oktavia mo finn donn paroldoner
Ki to pou onor loner nou fami.
Mo sir mo parol pa pou gagn latet.
Mark Antwann, mo sir mo ser, Oktavia,
Pou kontinie grandi nou lamitie.
Fale ki zame li vinn enn rafal
Ki kraz zarden lape ek armoni.
ANTWANN
Mo promet ou, sa pa pou arive.
Anou avanse, leker kler san fot.
Les nou separe.
SEZAR
Orevwar mo ser.
Bondie beni twa!
OKTAVIA
Mo pou bien mank twa.
SEZAR
Pa plore, mo ser.
Oktavia koz dan zorey so frer
ANTWANN
Li telman emosione so parol
Pa pe kapav dir panse so leker.
Kouma lakord red lor enn presipis.
Veritab lamour!
ENOBARBOUS
(Ar Agripa) Sezar pou plore?
AGRIPA
(Ar Enobarbous) So figir bien pal.
ENOBARBOUS
(Ar Agripa) Vre zom, pa vre zom?
AGRIPA
(Ar Enobarbous) Antwann ti plore,
Kriye-plore ler get kadav Sezar;
Li ti replore ler li dekouver
Kadav Broutous pourtan ti so ennmi.
ENOBARBOUS
(Ar Agripa) Sirman li ti anrime sa zour la.
SEZAR
Kwar mwa Oktavia, mo pa pou bliye.
ANTWANN
Sezar, nou zwenn, nou separe koumsa.
Zot fer akolad
LEPIDOUS
Mo dimann tou bann zetwal dan lesiel
Ekler zot sime.
SEZAR
Salam Oktavia!
Li anbras so ser
ANTWANN
Nou va zwenn kan nou va zwenn!
Lamizik militer. Zot sorti angroup separe
AK 3 SENN 3
Dan Alexandri, dan pale Kleopat. Kleopat, Sharmian, Iras ek Alexas rantre
KLEOPAT
Kot li?
ALEXAS
Li per, pe kasiet.
KLEOPAT
Fatra la!
Mesaze talerla revini
Vinn la ti misie!
ALEXAS
Tansion mazeste.
Mem lerwa Erod ti per pou get ou
Kan ou moud ti fay.
KLEOPAT
Mo’le so latet.
Latet so’r pa Erod. Zis mo Antwann
Kapav donn mwa sa. Me li nepli la.
Vinn la monwar.
MESAZE
Wi, mo gran Mazeste.
KLEOPAT
Eski to finn get Oktavia depre?
MESAZE
Wi, Terer Mazeste.
KLEOPAT
Kotsa?
MESAZE
Dan Rom.
Mo ti pre ar li. Li ti ant so frer
Ek Mark Antwann.
KLEOPAT
Li gran kouma mwa?
MESAZE
Non. Pli kourt ki ou.
KLEOPAT
So lavwa? So lavwa persan ou bas?
MESAZE
Mo finn tann li koze. Lavwa bien bas.
KLEOPAT
Unhun! Bien vit Antwann pou plen ar li.
SHARMIAN
Bengker sek, li pou vit trouv li bien rann.
KLEOPAT
Foul dakor ar twa. Enn ti kalite
Ar lavwa lamok. So bataz? Dir mwa.
MESAZE
Mars kouma ranpe; dibout kouma gon;
Li enn mor-vivan; enn blok bazaltik.
KLEOPAT
Vre?
MESAZE
Mo pa kaylous, madam. Mo koz vre.
SHARMIAN
Nou tou nou konn sa.
KLEOPAT
Mo dakor Sharmian.
Ki laz apepre?
MESAZE
So deziem maryaz.
KLEOPAT
So deziem maryaz. To’nn tann sa Sharmian?
MESAZE
Ki so laz? Mal-mal li ena trant an.
KLEOPAT
So figir? Li efile ousa ron.
MESAZE
Vadire plennlinn.
KLEOPAT
Bann figir plennlinn
Zot lespri lalo. Kouler so seve?
MESAZE
Seve ordiner lor latet san fron.
KLEOPAT
Pran sa kado la. Bliye lepase.
Prepar twa pou al livre mo bann let
Ki anpreparasion.
Mesaze sorti
SHARMIAN
Li bien korek.
KLEOPAT
Enn dimoun konfians. Mo bien sagren mo
Ti britaliz li.
SHARMIAN
Nou bizen tourn paz.
Zot sorti
AK 3 SENN 4
Kartie zeneral Antwann dan Atenn. Antwann ek Oktavia rantre
ANTWANN
Non, pa zis sa. Pa zis sa Oktavia.
Si ti zis sa, ti kapav pas lor la.
Pas lor la. Pas lor enn pake zafer.
Li’nn desid deklar lager kont Ponpe;
Fer so testaman e rann li piblik
San okenn mansion valab lor Antwann.
Kan li enposib evit mo koze,
Detrwa mo sek-sek, detrwa ti detay,
Se tou ki sorti dan labous to frer.
Li fer koumadir mo zis enn nenport,
Pa merit nanye.
OKTAVIA
Ayo mo Antwann,
Pa bizen to kwar sa bann palab la;
Si to kwar li vre, pa pran sa tro kont.
Si zot de lager, leker Oktavia
Pou vers larm disan. E mo lapriyer
Pou mok mo parol. Ant zot de nenport
Kisannla gagne, mwa ki gro perdan.
Ant zot de peyna okenn via media.
ANTWANN
Mo bon Oktavia, donn soutien seki
Plis merit lamour. San loner lavi
Pa vo lapenn viv. Prefer perdi twa
Ki viv san loner. Mo dakor ar twa
Ki to al get li, ki to koz ar li.
Antretan mo pou prepar mo larme
Pou enn gran lager ki pou fer bliye
Toulezot explwa. Ale mo gate.
Fer seki bizen dapre to lespri.
OKTAVIA
Mersi mo mari. Mo’espere bondie
Donn enn fam feb-feb lafors neseser
Pou met de kontrer dan enn linite.
Lager ant zot de pou desir lemonn
Ki bizen disan pou kol de bout la.
ANTWANN
Falepa to per pou blam responsab;
To lamour bizen mars ar dimoun drwat.
Prepar to depar. Pa bizen tike
Lor depans neseser pou to konfor
Ek to sekirite.
Zot sorti
AK 3 SENN 5
Dan Atenn. Enobarbous ek Eros zwenn
ENOBARBOUS
Ki nouvel mo dalon Eros?
EROS
Bizar, bizar. Tou bizar.
ENOBABOUS
Ki zafer?
EROS
Sezar ek Lepidous finn deklar lager kont Ponpe.
ENOBARBOUS
Nouvel rasi sa! Ki deroulman lager?
EROS
Sezar, apre ki li finn bien mont dadak lor Lepidous, dir ki zot pa kapav partaz pouvwar, ki kontribision Lepidous enn bagatel. Anplis li akiz so partner pou bann let
ki li ti ekrir Ponpe dan lepase; lor baz sa akizasion la li finn fer aret li. Enn-tier pouvwar dan lazol, pe atann ki lamor liber li.
ENOBARBOUS
Savedir lanpir ena de lagel
E finalman enn pou manz lotla la.
Kot Antwann?
EROS
Laba, pe sap lor kal brit.
Tanzantan li dir, ‘Kouyon Lepidous!’
E li araze ki enn so prop zom
Finn touy Ponpe. Si li gagn li, li pou
Sot so likou.
ENOBARBOUS
Kot nou laflot ete?
EROS
Direksion Itali. He! Mo’nn bliye
Enn zafer serye. Patron pe rod ou.
ENOBARBOUS
Amenn mwa kot li.
Zot sorti
AK 3 SENN 6
Dan Rom. Agripa, Mesenas ek Sezar rantre
SEZAR
Movi ar nou prestiz ek dinite,
Ala ki li fer dan Alexandri:
Dan gran plas piblik, lor enn podiom ris
Li ek Kleopat asiz lor de tron
Fer ar lor masif; e kot zot lipie
Zot met Sezaryon, garson Zil Sezar
Ek lezot batar, bann fri kont sezon
Zot lespri visie. Lerla Mark Antwann
Donn ofisielman tit larenn Lezip
So metres malang. Anplis li fer li
Vinn larenn absoli Siri, Lidi
Ek Sip.
MESENAS
Kisa? Li fer sa anpiblik?
SEZAR
Pa fini. Li fer enn proklamasion
Ki so bann batar pou gagn tit spesial
“Plis lerwa ki lerwa.” Ti Alexann
Pou regn lor Media, Parsia, Armenia;
Tolemi gagn pouvwar absoli lor
Siria ek Sisilia ek Fenisia.
Kleopat limem dan vetman Izis
Paret anpiblik – souvan li fer sa –
Pou resevwar bann dimoun distenge.
Mo finn aprann sa.
MESENAS
Bizen enform Rom!
AGRIPA
Deza bann Romen finn bien plen ar li.
Mo sir sa pou fer so lakot bese.
SEZAR
Lepep okouran so akizasion.
AGRIPA
Ki akizasion?
SEZAR
Mo pa rekonet
So kontribision dan laviktwar kont
Ponpe; ki mo finn tor dibien Ponpe;
Ki mo pa finn rann lamone prete;
Ki mo finn koken dibien pou lezot.
AGRIPA
Bizen fann ar li!
SEZAR
Mo finn okip sa.
Mo’nn avoy enn let kot mo finn dir li
Ki ti neseser ranvers Lepidous
Ki ti pe abiz pouvwar ti donn li;
Ki mo dakor partaz ar li si li
Dakor pou partaz ar mwa laviktwar
Dan Armenia ek lezot rwayom ‘si.
MESENAS
Li pa pou manz sa.
Sezar
Mo’si mo dir niet.
Oktavia ek so laswit rantre
OKTAVIA
Bonzour Sezar! Frer ek Senier, bonzour.
SEZAR
Ser abandone! Mo ser maltrete?
OKTAVIA
Mo pa maltrete, ni abandone.
SEZAR
Explik mwa kifer to finn vinn isi
Kouma’nn pov nenport. Pa kouma mo ser.
Ousa fam Antwann. Fam Antwann bizen
Enn larme konple pou akonpagn li.
Tapaz bann seval depi bien-bien lwen
Ti bizen tande avan zot paret.
Bann pie de kote ti bizen sarze
Ar dimoun kirye ki pe rod enn yam
Bote Oktavia. Lapousier sime
Ler zot pe pase ti oblize mont
Lao dan lesiel. Me ki mo trouve?
Mo ser retourne kouma enn servant
E mo pa’nn gagn drwa montre mo lamour –
Lamour tro diskre pa konn landime.
Ti bizen ena komite-dakey
Partou lor later kouma lor lamer
Pou dir Oktavia “Bienveni dan Rom!”
OKTAVIA
Mwa ki finn swazir pou vinn zwenn mo frer
Dan sa manier la. Ler mo Mark Antwann
Gagn lenformasion lor preparasion
Lager kont li, mwa ki finn sipliy li
Les mo vinn dan Rom pou amenn lape.
SEZAR
San ezitasion li finn aksepte
Pou ki li kapav pratik so debos.
OKTAVIA
Pa koz koumsa!
SEZAR
Mo konn ekzakteman
Tou seki li fer, tou seki li dir.
Kot li ete la?
OKTAVIA
Senier, dan Atenn.
SEZAR
Non, non, non mo ser! Dan lebra fam la!
Li’nn donn Kleopat, sa vie piten la,
So prop souvrennte e ansam zot pe
Fer lalians modi ar bann kriminel
Pou detrir sivilizasion Lanpir.
Veritab lalians bouyabes, do ta!
OKTAVIA
Ayo mo bondie! Leker desire
Mo get de dimoun ki mo plis kontan
Pe lager.
SEZAR
Bienveni mo Oktavia.
To bann let finn fer mwa tini-tini
Pou ki mo gagn enn bon lizour, konpran
Ditor finn fer twa, danze mo kote.
Pa les negatif trouble to lespri.
Ariv seki ariv, ena isi
Enn larme kamwad ar zot batayon
Ki pare pou donn zot lavi pou lav
Imiliasion ki finn fer twa sibir.
AGRIPA
Bienveni madam!
MESENAS
Bienveni madam!
Tou dimoun dan Rom senpatiz ar ou;
Zis enn enbesil kouma Mark Antwann
Kapav maltret ou, donn so preferans
Enn vilen laryaz; met tou so bann zom
Dan lame piten ki vinn menas nou
Sivilizasion ek sekirite.
OKTAVIA
Eski tousa vre?
SEZAR
Pa manti ditou.
Pran pasians mo ser. Mo fer enn promes
Pou ranz so kari.
Zot tou sorti
AK 3 SENN 7
Dan Aktiom. Kleopat ek Enobarbous rantre
KLEOPAT
Mo pou fann ar twa. To pa pou sape.
ENOBARBOUS
Dir mwa kifer zoli madam. Dir mwa.
KLEOPAT
To pe dir partou, enn fam pa so plas
Dan enn sandbatay.
ENOBARBOUS
Mo peyna rezon?
KLEOPAT
Mem si pa finn deklar lager kont nou
Sa pa vedir ki nou bizen absan.
ENOBARBOUS
(Ar limem) Mo bien anvi dir ki si met ansam
Seval ek ziman, katastrof mo sir:
Solda lor seval, seval lor ziman;
Nou perdi lager.
KLEOPAT
Koze, silansie!
ENOBARBOUS
Get sa mazeste. Mazinn Mark Antwann.
Olie pans lager, so lespri-leker
Pou pans lot zafer. Deza bann Romen
Pe boufonn Antwann. Zot pe dir for-for
Ki enn pov enik ek detrwa servant
Pe diriz lager.
KLEOPAT
Mo modi zot tou
Ki pe koz kont nou. Sef pei Lezip
Bizen anpersonn prezan dan lager.
Pa perdi letan! Mo’nn pran desizion.
Antwann ek Kanidious rantre
ENOBARBOUS
Mo pa pou dir plis. Ala anperer!
ANTWANN
Drol sa Kanidious. Get ar ki vites
Zot finn fini rant dan paraz Aktiom.
To’nn tann sa gate?
KLEOPAT
Zis foupamalis
Ki gagn sok aprann vites deplasman
Zot prop adverser.
ANTWANN
Bravo Kleopat!
Enn remark extra ki zis enn gran saz
Kapav fer pou kritik bann faner dal.
Kanidious, mo finn deside pou manz
Ar Sezar lor lamer?
KLEOPAT
Mo’nn bien tande?
KANIDIOUS
Kapav kone kifer?
ANTWANN
Li’nn chalenj mwa!
ENOBARBOUS
Parey kouma ou finn chalenj Sezar
Vinn lager ar ou konba enn pou enn.
KANIDIOUS
Anplis ou ti’le lager diel la
Dan mem plas kot Zil Sezar ti devier
Ponpe. Sezar ti mepriz ou chalenj.
Pa ti dan so lentere. Fer parey.
ENOBARBOUS
Ou laflot mari dan pens; ou maren
Peyna lexperyans; ramase brit-brit;
Laflot Sezar dirize, ekipe
Par zom antrene, experimante;
Bann bato kouma pwason dan dilo.
Parkont ou bann bato zot bien mastok.
Pa rant dan so lak! Chalenj li ater.
ANTWANN
Dan lamer, mo dir.
ENOBARBOUS
Antwann, gran senier,
Pa zet perl dan park koson. Lor later
Ou for e ou bann solda enbatab.
Lor later, mo sir, ou balye karo.
Lor lamer, marke-garde ou faypat.
ANTWANN
Dan lamer, pa lot.
KLEOPAT
Mo donn twa swasant
Bato ki pou fer Sezar kas pikan.
ANTWANN
Tou bato anplis mo pou fer brile.
Bann meyer bato ar meyer matlo
Nou servi foul-foul pou kas kot Sezar.
Si sa pa marse lerla nou sifte
Pou manz ar Sezar larme kont larme.
Enn mesaze rantre
Wi?
MESAZE
Senier, larme Sezar kot laport.
ANTWANN
Kouma sa? Sa vites la? Enkrwayab!
Kanidious, pran lidership mo larme;
Mwa mo pou konbat li lor mo bato.
Enn solda rantre
Ki dernie nouvel?
SOLDA
Senier Mark Antwann,
Pa rod sikann lor dilo. Plans pouri
Pou koul ou. Ou lavenir dan lepe.
Les lezot zwe kanar. Antwann pli for
Kan li pe dibout ferm lor later ferm.
ANTWANN
Balivern!
Antwann, Kleopat ek Enobarbous sorti
SOLDA
Mo kone mo’ena rezon.
KANIDIOUS
Mo kone monwar. Me nou zeneral
Pa pe servi so lozik militer.
Lider olie liid, li pe swiv deryer.
Nou lider pe mars deryer deryer fam.
SOLDA
Ou, ou pe diriz larme lor later?
KANIDIOUS
Wi! Vites Sezar extraordiner.
SOLDA
Li pe servi nouvo taktik lager.
Li avoy bann ti group dan direksion
Diferan. Bann espion dekouyone.
KANIDIOUS
Kisannla pe diriz larme Sezar?
SOLDA
Enn nome Torous.
KANIDIOUS
Dife dan langka!
Enn mesaze rantre
MESAZE
Anperer bizen Kanidious.
KANIDIOUS
Sak minit akous enn nouvo nouvel.
Zot sorti
AK 3 SENN 8
Lor laplaz pre ar Aktiom. Sezar, Torous ek larme Sezar rantre
SEZAR
Torous!
TOROUS
Senier?
SEZAR
Tini-tini, pa koumans fer lager.
Atann ki nou finn rens li lor lamer.
Get sa dokiman la. Swiv enstriksion.
Li donn Torous enn dokiman
Karpediyem! Lespri diriz lavi!
Zot sorti
AK 3 SENN 9
Pre kot Aktiom. Antwann ek Enobarbous rantre
ANTWANN
Plas nou eskadron lor sa kolinn la
Kot nou kapav obzerv laflot ennmi.
Zot sorti
AK 3 SENN 10
Pre kot Aktiom. Dabor larme Kanidious pase; answit larme Torous pase dan direksion opoze. Apre tann tapaz lager lor lamer. Tronpet. Enobarbous rantre
ENOBARBOUS
Ayo papa! Ayo mama! Bez! Bez!
Laflot Ezipsien finn vir so deryer
Ar so adverser. Pa kapav get sa!
Skarous rantre
SKAROUS
Ayo mo bondie! Ki pe ariv nou?
ENOBARBOUS
Ki to problem, twa?
SKAROUS
Enn tier liniver
Finn tom dan dilo akoz enn kouyon.
Nou finn dir baybay pei, kontinan.
ENOBARBOUS
Donn mwa bann dernie nouvel lor teren.
SKAROUS
Dan nou kan, patron, mofinn swiv lagign.
Gran piten Lezip – bondie modi li –
Zis kan lasans pe koumans riy ar nou,
Vir so larz deryer, vadire enn vas
Ki pe rod toro, les nou nway dan sek.
ENOBARBOUS
Ar mo de lizie, mo ti trouv tousa.
Degoutan! Degoutan!
SKAROUS
Ler li vang-vang
Nob Antwann rwine par so sorselri,
Kouma enn joukal latet finn gate,
Nene dan deryer femel ansaler,
Li swiv so laryaz. Loner, dinite
Aster pe pouri dan fon pit-latrinn.
ENOBARBOUS
Bez sa mo frer!
Kanidious rantre
KANIDIOUS
Nou lafors naval finn tas dan brizan.
Olie donn bon lekzanp, nou zeneral
Fer nou galoup touni lame dan pos.
ENOBARBOUS
To pe larg li, pa vre? Soley finn tengn.
SKAROUS
Mo pe depoz zarm kot lipie Sezar.
Enn pake lerwa finn fini fer sa.
ENOBARBOUS
Pa kone kifer, malgre larezon
Dir mwa lekontrer, mo’nn desid pou swiv
Antwann so desten langra ek pagla.
Zot sorti
AK 3 SENN 11
Lor lakot Lezip. Antwann ek so laswit rantre
ANTWANN
Ayo! Later onte pou sarye mwa!
Vinn koste ar mwa, mo bann kamarad.
Antwann finn fini net; finn al dan tengn.
Mo ena enn bato ranpli ar lor.
Pran li. Partaze. Sov zot prop lavi;
Fer lape ar Sezar.
ZOT TOU
Abandonn ou?
Sa zame!
ANTWANN
Mo pa finn montre zot tou
Pran sime kapon? Ale, mo bann frer.
Lor nouvo larout mo bizen tousel.
Pran bato trezor ankre dan lepor.
Laont tourdi mwa. Pa bizen zot tris.
Mo finn ekrir let pou dimann lezot
Ed zot refer zot lavi enn lot plas.
Les mwa tousel pou fer fas mo desten.
Non, non, non, zot bizen kit mwa aster;
Fons drwat ver lepor pou enn lot lavi.
Mersi vouzot! Adie! Adie!
Apart Antwann, zot tou sorti. Li asiz anplas
Kleopat rantre, antoure par Sharmian, Iras ek Eros
EROS
Madam al konsol li.
IRAS
Wi, mazeste, li bizen ou senpati.
SHARMIAN
Pa lot ki sa!
KLEOPAT
Ayo bondie! Mo pe tranble!
ANTWANN
Mo’nn fane! Mo’enn bef tonbe!
EROS
Get laba Senier.
ANTWANN
Sorti divan mwa!
SHARMIAN
Madam!
IRAS
Rwayal madam!
EROS
Mo senier!
ANTWANN
Boul finn devire. Dan premie lager
Li ti enn joukal. E se mo lepe
Ki ti pers Kasious; ki ti touy Broutous.
Li pa ti lager; lezot ti bizen
Fer louvraz pou li. Aster – preferab
Tourn paz.
KLEOPAT
Mo pe gagn febles. Tini mwa!
EROS
Larenn, mo senier, ole koz ar ou.
IRAS
Okip li madam. So lespri trouble;
Li telman onte ki li’nn degout tou.
KLEOPAT
Tini mwa, anpes mwa tonbe. Ayo!
EROS
Gran e nob senier, get kouma li tris.
Nou larenn pou mor si ou pa ed li.
ANTWANN
Kouma enn gopia, mo finn detrir net
Mo repitasion.
EROS
Senier, get larenn.
ANTWANN
Mazeste Lezip, get ki ou finn fer
Ar mo dinite. Aster ena zis
Dezoner, laont dan mo lekzistans.
KLEOPAT
Ler mo ti gagn per mo pa ti kone
Ki to pou swiv mwa.
ANTWANN
Mazeste Lezip, ou ti bien kone
Ki mo leker ti amare ar ou
Gouvernay bato; ki ou ti pou ris
Mwa kot ou anvi. Si bizen swazir
Ant ou ek bondie, san ezitasion
Mo ti pou swazir pou fer ou plezir.
KLEOPAT
To pou pardonn mwa?
ANTWANN
Aster mo bizen
Negosie lape; souse; fer sanblan;
Desann kalson; pez nene bwar dilwil.
Mwa ki ti abitie manz ar kolos,
Dan lizie dimoun mo’nn vinn enn bobok.
Ou ti bien kone ki mo ti vinn enn
Prizonie lamour e ki mo ti pou
Mars dapre ou lord.
KLEOPAT
Pardonn mwa Antwann!
ANTWANN
Ayo, pa plore! To larm tro presie.
Bliye lepase. Anbras mwa gate!
Zot anbrase
Nou get pli divan. Mo’nn fini avoy
Profeser zanfan pou ki li diriz
Bann negosiasion. Li finn retourne?
Koko, leker lour! Nou fer enn ti fet.
Enn bon koup diven, enn bon ti manze!
Desten bien kone ki ler li tap for
Lerlamem nou plis movi net ar li.
Zot sorti
AK 3 SENN 12
Dan Lezip; dan kan Sezar
Sezar, Agripa, Tidias, Dolabela ek lezot rantre
SEZAR
Dir li rantre sa emiser Antwann.
To konn li?
DOLABELA
Sezar, li finn avoy so profeser.
Samem pli gran prev ki li finn bankout.
So anbasader profeser lekol,
Li ki ti abitie deleg lerwa
Pou reprezant li.
Anbasader Antwann rantre
SEZAR
Vinn la. Koze!
ANBASADER
Antwann oblize avoy mwa isi,
Mwa ki lontan ti zis enn gout dilo
Dan so losean.
SEZAR
Mo konpran. Koze!
ANBASADER
Antwann salie ou e li dimann ou
Permision pou viv dan pei Lezip;
Si ou pa dakor, les li viv kouma
Enn sitwayen ordiner dan Atenn.
Sa reket Antwann. Larenn Kleopat
Rekonet ou pouvwar. Pou so zanfan
Li dimann kouronn Lezip dan lanpir.
SEZAR
Mo zorey sourd pou reket Mark Antwann.
Me kapav konsider dezir larenn
Akondision ki li banir Antwann
Ousa fer so zom touy sa verminn la.
Si li aksepte, mo pou ekout li.
Ala mo repons!
ANBASADER
Bondie beni ou!
SEZAR
Gard! Protez so depar.
Anbasader sorti akonpagne par solda
(Ar Tidias) Ler finn arive pou to montre nou
To kapasite manz krann, pas bagou.
Bizen separ Antwann ek Kleopat.
Promet li tou seki li dimande.
Enn fam ki dan pens fasil debose;
Mem enn vierz vestal renie so serman.
Servi to talan e ler to reysi
Mo pou donn twa tou seki to ole.
TIDIAS
Mersi pou konfians.
SEZAR
Get bien kimanier
Antwann pe debat. Bizen sey konpran
Ki pe motiv li.
TIDIAS
Kont lor mwa Sezar.
Zot sorti
AK 3 SENN 13
Dan Alexandri; pale Kleopat. Kleopat, Enobarbous ek Iras rantre
KLEOPAT
Ki nou fer Enobarbous?
ENOBARBOUS
Reflesi,
Atann lamor.
KLEOPAT
Dapre twa, mo antor?
ENOBARBOUS
Antwann finn les so emosion dominn
Lozik, rezonnman. Li konpreansib
Ki ou finn gagn per parski sitiasion
Ti bien difisil. Sa pa donn li drwa
Galoup deryer ou. Kapitenn pa les
So santiman trap gouvernay bato.
Sirtou kan limem responsab tousel
Lager sivil ki pe desir lanpir.
Bizen rekonet, Antwann finn fane.
Antwann enn faner.
KLEOPAT
Pa bon koz koumsa!
Antwann rantre; li akonpagne par anbasader
ANTWANN
Li finn dir twa sa?
ANBASADER
Samem, mo senier.
ANTWANN
Savedir larenn pou sape si li
Avoy mwa manze.
ANBASADER
Samem so mesaz.
ANTWANN
Al dir larenn tou. Donn mo seve blan
Lor plato larzan e lerla li pou
Gagn boukou faver.
KLEOPAT
Ki seve blan sa?
ANTWANN
Al dir Sezar sa: Li ankor enn gran
Zenes anfler e si li’le mark pwen
Li bizen kapav fer enn gran explwa.
Pa zis nek donn lord; fer bann bef travay
Pou ki enn seval tap tou seki bon;
Antonn rekonpans, prestiz, promosion.
Si li enn bon zom mo pe chalenj li
Dan enn gran diel kot nou de lager
Ziska enn tonbe.
Antwann ek anbasader sorti
ENOBARBOUS
(Ar limem) Sezar triyonfan pou zwe Kasiouskle
Ar enn vie fatra ki pe ganase!!!
Lespri grandimoun grene kouma fri
Kontsezon kan zot pouvwar pe grene.
Eski vremem li kwar ki gran Sezar
Pou reponn chalenj enn toke dan vid?
Sezar to pa’nn zis detrir so pouvwar;
To finn reysi kas resor so lespri.
Enn serviter rantre
SERVITER
Mesaze Sezar finn fek arive.
KLEOPAT
Peyna protokol? Wey, mo finn bliye.
Dimoun azenou divan bouton roz
Lev nene divan enn fler pe fane.
Li kapav vini.
Serviter sorti
ENOBARBOUS
(Ar limem) Mo lwayote pe koumans savire.
Fode bon kouyon pou swiv enn kouyon
Lizie ferme. Me si mo kontinie
Swiv mo zeneral dan adversite,
Kapav gagn lestim nouvo konkeran.
Tidias rantre
KLEOPAT
Ki Sezar ole?
TIDIAS
Prive, pa piblik.
KLEOPAT
Pa per pou koze. Tou isi prive.
TIDIAS
Zot tou ki isi kamarad Antwann.
ENOBARBOUS
Tou dimoun bizen boukou kamarad.
Si Sezar dakor, nou Senier pou vinn
Kamarad Sezar e nou tou parey,
Nou pou swiv Antwann.
TIDIAS
Bon! Sezar dir zot
Bliye lepase. Zis fer li konfians.
KLEOPAT
Mo pe ekout ou!
TIDIAS
Sezar konvenki ki ou relasion
Ar Antwann li pa baze lor lamour
Me lor lafreyer.
KLEOPAT
Vremem li pans sa?
TIDIAS
Gran Sezar panse ou finn oblize
Fer seki ou’nn fer par nesesite.
KLEOPAT
Li entelizan. Li finn konpran tou.
Ler rant dan latrap, mo finn oblize
Ouver mo laport.
ENOBARBOUS
(Ar limem) Pa fasil Antwann.
Dilo rant partou. Bato pe koule.
Pa zis lekipaz, to bienneme ‘si,
Pe kit to navir.
Enobarbous sorti
TIDIAS
Dir mwa ki ou’le mo dimann Sezar
Parski li anvi donn satisfaksion.
So pli gran dezir se ki ou servi
So pouvwar grandioz pou ou dibout krent.
Me so dezir ki pli gran ki pli gran
Se ki ou enform li ki ou finn kit
Antwann so maray pou rant dan sanktier
Anperer liniver.
KLEOPAT
Dir mwa ou nom.
TIDIAS
Mo’apel Tidias.
KLEOPAT
Gran mesaze Sezar
Dir gran anperer liniver ki mwa,
Larenn Lezip, mo pe anbras lame,
Par prokirasion, dirizan mondial.
Dir li mo pe poz kouronn mo pei
Divan so lipie; ki mo aksepte
Tou so bann dekre.
TIDIAS
Sazes pe dir ou
Ki ou kapav fer; ki pa kapav fer.
Permet mwa madam, anbras ou lame.
Li anbras lame Kleopat
KLEOPAT
Zil Sezar osi avan enn batay
Ti kontan aroz mo lame ar ba.
Antwann ek Enobarbous rantre
ANTWANN
Kisasa! Fatra! Ki to kwar to’ete.
TIDIAS
Serviter lwayal enn bien gran dimoun
Ki merit lestim, servis ek respe.
ENOBARBOUS
(Ar limem) Pa rod lagratel!
ANTWANN
(Ar bann serviter) Vinn la zot! Enn lord! – Personn pa bouze?
Zot nepli ekout zeneral larme.
Avan par pake, kan mo dir ‘eta’,
Enn larme lerwa galoupe vini.
Zot nepli tande kan Antwann kriye?
Detrwa servant galoupe rantre
Pran misie lwayal, donn li so sawal.
ENOBARBOUS
(Ar limem) Meyer gagn zafer ar enn zenn-zenn lion
Ki rod sikann ar vie lion ki pe mor.
ANTWANN
Rens li bien. Mem si li ti enn oustad
Li ti pou ramas enn rakle anreg
Si li ti fane ar sa madam la;
Fer zoliker ar, samem Kleopat.
Rakle so tonken ziska li gele
Kouma enn toutouk ki deklar gran bay.
TIDIAS
Mo enn emiser!
ANTWANN
Sarye li ale;
Sof bien so deryer; ramenn li isi.
Mo fer li sarye mesaz pou Sezar.
Serviter ek Tidias sorti
(Ar Kleopat) Ou ti’enn touk perse kan mo ti zwenn ou.
Mo finn abandonn enn lili onet,
Enn fam onorab pou les mo nam prop
Nouri enn verminn.
KLEOPAT
Mo senier Antwann!
ANTWANN
Ou ti toultan enn vie laryaz vang-vang.
Kan betonarme nou bann defo dir
Finn sek net lerla nou lespri koule
Rant dan pit malang e bondie fer nou
Ador nou lagal. Lesiel boufonn nou
Ler nou deklar bay lor sime larwinn.
KLEOPAT
Mo pa’le kwar seki mo pe tande.
ANTWANN
Ler mo ti zwenn ou, ou ti zis enn bout
Dipen rasi dan lasiet restan sal
Vie Zil Sezar. Pir! Ou ti enn lezo
Ki vie Ponpe ti sous tou so lamwel.
Pa kone ankor komie plis galan
Dan kasiet-kasiet ti souk sokola.
Eski ou kone ki apel desans?
Mo pa sir ditou.
KLEOPAT
Ki pe arive?
ANTWANN
Ou les enn nenport, veritab gonaz,
Poz labav bisagn lor lame sakre
Kot zis gran senier kapav rann omaz.
Mo’anvi kriye for kouma sef toro
Lor kolinn Basann. Mo bien anmerde!
E pa kont lor mwa pou dir zantiman
“Rann mwa enn servis, abrez mo soufrans”
Ar responsab ki finn detrir mo nam.
Enn serviter rantre; li pe akonpagn Tidias
Finn bien rakle li?
SERVITER
Kouma ti bizen!
ANTWANN
Li finn irle? Dimann pardon?
SERVITER
Wi, sef!
ANTWANN
(Ar Tidias) Si zom to mama li ankor vivan,
Les li regrete ki to pa’enn fifi.
Anplis to bizen sagren ki to mars
Ar sa gran fezer ki apel Sezar
Parski akoz sa to finn gagn kout fwet.
Apartir zordi, lame enn madam
Pou fer twa tranble ar lakranp toutou.
Al get to Sezar pou to rakont li
Chamkay to’nn gagne. Dir li mo’araze
Kouma enn lisien parski li’nn bliye
Seki mo ti’ete. Dir li li fer mwa
Sap lor kal brit-brit sirtou ki aster
Mo zetwal fizet finn bril so bobes.
Si li deteste seki mo’nn fer twa,
Dir li li kapav fer enn mem zafer
Ar mo mesaze ki so prizonie:
Fwete, tortire ek asasine.
Fout lekan, ale; al montre Sezar
Tou bann tras kout fwet.
Serviter sorti ar Tidias
KLEOPAT
Satisfe aster?
ANTWANN
Bondie mo lavi finn tas dan leklips;
Li pe anonse ki Antwann dan tengn.
KLEOPAT
Bizen pran pasians!
ANTWANN
Pou to gagn li bonn
Ar Oktav Sezar, to fer ziedou ar
Seki abitie atas so soulie?
KLEOPAT
Sa ki to panse?
ANTWANN
Leker konzele?
KLEOPAT
Antwann mo lamour, si laverite
Li seki to kwar, mo priye bondie
Ki mo leker larg enn tanpet lanez;
Ki lagrel eklat mo leker modi;
Ki, ler li pe fonn, li nway mo lavi;
Ki lagrel detrir tou zanfan Lezip
San ki bann mor gagn sepiltir sakre
E ki zot lekor nouri bann verminn.
ANTWANN
Pardonn mwa, gate! Aster mo koumans
Aksion kont Sezar; fors li kit Lezip.
Nou lafors aster peyna so segon;
Nou laflot ‘si finn rekonsolide.
Ekout mwa Kleo: kan mo pou revinn
Pou ba to lalev, se enn solda fier,
Gayar, viktorye ki to pou trouve.
KLEOPAT
Sa mo Antwann sa!
ANTWANN
Mo kouraz san fay,
Mo determinasion pa pou kile;
Pa pou’ena pitie; mo pou’avoy manze
Tou seki bouze pou bar mo sime.
Me avan nou rant dan mahabatay,
Les nou fet ansam rekonsiliasion;
Fer laklos minwi sonn dan zorey sourd.
KLEOPAT
Mo pa ti pou fet mo laniverser
Me akoz Antwann finn revinn Antwann,
Mwa so bienneme, revinn Kleopat.
(Ar bann atenndent) Al dir tou bann kapitenn vinn isi.
ANTWANN
Wi, wi! Dir zot tou, aswar nou pou bwar
Ziska ki diven sort par trou nene.
Vini mo larenn. Mo sir nou pli for.
Dan prosenn batay, lamor pou per mwa
Parski mo pou’ena mem zouti ki li.
Zot tou sorti, apart Enobarbous
ENOBARBOUS
Li kwar li finn vinn pli for ki zekler;
Vadire laraz fer lafreyer tir;
La kot li ete, pizon kapav kwar
Li pli for ki leg. Rezonnman malad
Finn pran plas kouraz. Fos kouraz finn manz
Lenerzi servo, devor so prop zarm.
Pa kapav tini; mo bizen kit li.
Li sorti
AK 4 SENN 1
Kan Sezar pre kot Alexandri. Sezar, Agripa ek Mesenas rantre avek zot larme; Sezar pe lir enn let
SEZAR
Li’apel mwa chokra koumadir aster
Li pou obliz mwa kit Lezip ale.
Li finn donn lord fwet mo prop mesaze
E li finn lans mwa defi mat ar li
Si mo enn vre zom. So latet pa bon.
Veritab boufon!
MESENAS
Ou konn bien Sezar
Kan enn gran dimoun koumans ganase,
Li’nn pre pou tonbe kouma fri pouri.
Bizen konn teknik pou fer li grene
Parski lakoler move boukliye.
SEZAR
Dir bann dirizan ki dime mo pe
Lans dernie batay, batay desizif.
Aster parmi nou ena seki yer
Ti mars ar Antwann. Defet garanti
Pou mo gran rival. Prepar nou larme;
Donn tou bann solda enn rasion anplis.
Zot bien merite. Pov, pov Mark Antwann!
Zot sorti
AK 4 SENN 2
Dan Alexandri; dan pale Kleopat. Antwann, Kleopat, Enobarbous, Sharmian, Iras, Alexas ek lezot rantre
ANTWANN
Li refiz diel?
ENOBARBOUS
Wi!
ANTWANN
Be kifer sa?
ENOBARBOUS
So lafors ven fwa pli gran ki pou ou.
Li refiz lager diel enn pou enn;
Li pou mat ar ou omwen enn pou ven.
ANTWANN
Dime li’a gete lor lamer, later.
Mo pou pran enn ben dan disan ennmi
Pou redonn lavi mo loner fletri.
To pou vinn ar mwa?
ENOBARBOUS
Pa manti patron!
Fann ar zot plen-plen.
ANTWANN
Sa zom! Al apel
Bann serviter. Bizen prepar banke.
Bann serviter rantre
Enn mahabanke. Donn mwa zot lame –
Twa, twa, twa ek twa ‘si – toultan zot finn
Bien lwayal ar mwa – mo rekonesan –
KLEOPAT
(Ar Enobarbous) Ki pe arive?
ENOBARBOUS
(Ar Kleopat) Enn bien vie trik pou kasiet so sagren.
ANTWANN
Twa’si to onet. Ti pou extra si
Mo ti kapav vinn otan ki zot tou,
Lerla mo vinn enn ek zot tou dan mwa.
Koumsa mo kapav dir zot tou mersi.
TOU BANN SERVITER
Pa neseser sef!
ANTWANN
Mo bann bon dimoun,
Aswar, fer zot bes pou ki nou gran fet
Vinn enn gran moman extra memorab.
Fer kouma lontan kan Mark Antwann ti
Enn gran dirizan.
KLEOPAT
Ki tousa vedir?
ENOBARBOUS
Li’le tous zot leker, fer zot plore.
ANTWANN
Okip mwa bien seswar parski dime
Soley kapav leve dan marenwar
E zot pou bizen rod enn nouvo met.
Mo pa pe kas bag; mo pou res fidel
Ziska dernie souf. Pandan de ertan
Soutir mo kapris. Bondie beni zot!
ENOBARBOUS
Ki ou pe rod fer, O nob dirizan?
Ou anbaras zot; get zot pe plore.
Mo ‘si vadire mo finn plis zwayon.
Ou pe fer nou tou fer kouma fifi.
ANTWANN
Non, non, non, zame mo ti rod fer sa.
Bonte ekziste kan nou larm koule.
Mo bann bon dimoun, pa mal konpran mwa.
Seki mwa mo’le se ki zot tou zot
Gagn enn bon moman. Dime, bengker sek,
Pa pe al lamor me dan laviktwar.
Finn ler pou chawchaw e nway nou sagren.
Zot tou sorti
AK 4 SENN 3
Dan Alexandri; dan kan Antwann. Enn group solda rantre
SOLDA 1
Bonswar mo frer. Dime pou enn gran zour.
SOLDA 2
Swa tifi, swa tigarson, samem tou.
Ki niouz deor?
SOLDA 1
Pa gran soz.
SOLDA 2
Ta rimer!
SOLDA 1
Sey repoz enpe.
Zot zwenn lezot solda
SOLDA 2
Gard lizie ouver.
SOLDA 3
Sakenn dan so plas.
Zot al dibout dan kat kwen lasenn
SOLDA 2
Si dime laflot fer louvraz serye,
Larme pou, mo sir, fann ar nou ennmi.
Tann lamizik pe zwe
SOLDA 2
Ki ete sa?
SOLDA 1
Lamizik salerla?
SOLDA 2
Ekoute!
SOLDA 1
Zoli lamizik!
SOLDA 3
Atann.
Lamizik anba later.
SOLDA 4
Bon zafer.
SOLDA 3
Non!
SOLDA 1
Trankil vouzot! Bizen sey konpran.
SOLDA 2
Mwa mo kwar Erkil, bondie Mark Antwann,
Pe glise, ale.
SOLDA 1
Nou al get enn kou
Si lezot santinel ‘si finn tann sa.
LEZOT SANTINEL
Eh mo bann dalon, eski zot ‘si zot
Finn tann lamizik sort anba later?
SOLDA 1
Tousa bien etranz. Les nou dekouver
Kot so koumansman, kot so finision.
ZOT TOU
Dakor! Bien-bien etranz!
Zot tou sorti
AK 4 SENN 4
Dan Alexandri; dan pale Kleopat. Antwann ek Kleopat rantre; zot akonpagne par Sharmian ek lezot atenndent
ANTWANN
Eros, ed mwa met mo armir.
KLEOPAT
Dormi!
To bizen repo.
ANTWANN
Non, non, non, gate.
Mo bizen pare. Eros, mo armir.
Eros rantre ar so armir
Wi, mo bon konpagnon, ed mwa met li.
Nou pa per desten; nou pe chalenj li.
Fer vit, monwar.
KLEOPAT
Les mo ed twa Antwann!
Sa ki fer ar sa?
Li pe sey atas armir
ANTWANN
Les tonbe baba.
Twa to arm mo leker. Non, non, pa sa!
To’nn fel mo lamour. Koumsa ki fer sa.
KLEOPAT
Pa anpes mwa. Les mo fer dapre mwa.
ANTWANN
Oke! Oke! Ale monwar, prepar
Twa pou lalit final.
EROS
Korek sa, sef!
KLEOPAT
Ki to dir Tatwann, pa finn bien fer li?
ANTWANN
Kouma enn exper. Sa zokris ki rod
Larg sa avan ler pou tas dan toufann.
Eros to bien gos; mo larenn pli bon
Dan ser mo sentir. Fer vit bon Eros!
Kleo mo lamour, twa ki konn valer
Enn vre gerye, to pou trouv enn sanpion
Dan sa lager la.
Enn solda arme rantre
Bonzour mo garson. Trouve to konpran
Ki vedir devwar ki pa per dime.
Nou lev boner kan nou devwar sakre
Pa fer nou tike.
SOLDA
Plis ki enn milie
Zom fini pare. Zot pe atann ou
Dan bor lamer.
Tapaz lavwa ek tronpet
Bann kapitenn ek solda rantre
KAPITENN
Bonzour mo kapitenn!
ZOT TOU
Bonzour kapitenn!
ANTWANN
Bonzour tou dimoun.
Gramaten prese pou nou fer louvraz.
Donn mwa sa. Bien bon sa. Met li laba.
Pli tar nou zwenn, koko. Sa mo gate
Se enn ba solda!
Li anbras Kleopat
Pe perdi letan!
Aret polites. Anou manz ar li.
Swiv mwa. Adie!
Zot tou sorti apar Kleopat ek Sharmian
SHARMIAN
Al repoze, madam.
KLEOPAT
Get kouma li frengan! Si enn pou enn
Mo sir li … anfen! Nou atann!
Zot sorti
AK 4 SENN 5
Dan Alexandri; dan kan Antwann. Tronpet anons larive Antwann, Eros ek enn solda
SOLDA
Bondie beni zordi pou Mark Antwann.
ANTWANN
Mo sagren ki mo pa ti ekout ou
Ler ou ti dir mwa pa swazir lamer.
SOLDA
Si nou ti fer sa pa ti pou ena
Otan defeksion. Zordi gramaten
Ankor finn ale.
ANTWANN
Kisannla ankor?
SOLDA
Enobarbous.
ANTWANN
Li?
SOLDA
Wi. Li kot Sezar.
EROS
So zafer personel ankor lamem.
SOLDA
Me li, li pa la.
ANTWANN
Eros, fer avoy
So lamal, so dibien kot li ete.
Ekrir enn let – mo pou signe – dir li
Orevwar e nou espere zame
Ankor malsans pou fors li abandonn
So bann kamarad. Ayo mo bondie,
Mo lagign finn koronp lespri onet.
Pardon, pardon Enobarbous!
Zot tou sorti
AK 4 SENN 6
Kan Sezar pre kot Alexandri. Tronpet, roulman tanbour. Agripa, Sezar, Enobarbous ek Dolabela rantre
SEZAR
Ale Agripa, donn lord atake.
Fer bien atansion, bizen may Antwann
Vivan. Fer kone.
Agripa
Avozord Sezar!
Sezar
Dernie lager pou nou anter lager.
Nou pou plant lape trikontinantal,
Lape iniversel.
Enn mesaze rantre
Mesaze
Larme antwann
Lor teren.
Sezar
Met divan-divan bann zom
Ki finn fek larg li. Obliz li dabor
Touy so prop dimoun.
Tou dimoun sorti apart Enobarbous
Enobarbous
Alexas anmision dan Izrael
Ti larg Antwann, ti sayde ar Sezar.
Rekonpans: Sezar avoy li manze.
Kanidious ek lezot ki finn sanz kan
Pe viv lavi dous me dan dezoner.
Mo telman onte ki mo pa kapav
Get mo prop figir.
Enn solda Sezar rantre
Solda
He, Enobarbous,
Antwann finn avoy enn extra sarzman
Tou ou bann zafer ek kado anplis.
Zot pe debark tou dan latant laba.
Enobarbous
Mo pe donn twa tou!
Solda
Aret badine!
Mo pe koz serye. Al okip bann zom
Ki finn sarye ou trezor personel.
Ou ansien patron, enn gran dimoun sa.
Mesaze sorti
Enobarbous
Mo pir ki verminn. Ayo Mark Antwann,
Si to zenere ar enn vilen tret,
Ki rekonpans to ti pou donn kikenn
Ki ti res lwayal, ferm ek devoue.
Mo nepli ena drwa pou respire.
Les mo rod enn pit pou zet mo kadav.
Enobarbous, gran faner!
Li sorti
AK 4 SENN 7
Dan alexandri; sandbatay. Tapaz dezord. Tronpet, roulman tanbour. Agripa ek lezot rantre
AGRIPA
Rekile, nou tou! Nou finn avans brit!
Sezar andifikilte. Mark Antwann
Bien pli for ki nou ti kwar. Rekile!
Li sorti
Tronpet lager. Antwann rantre; Skarous blese swiv li
SKAROUS
Zeneral, sa zom! Taktik militer
Parfe. Si nou ti fer sa premie fwa,
Larme Sezar ti pou retourn lakaz
Lor sivier.
ANTWANN
To pe segne!
SKAROUS
Ti dimal.
Dan lwen tann tapaz retret
ANTWANN
Zot pe rekile.
SKAROUS
Nou pou obliz zot
Kasiet dan latrinn. Mo kapav fer fas
Ankor ti dimal.
Eros rantre
EROS
Nou finn rakle zot.
Si nou kontinie laviktwar pou nou.
SKAROUS
Anou lasas zot kouma lasas yev.
ANTWANN
Mo rekonesan pou zot lwayote,
Kouraz ek soutien. Mo pa pou bliye.
SKAROUS
Mo trenn lapat, mo swiv.
Zot tou sorti
AK 4 SENN 8
Dan Alexandri; sandbatay. Tronpet. Antwann rantre ar larme; skarous ek lezot swiv
ANTWANN
Nou finn fer li tir. Al dir mo larenn
Ki nou pe balye karo.
Enn solda sorti
E dime
Avan soley tengn, leres pou peye.
Mersi mo bann zom. Zot bann gran gerye
Ki fer vadire zot pe kas pake
Dan zot prop lager, pa zafer enn lot.
Zot nouvo zoro. Aster zot merit
Repo ek konfor dan lebra madam,
Dan lamitie ki selebre ero
E anmemtan met pansman lor blesir.
Kleopat ek so atenndent rantre
(Ar Skarous) Donn mwa to lame. Sa gran dees la
Pou beni twa par so remersiman.
(Ar Kleopat) Lespri liniver, ar pouvwar mazik
Travers mo armir pou tous mo leker
Ki pe bat for.
Zot maye, anbrase
KLEOPAT
Senier pli gran ki gran,
O lespri kouraz, to gard to sourir
Malgre ki to fek travers dan dife.
ANTWANN
Ayo, zwazo rar, nou’nn fer zot kasiet
Anba zot lili. To trouve, gate,
Falepa to get zozo par so plim;
Lanez lor latet kapav anpes nou
Dekouver lete ki pe sof leker.
Sezar kapav zenn me Antwann manz li.
Get sa misie la, li enn gran ero
Ki finn fer ennmi kas pikan ale.
Permet so lalev anbras to lame.
Ale brav solda, anbras so lame.
Skarous anbras lame Kleopat
KLEOPAT
Ou merit kado extraordiner:
Armir annor masif enn exlerwa.
ANTWANN
Li bien merite mem si armir la
Dekore ar pier presiez kouma shar
Bondie soley. Vinn ar mwa mo gate,
Anou mars dan lari Alexandri,
Montre zarm gerye ki pa finn kile.
Si pale rwayal ti ena lespas
Nou ti pou envit sa larme la net
Pou enn gran banke; fer tou nou bann zom
Manze-bwar ziska ki soley leve
Pou fer fas enn lot zourne Belona.
Large lamizik tronpet ek tanbour
Koumadir liniver pe aplodi
Ek selebre nou grander.
Lamizik militer; zot sorti
AK 4 SENN 9
Kan Sezar pre kot Alexandri. Bann senntri rantre; apre Enobarbous rantre
SENNTRI 1
Si personn pa vinn relev nou toutswit,
Nou pou oblize retourn dan gardroum.
Plennlinn dan lesiel; apartir de er
Preparasion lager pou koumanse.
SENNTRI 2
Yer ti enn move zour pou nou, pa vre?
ENOBARBOUS
Lanwit vinn temwen mo gran dezespwar!
SENNTRI 2
Get sa boug laba!
SENNTRI 1
Nou kal dan enn kwen
Pou get ki li fer.
Zot blok dan enn kwen
ENOBARBOUS
O, Channda mama,
Temwen mo soufrans, soufrans dezerter,
Enform liniver ki Enobarbous
Mari onte so aksion detestab.
SENNTRI 1
Enobarbous sa!
SENNTRI 2
Silans! Ekoute!
ENOBARBOUS
O channda mama, larenn gran detres,
Pers tou to pwazon lor mo latet tret,
Tay-tay mo lavi ki pa ena sarm.
Lans mo leker sal kont bazalt montagn,
Kraz li, grenn-grenn li kouma lapousier;
Li pa gagn drwa viv. Antwann, pardonn mwa.
Twa to osi gran ki mo laont gran.
Twa to gran ek nob, mwa mo zis gran tret.
Pardon gran senier. Pardon gran Antwann.
Li mor
SENNTRI 1
Anou koz ar li.
SENNTRI 2
Sa konsern Sezar.
SENNTRI 1
Be li pe dormi.
SENNTRI 2
Mo pa sir ditou.
Difisil dormi ar enn leker lour.
Zot vinn pre ar Enobarbous
SENNTRI 1
Eh misie, leve!
SENNTRI 2
Ou pa pe tann nou?
SENNTRI 1
Lamor finn pran li.
Tann roulman tanbour
Tanbour pou lev nou larme anrepo.
Anou sarye li, amenn li ar nou.
Enn gran dimoun sa!
Zot tou sorti
AK 4 SENN 10
Sandbatay. Antwann ek Skarous ek zot larme rantre
ANTWANN
Zordi zot pou atak nou par lamer;
Lalit lor later pa fer zot plezir.
SKAROUS
Ni lor later, ni lor lamer, patron.
ANTWANN
Dir zot vinn lager dan dife, dan ler.
Mo pou dres ar zot. Bon! Nou get aster.
Tou nou bann solda finn mase lao,
Lor kolinn akote Alexandri.
Laba nou kapav obzerv deroulman
Ler nou laflot fer fas ar zot laflot.
Zot sorti
AK 4 SENN 11
Sandbatay. Sezar ek so larme rantre
SEZAR
Nou tini anplas pou batay ater;
So bann meyer zom zot tou lor dilo.
Nou okip teren dan nou lavantaz.
Zot sorti
AK 4 SENN 12
Sandbatay. Antwann ek Skarous rantre
ANTWANN
Akrosaz ouver pa ankor large.
Mo pe mont lao pou mo gagn lizour
Lor deroulman. Atann mwa.
Antwann sorti
SKAROUS
Zaregne
Finn tis so latwal lor bato Lezip.
Bann obzervater nepli pe konpran
Ki pe deroule. Antwann, so kote,
Finn vinn bien bizar. Timama li ge,
Timama li tris; aster exite, taler deprime.
Antwann retourne
ANTWANN
Bez lor mwa! Sa fay fam la finn vann mwa.
Mo bann kapitenn finn desann kalson.
Get zot selebre ar bann ennmi yer,
Zordi foul dalon! Kleopat, larenn
Adilter malprop, metres san pider,
To finn vann Antwann ar enn senp joukal.
Mo kone aster ki mo bizen fer.
Vanzans! Sorsier malediksion! Piten!
Ale zot tou. Fonn! Mo manz mo margoz.
Skarous sorti
Mo pe dir adie Sourrya dan lesiel.
Kan to releve, Antwann pa pou la.
Zordi mo tousel. Bann ki ti ar mwa,
Ti manz mo laswer, aster fer gate
Ar nouvo lider. Sezar zot bondie.
Mo kouma enn pie boukie banane
Ki’nn vinn touni net. E enn fam modi,
Ki finn ris mwa dan petren enfernal,
Ki ti vinn kouma kouronn mo lavi,
Finn abandonn mwa, kouyonn mwa, tray mwa.
Mo pa vo nanye. Eros vinn isi!
Kleopat rantre
Sort divan mwa verminn!
KLEOPAT
Ki mo finn fer?
ANTWANN
Sort la! Sinon mo rey-rey to lagel!
To zis bon pou mars deryer shar Sezar
Ler lafoul malang pou kriye, pipe,
Kras lor to figir; lerla Oktavia
Ar so zong fite pou tay-tay to fas.
Samem to rasion ki to merite!
Kleopat sorti
Meyer to pa la, sinon to lamor.
Kikfwa to lamor ti pou sov lezot.
Eros kot to’ete? Lenz anpwazone
Lor mo lekor. Erkil montre mwa
To foli firyez; donn mwa to lafors
Pou detrir inosan kouma koupab;
E fini anplas mo lavi enfam.
Sa fam diabolik la bizen peye
Pou so traizon; li finn vann mwa ar
Enn joukal Romen; li pou pey mwa ser.
Mo pou kraz so latet. Eros, to sourd!
Li sorti
AK 4 SENN 13
Dan Alexandri; dan pale Kleopat. Kleopat, Iras ek Mardian rantre
KLEOPAT
Osekour! Osekour! Antwann fou net.
Li plis araze ki rachas Langka.
SHARMIAN
Rant dan ou moniman; avoy nouvel
Ki ou finn mor. Lamor enn gran dimoun
Souvan tengn bizbiz, efas lakoler.
KLEOPAT
Wi, dan moniman! Mardian al dir li
Mo finn swiside. Pa bliye dir li
Ki mo dernie mo se “O Mark Antwann”.
Lerla vinn dir mwa ki so reaksion.
Pa perdi letan! Nou’al dan moniman.
Zot sorti
AK 4 SENN 14
Dan alexandri; dan pale Kleopat. Antwann ek Eros rantre
ANTWANN
Eros, eski to trouv mwa divan twa?
EROS
Wi, mo bon senier.
ANTWANN
Parfwa dan lesiel,
Niaz pran form dragon; timama enn lion;
Timama enn lours; enn gran sitadel;
Enn ranze montagn; enn long promontwar
Ar bann pie lor la ki dans dan divan.
Kouyonn nou lizie! To finn deza trouv
Bann sign ki anons lafen lazourne,
Koumansman lanwit?
EROS
Wi, nou gran gerye.
ANTWANN
Ar vites panse bann niaz vinn dilo.
EROS
Mo dakor ar ou.
ANTWANN
To kone, Eros, Mark Antwann aster
Finn vinn parey kouma niaz dan lesiel.
Mo nepli seki mo ti’ete avan.
Mo ti enn lider, aster mo enn piaw;
Mo ti amoure ar larenn Lezip
Ki ti fer mwa kwar li ti kontan mwa;
Aster sa fam la pe fer tranzaksion
Ar Oktav Sezar. Mo finn perdi tou;
Mo pa vo nanye. Pa plore, matlo!
Ena solision dan enn lamor nob.
Mardian rantre
Enn fay salte sa! Li’nn fer mo lepe
Vinn goulidanta.
MARDIAN
Pa kwar sa Antwann!
Mo patronn ti ador twa; so lavi
Ek ou lavi ti vinn ennsel lavi.
ANTWANN
Choupchap malelve! Li finn tray lamour;
Li pou bizen mor.
MARDIAN
Personn pa kapav
Konn lamor de fwa. Ar so prop lame
Li finn tengn lames so labouzi frel.
Ler lavi ale, sel son ti sorti:
“Antwann mo Antwann!”. Apre, gran silans.
ANTWANN
Kleopat finn mor?
MARDIAN
Wi, senier Antwann.
ANTWANN
Eros, ed mwa tir sa armir la, vit.
Nou vwayaz isi finn rant dan so bit.
Ler finn arive pou nou ferm lizie.
(Ar Mardian) To kapav ale ansekirite.
Mardian sorti
Degaze Eros, vit anlev tousa.
Boukliye lasie pa kapav bare
Explozion leker. Eklate mo kot!
E twa mo leker, montre to lafors,
Exploz mo lekor, dinamit mo nam.
Fer vit mo Eros. Adie mo armir;
To finn bien soufer dan enn konba nob.
Oke mo Eros, to kapav ale.
Eros sorti
Kleopat gate, mo pou depas twa
Pou mo kapav dimann twa pardonn mwa.
Kiserti viv san twa. Lalanp lavi
Finn tengn; res zis pou ris kales ale.
Aster nou zefor nepli neseser;
Okontrer zefor pou zis may-may nou,
Fer nou anpandan. Ler finn arive
Pou ferm tou laport, lafnet ek lenpos.
Eros! – Atann mwa mazeste – Eros!
‒ Montre mwa lili petal fler kot nam
Kas poz lame dan lame. Pou ena
Admirater par tonn, telman boukou
Ki bondie pou zalou. – Eros, kot twa?
Eros rantre
EROS
Wi, mo gran senier.
ANTWANN
Depi so lamor
Mo’nn telman fane ki divinite
Pe gard mwa dan zwen. Mo lepe ki finn
Konkerir lamer ek bann kontinan,
Aster kondann mwa ki mo pa ena
Kouraz Kleopat ki finn dir Sezar,
“Kleopat tousel fini Kleopat.”
Eros pa bliye, to finn fer serman
Ki si neseser to pou ed mwa mor
Pou anpes mwa vinn esklav enn maron.
Ler finn arive pou onor promes.
Pa bizen to tris. To pa pe touy mwa;
To pe touy Sezar.
EROS
Pese sa Senier!
Ou’le ki mo fer seki zarm ennmi
Pa finn fouchi fer?
ANTWANN
To pou aksepte
Vinn spektater pou get imiliasion
Antwann ligote ki saryo Sezar
Pe trenn deryer li.
EROS
Mo refiz gete.
ANTWANN
Eros, tir lepe ki to finn servi
Pou enn koz bien nob, vinn pers mo leker.
To pa pou bles mwa. To pou geri mwa.
EROS
Sa mo pa kapav.
ANTWANN
Eros, to’nn bliye
Serman to ti fer? Mo ti liber twa.
Akoz sa to ti promet to pou fer
Seki mo ti pou dir twa fer pou mwa.
Pa tike, matlo!
EROS
Tourn ledo ar mwa. Sinon enposib
Pou fer seki ou pe dimann mwa fer.
ANTWANN
Mo tourn mo ledo. Fer seki bizen.
EROS
Mo lepe pare.
ANTWANN
Fer enn travay prop.
EROS
Sef, patron, senier, lider bienneme,
Mo dir ou Salam.
ANTWANN
Salam konpagnon.
Eros
Mo pike senier?
Antwann
Mo pare Eros.
EROS
(Li swiside) Koumsa mo pa pou plor lamor Antwann.
ANTWANN
Ayo mo Eros! Twa ek Kleopat
Zot finn montre mwa vre sime loner.
Kouma’nn amoure mo plonz lor zouti,
Fer kouma Eros veritab gourrou.
Li plonz lor so lepe
Foutou! Mo’nn refel. Kikenn vinn ed mwa.
Enn group santinel rantre. Parmi ena Dersetous
SANTINEL 1
Ki sa tapaz la?
ANTWANN
Mo finn refane.
Ed mwa pou konplet enn malfagote.
SANTINEL 2
Enn zetwal pe mor.
SANTINEL 1
Nou soley pe tengn.
ZOT TOU
O malediksion!
ANTWANN
Pitie mwa! Touy mwa!
SANTINEL 1
Enposib!
SANTINEL 2
Pa mwa.
SANTINEL 3
Pa kapav fer sa.
Zot tou sorti apart Dersetous
DERSETOUS
Zot tou zot finn tir. Me sa lepe la
Kapav donn mwa sans rant dan kan Sezar.
Rann enn gran servis. Kikfwa doub sevis.
Li pran lepe Antwann; Diomed rantre
DIOMED
Kot Antwann?
DERSETOUS
Li la Diomed.
DIOMED
Li vivan?
Reponn mwa matlo.
Dersetous sorti
ANTWANN
Twa sa Diomed? Pran to lepe maann,
Aret mo soufrans.
DIOMED
Gran senier Antwann,
Larenn Kleopat avoy mwa dir ou …
ANTWANN
Kan?
DIOMED
Talerla.
ANTWANN
Kot li?
DIOMED
Dan moniman.
Li ti soupsone sa pou arive.
Ler li ti konpran ki ou soupsone
Ki li ti pe fer alert ar Sezar,
Li ti avoy niouz ki li ti finn mor.
Me pou anpes ou fer kiksoz trazik,
Li finn avoy mwa. Mo’nn ariv tro tar.
ANTWANN
Tar, tro tar Diomed. Apel mo bann zom.
DIOMED
Tou bann santinel, Antwann bizen zot.
Kat, senk santinel rantre
ANTWANN
Amenn mwa vouzot kot larenn ete.
SANTINEL 1
Bez sa kamarad!
Zot sarye Antwann ek Eros sorti
AK 4 SENN 15
Dan moniman Kleopat. Kleopat, Sharmian, Iras ek bann atenndent rantre lor enn platform
KLEOPAT
O Sharmian, mo pou mor isi, mo kwar.
SHARMIAN
Pa dir sa madam.
KLEOPAT
Oblize dir sa.
Peyna plas pou mwa pou konsolasion.
Dezas, katastrof samem mo rasion;
Tristes san limit mars kare-kare
Ar kalamite ki rwinn mo lavi.
Diomed rantre lor nivo lasenn
Eski li finn mor?
DIOMED
Mor? Non. Me lor padport leternite.
Get anba. So bann zom pe amenn li.
Bann santinel sarye Antwann, rantre
KLEOPAT
O gran lalimier, to finn bril lames
Ki ti permet twa ekler liniver.
Marenwar partou. Ayo brav Antwann.
Kifer to kit mwa? Mo bann konpagnon,
Donn mwa enn koudme pou ris li lao.
ANTWANN
O larenn Lezip, antwann finn reysi
Seki Sezar pa fouti.
KLEOPAT
Samem mo gate!
Antwann tousel kapav devier Antwann.
Rise for zot tou.
ANTWANN
Mo pe mor Kleo.
Mo pa pou ale avan mo donn twa
Enn badou final. Vinn anba, gate!
KLEOPAT
Mo tro per tansion zot may mwa Antwann.
Mo pa ole vinn senbol laviktwar
Gran triyonf Sezar. Pwagnar ou serpan
Pou sirman anpes larenn Kleopat
Vinn dekorasion pwisans enperyal.
To fam Oktavia zame pou kapav
Fer foutan ar mwa pou montre Romen
Ki li siperyer. Olie mo desann
Mo fer twa monte. Zot tou vinn ed mwa
Pou ris li lao.
Zot koumans ris li lao
ANTWANN
Pa tarde vouzot!
KLEOPAT
Ala to lour la. Tristes fer nou feb.
Bondie Hanoumann, ed mo lebra frel
Lev sa montagn la.
Zot reysi ris Antwann lor platform
Mo Antwann koko
Les mo de lalev redonn twa lavi.
Li anbras Antwann
ZOT TOU
Pitie bondie!
ANTWANN
Mo pe mor Kleopat,
Mor. Lagorz sek. Donn mwa enpe dilo.
Ekout mwa.
KLEOPAT
Non! Twa ekout mwa koko.
Mo bizen twa. Pa kit mwa.
ANTWANN
Ekoute!
Sey gagn to biennet dan pouvwar Sezar.
KLEOPAT
Enposib!
ANTWANN
Zwenn Prokleous, koz ar li.
KLEOPAT
Mo pou fer konfians zis mo volonte.
ANTWANN
Ler finn arive. Mo bizen ale.
Falepa plore. Mazinn Mark Antwann,
Gran prens lanpir Rom! Li tousel kapav
Ranvers Mark Antwann!
KLEOPAT
Pa kit mwa Antwann.
Si twa to pa la, lemonn pou vinn vid.
Pa ale, koko!
Antwann mor
Aster nou later pou fonn dan lamer.
Pilie sivilizasion pe grene.
Joukal deklar bay!
Li tom sankonesans
SHARMIAN
O, Madam! Madam!
IRAS
Mazeste Lezip! Larenn Kleopat!
Kleopat bouze
SHARMIAN
Ekoute Iras!
KLEOPAT
Mo pa enn larenn.
Mo zis enn pov fam ki finn perdi tou.
Lalimier finn tengn. Pa volapenn viv.
Zis lamor kapav donn liberasion.
Ayo fam, tifi! Nepli res nanye
Pou fam ek tifi. Aster zis lamor
Ena kik valer.
Zot tou sorti, sarye kadav Antwann
AK 5 SENN 1
Dan Alexandri; dan kan Sezar. Sezar, Agripa, Dolabela, Mesenas, Galous, Prokleous ek lezot manm letamazor
SEZAR
Al get li Dolabela; al dir li
Depoz zarm. Li bet sa fer latet dir.
DOLABELA
Kont lor mwa Sezar.
Li sorti
Dersetous rantre ar lepe Sezar
SEZAR
Kot to kwar to’ete?
To kwar to pe rant dan bazar santral?
DERSETOUS
Mo nom Dersetous. Mo ti serviter
Antwann ki merit meyer serviter.
Tank li ti vivan, mo ti servi li;
Tou so bann ennmi ti mo ennmi ‘si.
Aster O Sezar, si ou aksepte,
Mo pou servi ou. Si ou pa’le mwa,
Res lamor pou mwa.
SEZAR
Ki to pe rod dir?
DERSETOUS
Mark Antwann finn mor.
SEZAR
Lesiel ek later
Ti bizen tranble ar sa nouvel la.
Pa zis enn dimoun! Lamwatie lemonn
Finn perdi so baz.
DERSETOUS
Li nepli vivan.
Pa par lazistis, pa par asasen;
Par so prop lame, ar kouraz leker
Antwann finn aret so leker bate.
Ala so lepe.
Li donn Sezar lepe Antwann
Lepe la kouver
Ar disan nob enn dimoun plis ki nob.
SEZAR
Pa bizen onte si larm pe koule.
Niouz koumsa fasil kas nou gargoulet.
AGRIPA
Pa fasil senier! Aster nou pe plor
Seki talerla nou ti souete.
MESENAS
Defo ek grander ti egal dan li.
AGRIPA
Peyna so segon. Bondie par expre
Donn nou bann defo ki fer nou imen.
Sezar boulverse.
MESENAS
Oblize panse
Lor problem lavi kan trazedi la.
SEZAR
Mo finn oblize mat ar li ziska
Ki enn ant nou de al manz lapousier.
Pa ti ena plas pou nou toulede.
Swa mwa ki pous li dan soley kouse;
Swa li ti pous mwa dan kazot fer nwar.
O kontradiksion! O laviktwar tris!
Tristes exitan! Konpagnon ennmi!
Ennmi konpagnon! Pa ti ena swa:
Swa Antwann, swa mwa. Kan enn pe monte,
Lot bizen desann. Ekout mwa vouzot…
Enn Ezipsien rantre
Pli tar mo dir zot. Wi, ki ou bizen?
EZIPSIEN
Larenn Kleopat, dan so moniman,
Anvi ou dir li ki ou lentansion
Pou ki li kone ki li bizen fer.
SEZAR
Dir li pa traka. Li pou resevwar
Mesaz ofisiel ki pou montre li
Ki pouvwar Romen li sivilize.
Pa pou imilie Larenn Kleopat.
EZIPSIEN
Bondie beni ou!
Ezipsien sorti
Vinn la Prokleous. Al dir Kleopat
Ki pouvwar Romen peyna lentansion
Imilie lafami rwayal Lezip.
Bizen evite ki li deside
Pou kas nou konte: servi so swisid
Pou gat nou sikse. Pa perdi letan.
Revinn lor vites pou les nou kone
Seki pe pase.
PROKLEOUS
Mo ale toutswit.
Prokleous sorti
SEZAR
Galous, al ar li!
Galous sorti
Kot Dolabela?
Pou ed Prokleous.
ZOT TOU
Dolabela!
SEZAR
Ayo, mo finn bliye.
Li bien okipe. Pli tar nou zwenn li.
Vinn dan mo latant pou mo rakont zot
Kouma akontker mo’nn rant dan lager;
Kouma mo’nn fer tou pou rekonsilie.
Sikse dous-amer!
Zot tou sorti
AK 5 SENN 2
Dan Alexandri; dan moniman Kleopat. Kleopat, Sharmian, Iras ek Mardian rantre
KLEOPAT
Kan pas dan dife lerla nou trouv kler.
Mo sagren Sezar. Li zis enn chokrra
Dan lame desten. Mwa mo kapav pran
Desten dan lame, dam so diktatir
E refiz santaz lasans ek sanzman.
Prokleous divan laport moniman
PROKLEOUS
Sezar salie ou, gran larenn Lezip,
E li dimann ou dir li ki ou’le.
Li pa pou refiz donn satisfaksion.
KLEOPAT
Kouma ou’apele?
PROKLEOUS
Prokleous mo nom.
KLEOPAT
Antwann ti dir mwa kapav kont lor ou.
Me anverite mo pa fer konfians.
Si Sezar anvi ki larenn Lezip
Dimann sarite, li bizen kone
Ki enn larenn pa pou dimann li mwens
Ki enn rwayom pou so zenn eritie.
PROKLEOUS
Pa bizen traka. Sezar enn gran prens
Ki montre fermte kan li neseser;
Zenerozite divan soumision.
KLEOPAT
Dir li mo’axepte ki mo so vasal.
PROKLEOUS
Bravo mazeste. Ou pou apresie
Grander ek bonte Anperer Romen.
Detrwa solda pas par deryer pou may Kleopat
Get kouma fasil may larenn dan lak!
Vey li bien ziska Sezar arive.
IRAS
Ayo mo larenn!
SHARMIAN
Bann zom ipokrit!
KLEOPAT
Zot pa pou gagn mwa!
Li tir enn pwagnar
PROKLEOUS
Pa fer sa madam!
Li dezarm Kleopat
Nou pa ou ennmi.
KLEOPAT
Mo prefer lamor.
PROKLEOUS
Pa anpes istwar konn grander Sezar!
KLEOPAT
Mo refiz manze; refiz bwar, dormi.
Mo kone kouma detrir mo lekor;
Anpes Sezar fer so galimacha;
Oktavia deklar ki li siperyer;
Pa donn sans lafoul fer zot tamasa.
Larenn Kleopat refiz rant dan zou;
Li’nn fini swazir dan Lezip enn trou.
Les bebet dan Nil devor mo lekor;
Met mwa pandi lor oter piramid!
PROKLEOUS
Bann panse makab napa ena plas
Dan lespri Sezar.
Dolabela rantre
DOLABELA
Mo bon Prokleous,
Nou met okouran tou seki to’nn fer.
Li bien bizen twa. Mo pran larelev.
PROKLEOUS
Okip larenn bien. (Ar Kleopat) Mazeste Lezip,
Mo pou dir Sezar seki ou’nn dir mwa.
KLEOPAT
Dir li mo’le mor!
Prokleous ek solda sorti
DOLABELA
Mo sir ou konn mwa.
KLEOPAT
Mo konn zis Antwann. Lider san parey.
Peyna so segon. Enn veritab zom.
Si ou ou’enn vre zom, dir mwa ki Sezar
Pou fer ar enn pov fam ki’nn perdi tou.
DOLABELA
Sezar onorab. So plan onorab.
KLEOPAT
Eski li pa pou trenn mwa deryer li
Pou montre lemonn pwisans so larme?
DOLABELA
Kifer ou dir sa?
KLEOPAT
Parski mo kone.
Tronpet, tanbour; Sezar, Prokleous ek so bann lietnan rantre
ZOT TOU
Avanse! Fer plas pou Sezar pase.
SEZAR
Kot larenn Lezip?
DOLABELA
Anperer Rom la.
Kleopat azenou
SEZAR
Pa fer sa madam. Rom pa dominer.
KLEOPAT
Desten pe dikte. Mo zis obeir.
SEZAR
Bliye lepase. Aster nou ekrir
Enn nouvo sapit. Dan konfrontasion
Nou plis ki feros me dan laviktwar
Nou montre bonte, zenerozite.
KLEOPAT
Mersi gran senier. Dan deklarasion
Kapitilasion ena tou dibien
Rwayote Lezip. Mo bann oditer
Finn bien okip sa.
SEZAR
Mo’nn zet enn koudey. Mo pa satisfe
Me mo pas leponz lor seki manke.
KLEOPAT
Kapavet oditer finn fer erer.
SEZAR
Larenn Kleopat, anperer Romen
Pa enn boutikie. Tou seki pou ou
Pou res ou dibien. Nou nou pou fer tou
Pou ki ou zanfan ek ou prop personn
Pa ena problem konfor ek boner.
Lanpir ek rwayom dan lakorite
Pou konn devlopman.
KLEOPAT
Mersi gran senier.
SEZAR
Dir plito partner.
Sezar ek so laswit sorti
KLEOPAT
Zot finn konpran li. Li pe pas siro
Pou anpes mwa fer seki neseser.
Li koz dan zorey Sharmian
IRAS
Soley pe kouse. Aster pou fer nwar.
KLEOPAT
Ale mo Sharmian, fer seki bizen.
SHARMIAN
Madam, kont lor mwa.
Sharmian sorti, Dolabela rantre
KLEOPAT
Wi, Dolabela!
DOLABELA
Ou ti’ena rezon.
Zot pe avoy ou ek ou zanfan Rom.
KLEOPAT
Mersi bon dimoun.
DOLABELA
Bonnsans mazeste.
Dolabela sorti
KLEOPAT
Martir koumanse. Nou pou vinn obze
Kiryozite pou popilasion Rom.
Anplis pou tret nou koumadir laryaz
Dan bann pies teat, ridikiliz nou,
Boufonn nou pou fer tilespri riye.
IRAS
Mo prefer mor avan!
KLEOPAT
To enn malinn.
Nou kas zot konte.
Sharmian retourne
Mo bann bon konpagn,
Aster prepar mwa pou mo’al zwenn Antwann
Kouma enn larenn dan tou so laglwar.
Iras sorti; ena enn tapaz deor
Ki sa tapaz la?
Enn gard rantre
GARD
Madam, enn bonom
Finn amenn pou ou enn gro pagne fri.
KLEOPAT
Al dir li mersi; amenn pagne la.
Gard sorti
Sezar pou kone ki lafors enn fam.
Dinite imen pa vann dan bazar.
Gard retourne ar enn pagne; Iras amenn vetman ek akseswar rwayal
Ale abiy mwa. Larenn Kleopat
Pe al zwenn so bienneme, Mark Antwann.
Sezar fer grannwar, mo pou montre li
Ki ete enn fam. Antwann, mo lamour
Dan enn timama nou de nou pe zwenn.
Salam Sharmian, salam Iras! Salam!
Li anbras zot; Iras tom sankonesans
SHARMIAN
Nou lemonn pe fonn; tou pe vinn dilo.
Kleopat tir enn serpan dan pagne fri poz li lor so pwatrinn
KLEOPAT
Ale mo gate, fer to louvraz vit!
Antwann mo lamour, kouma to zoli.
Li mor
SHARMIAN
Atann mwa madam. Pa les mwa tousel.
Li met serpan la lor so pwatrinn e li’si li mor.
EPILOG
SEZAR
Mo ti kwar mo’enn gran terib lor later
Me enn ti fam feb finn fer mwa konpran
Veritab lafors kan lamour bien for.
Dan mil an ankor kisannla isi
Pou rapel Sezar. Me tou bann zanfan
Pou konn zistwar Kleopat ek Antwann.
RIDO