©DEV VIRAHSAWMY AND ICJM
Premie tablo.
Dan enn lakrwaze, dan enn pozision bien stratezik, ena enn lakaz vie me bien antreteni. Zistwar la deroule dan lavarang ki fer fas lodians. Bann akter pou fer koumadir lakrwaze la travers oditoryom. Bann personaz pou pas par oditoryom pou mont lor lasenn. Drwat dan fon ena de laport sasi par lekel kapav rant dan lakaz la. Ler rido leve, Gouna, enn madam anviron 70 an pe asiz lor peron, pe triye bred. Tanzantan li lev so latet pou get roulman dan lakrwaze.Salerla ena bel sirkilasion.
GOUNA: Kouma zot ole pa ena aksidan? Lontan kan enn loto pase dimoun ti pe sorti deor pou gete, koumadir mirak. Aster tanto zwenn gramaten, gramaten zwenn tanto, me tapaz loto zame arete. Parfwa zot fer tapaz sitan for ki mo pov lakaz tranble. Bizen koz dan oparler pou dimoun kapav tande…
ENN LAVWA DAN LODIANS: E Tantinn, taler mo amenn ou komision.
GOUNA: Hen ki to dir? Mo kwar mo pe vinn sourd. Tansion! Get sa bwat la. Manke tap ar li. Sa bann sofer la mo dir ou. Koumadir lavi p’ena valer…( Li koumans mirmir enn sante. Dousma-dousma so lavwa vinn pli kler, pli for.)
Pa bate li, misie
Ayo mo gran misie,
Li pe koz laverite,
Li napa enn pares,
So saret ti tas dan labou.
Mo kwar mo saret ‘si finn tas dan labou. Dan labou? Dan koltar? Dan lakrwaze koltare. Pa bate li, misie…
( Enn kou tann enn bien gran tapaz. Gouna diboute get dan direksion lodians, ki reprezant lakrwaze dan lespri bann akter. Dibri, panik. )
Mo ti kone! Depi gramaten mo santi sa pou arive. ( Dibri kontinie: tronp loto; lasirenn lapolis; moter elikopter. ) Enn masak mo sir! ( Enn zennom anviron 30 an pous so bisiklet rantre. So larou divan kabose. )
GOUNA: Ki finn ariv to bisiklet, Rajoo?
RAJOO: Pa koze tantinn! Ler tourdisman leve mo vir deryer pou gete. Mo rant drwat lor enn miray.
GOUNA: To’nn trouve! Lontan ti ena baraz fatak, baraz banbou. Zot’nn ras tou, met miray partou.
RAJOO: Be ki mo’nn fer?
GOUNA: Pa twa do pagla. Sa bann bourik la.
RAJOO: Ou’nn trouve ki’nn arive?
GOUNA: Ki’nn arive?
RAJOO: Eestraa mo dir ou. Dir ou loto fransi miray. Bis fer lakordeon. Kamion fer koustik.
GOUNA: Ena dimoun blese?
RAJOO: Pa kone. Mo kwar!
GOUNA: To’nn amenn mo komision?
RAJOO: Mo ti pe amenn li mem. Lerlamem mo’nn kraz lor miray.
GOUNA: Fer sagren. Bon, donn mwa mo kas.
RAJOO: Enposib, mo bizen repar mo bisiklet.
GOUNA: Ki mo kas vinn fer ladan?
RAJOO: Akoz ou kas, aster mo bisiklet dan pens. Kot mo pou gagn kas pou repar sa?
GOUNA: Sa kas dan to pos la, pa pou twa sa. Pou mwa sa. To dwar mwa.
RAJOO: Pou rann ou tantinn. Ki ou trakase? Zis enn ti retar.
GOUNA: Letansa kabri manz salad. Kan to pou repar robine saldeben?
RAJOO: Get sa bwat la. Mo’nn bliye amenn zouti. Parol, tantinn, mo pou fer li.
GOUNA: Kan poul gagn ledan!
RAJOO: Salam tantinn! Fer tansion, ena deinjer deor. Dan aksidan laport vann-prizon finn defonse, enn kriminel danzere finn kas pikan. Ferm laport-lafnet. Movezer lor baz. (Li pous so bisiklet, travers lodians, li ale.)
GOUNA: Rajoo, Rajoo! … Labrim pe tombe. Dan enn timama marenwar pou rant partou. Mo louvraz pa’kor fini. Louvraz zame fini. ( Li rant dan lakaz.)
Deziem Tablo
Mem dekor ki premie tablo. Apre dine. De koup rant dan lavarang la par laport sasi. Jo, anviron 50 an (garson Gouna) ek so fam , Saro, omwen 15 an pli zenn ki li; Nila ( tifi Gouna) , anviron 40 an, ek so mari, apepre mem laz. De koup bien ordiner, ki respekte zot rol tradisionel dan sosiete.
JO: Mo’nn tro manze. ( Li frot so vant, rot enn kou, al asiz dan enn fotey. So fam swiv li, enn ver soda dan so lame.)
SARO: Bois ça cheri. Li pou fer toi dubien.
JO: Sak fwa mo vinn kot mama, sirtou zour so laniverser, mo manze kouma koson.
NILA: Koumadir Etiopien finn trouv manze dan dezer.
SARO: Mais cheri lakaz osi to mange bien. To toultan netway to lasiet propre.
JO: Normal! Mwa ki lav lasiet … E Gary, kifer to silansie koumsa? To finn perdi enn tabisman?
GARY: Mo pe reflesi lor sa lakrwaze la. Li kouma enn lakrwa ki later pe sarye. Sak zour li vinn enpe pli gran, enpe pli larz, enpe pli lour . Koumadir enn zour so prop pwa pou kas li. Lot zour mem ti ena enn aksidan grav isi. Nanye pa’nn sanze. Nek get zot! Lizie lor koltar-gransime personn pa trouv seki pe traverse. Pourtan nou dan enn lakrwaze.
NILA: E kot mama? Mo’nn dir li pa lav lasiet. Gary gro pares, olie fer ler lor lakrwaze, vinn donn mwa enn koudme met lord dan lakwizinn. (Nila ek Gary sorti par laport sasi.)
JO: Al donn enn ti koudme twa’si.
SARO: Mo ti fer salad talerla… To’nn dir li?
JO: (Silans.) … Difisil! … Pa gagn kouraz. Pou kas so leker.
SARO: Me bizen fer kiksoz. Mazinn nou zanfan!
JO: Mazinn mo mama foutou.
SARO: Pa besoin to vulgaire.Si to koz koumsa, je pars.
JO: Sori! … Zour so laniverser …O.k! Taler nou lev sa koze la. Nou tou dan lakrwaze. Ena kone, ena pa kone. Ena ki fons drwat, ena ki tourn brit, ena lespri anpann aret sek.
SARO: Aret radote. Pourtan mo ti bien dir twa avan nou vini, fale pa to bwar zordi. Gard latet fre pou kapav pran desizion ki bizen … Komie letan ankor sa grimas la pou kontinie? Mo finn plen sakrifie mo lazenes .
JO: Kalme twa koko. Pa enn zour pou lager zordi.
SARO: To apel sa lager, mo apel sa rezone. Get bien otour nou. Get ki kalite devlopman finn ena. La, nou pe asiz lor enn minndor. Olie azir, ki nou pe fer? Nou pe les sipa ki santiman anpes nou trouv kler. To ankor enn baba.
JO: Shuuush! Kikenn pe vini. (Saro fer sanblan li pe admir bote lakrwaze la.)
SARO: Ar tou sa bann far ki monte, desann, krwaze, vadire enn filwar diaman.(Nila rantre.)
JO: Kot Gary? Ki mama pe fer?
NILA: Gary ek so belmer pe kouchou-kouchou dan lakwizinn. Saro, to’nn tann sa rimer ki pe sirkile la?
SARO: Ki rimer?
NILA: Sipa enn soukoup-volant. Ena mem dir zot finn trouv enn dimoun sorti ladan. Koze la pe fane kouma feyaz dan siklonn.
SARO: Ena tro boukou rimer dan sa pei la. Si dimoun ti fer zot lespri travay enpe plis, mo sir mo ti pou plis ere.
NILA: Enn ros dan to zarden sa Jo! …Ala zot pe vini.( Gouna ek Gary rantre.)
GOUNA: Ki pou fer ar to bonom la? Enn robine li pa fouti repare.
GARY: Dan sa lakaz la ena zis vieyri. Bizen skrap, fou deor. Efase,refer!
GOUNA: Kouma so propriyeter Gary, kouma so propriyeter.
GARY: Mo pa ti ole dir sa.
GOUNA: Bon! Kisannla pou bwar kafe, kafe dan bwat, pa kafe pile; kisannla pou bwar latizann vie bonnfam?
JO: Asiz twa ‘ma. Nou’nn bien manze, bien bwar. Nou asize, rilax, koz-koz enpe … Tann dir ti ena enn lot aksidan grav? Sa rezion la pe vinn bien danzere.Tro boukou fouka lor volan. Laysenns gagn dan lanvlop, fitnes lor kousen.
GOUNA: To pa kone ki Rajoo ti dir mwa lot zour. Samem zour aksidan la. Enn prizonie profit aksidan, li maron.
SARO: Me wi! Ti dan niouz sa … Tann dir enn kriminel move danzere. Ti ena so foto dans les journaux.
JO: Abon! Pli grav ki mo ti kwar … ‘Ma, bizen mazinn ou sekirite.
GOUNA: Mwa ki mo vinn fer ladan?
SARO: Maman, ou pa kapav res dan enn landrwa malfame.Des catastrophes sur la route; des criminels en vadrouille. Enough is enough!
NILA: E vouzot! Zot pe fer koumadir nenport ki moman enn bom pou tom lor nou.Zot konn enn landrwa kot p’ena ditou danze?
GOUNA: Si zot kwar zot pe rod fer mwa per pou mo vann mo lakaz, bliye. BLIYE ! Kan mo mor bann eritie va gete ki zot anvi fer. Tank mo vivan pa sey derasinn mwa.
JO: ‘Ma mo pe mazinn to dibien.
GOUNA: Les mo okip mo zafer.( Li leve, li rant dan lakaz. Nila leve pou swiv li.)
JO: Non Nila res la. Tou dimoun res anplas. Nou bizen koze … Bonnfam pa kapav kontinie res tousel isi.Tro danzere pou li, pou nou, pou tou dimoun. Sa lakrwaze la finn vinn enn simitier. Enn zour enn pwalour pou kit sime, pou vinn mont lor sa lakaz la. Kraz tou, satini partou. Antan ki fis-ene mo pa gagn drwa krwaz lebra, get sa arive.
NILA: Be kot mama pou reste? Ena plas kot zot Jo? To konn bien, kot mwa mari sere. Mama pa pou kit so lakaz pou al viv dan enn ,enn … Kouma apel sa?
SARO: Enn home.
NILA: Samem.
SARO: Ki pa bon ar sa?
NILA: Mo ti’a kwar mama ti pou prefer viv ar so zanfan.
SARO: Ma fille ant souhaitable ek pratiquable ena un monde de difference. Nila, antan ki gran belser, mo kwar li mo devwar explik twa problem la ausi clairement que posible. Sa bout later kot nou pe diboute la, li vo une fortune.
NILA: Kifer nou pa vann li. Lerla nou va aste enn zoli lakaz pou mama pre kot nou ousa pre kot zot.
SARO: Gran beta! Vann later? Latet pa bon? Ala ki bizen fer. Kraz lakaz la, mont enn blok flat.
NILA: Letansa?
SARO: Ki letansa? … Han! To’le dir antretan.
NILA: Samem. Mama pou vinn res kot zot?
SARO: Sa ti pou mo plus grande satisfaction. Malheureusement c’est pas posible.
NILA: Kifer?
SARO: Mo pe ouver enn beauty parlour kot mwa. Mo pou bizen boukou lespas pou mo nouvo biznes. Sa fer mo leker fermal. Maman ti pou sitan dan bien kot mwa. Malsans!
NILA: Enn bwat sa! Be kot mama pou viv, si koumsa? Gary, twa ki to panse?
GARY: Ki zafer? Sori, mo pa ti pe ekout konversasion. Mo ti pe fer ler lor lakrwaze.
NILA: Si koumadir bizen kraz lakaz isi pou rekonstrir, kot mama kapav reste letansa?
GARY: Pa kone mwa. Be, si li ‘le, li kapav vinn kot nou. Me li pou bien-bien zene. Nou lakaz move sere. Si li pa mainn, mwa mo pa mainn.
NILA: Pou enn ti bout letan, pa fer nanye.
SARO: Normal li pou enn ti bout letan. Personn pa imortel.
JO: Saro!
SARO: Ki mo’nn dir?
JO: Nanye. ( Gouna rantre ar de kofre. Li donn enn Saro ek enn Nila. )
GOUNA: Pou mo laniverser 70 an mo finn desid pou donn zot de tou mo bizou. Toulede kofre ena mem valer. P’ena pou lager.
NILA: ‘Ma kifer to pe fer sa? Repran to bizou. Papa ti donn twa sa.
GOUNA: Ki mo pou fer ar bizou aster. Mo tro vie pou tousa.
SARO: To maman ena rezon.
JO: ‘Inn ler pou ale. Mama bizen dormi, ena pou travay dime. Nila, to’le mo depoz twa?
NILA: Mersi pedana! Me par bis mwens traka. Timama nou arive. Ar loto bizen fer letour.
GARY: Chal, chalon, chale! Madam Gouna, pa bliye gard ou sourir. Mother goo’night, goo’night mother. Pa bliye met take dan laport. Tann dir ena Nanar ek E.T pe lager pou kontrol baz. Salam ‘Ma. Nou’ale Nila, tansion rat dernie bis. Good night, ladies, good night. Jo, dan lakrwaze bizen kone ki sime pou pran. God bless!
(Gouna get so bann zanfan ale. Li dibout anplas. Spot lor li vinn dim. Li ni tris, ni ge.)
GOUNA: ( Koz tousel ) Bann zoli zanfan! Bondie beni zot. Zot pa move. Sakenn konn fardo so lakrwa. Tro fasil pou zize … Get tou sa bann dimoun dan lakrwaze la. Sakenn kone ki li li pe sarye. Seki dan bis, seki dan loto, seki lor bisiklet, sakenn konn so soufrans. Mem sa ti garson ki pe rod sot sime la … Pa fasil! … Me tousa pa enportan. Nepli enportan. Pa kone kifer? Zordi mo santi koumadir mo enn lot dimoun. Koumadir, … kouma … Kisannla sa? (Enn lonbraz vinn par deryer Gouna, may li, bous so labous, ris li dan lakaz, ferm laport.)
Trwaziem Tablo
Mem dekor. Ena enn bisiklet apiye ar peron. Rajoo sorti par deryer lakaz. Li paret pa pe bien konpran ki pe pase. Li get otour li, grat so latet. Tou bann batan laport, lafnet ferme.
RAJOO: Mo kwar mo pe vinn toktok. Depi enn semenn toulezour mo vinn isi. Pa trouv tantinn so bout. Tap laport, tap lafnet, personn pa reponn. Douk sa. Tansion finn ariv tantinn kiksoz. Non do pagla, to pa trouve bann fouzer krent, lavarang bien prop, ena enn loder nef. (Enn zouvriye rantre. Li pe sarye enn gro sak. Li poz li anba, ouver li, tir enn po lapentir, penso, etc. Li koumans pentire, fer koumadir personn pa la. Rajoo dres lagorz pou atir latansion. Okenn reaksion. Li al ver zouvriye la, tap so zepol.) Bonzour.
ZOUVRIYE: Bonzour.
RAJOO: Tantinn la la?
ZOUVRIYE: Ki tantinn?
RAJOO: Samem, madam ki res isi.
ZOUVRIYE: Personn pa res isi. Lakaz la vid. Mwa mo la pou fer reparasion, met prop, pentire.
RAJOO: Si mo dir ou ena enn dimoun, enn vie madam, ki res la. Li apel tantinn Gouna. Ki ou dir?
ZOUVRIYE: Ki ou’le mo dir?
RAJOO: Ou ki ou?
ZOUVRIYE: Mwa ki mwa? Mwa mo mwa. Ou ki ou?
RAJOO: Mera nam Rajoo.
ZOUVRIYE: Bon mera nam rajoo, eski ou kapav les mwa fer mo travay trankil? Mo bizen rann louvraz zordi.
RAJOO: Ou dimoun nou pei ou?
ZOUVRIYE: Mo dimoun tou pei.
RAJOO: Zame mo finn trouv ou isi avan.
ZOUVRIYE: Boukou dimoun ena lizie me zot pa trouv kler; zot ena zorey me zot pa tande.
RAJOO: Ki ou’le dir? Mo enn pagla?
ZOUVRIYE: (Pa pran li kont.)
RAJOO: Mo pe koz ar ou. Reponn. Ou pou reponn ou pa pou reponn?
ZOUVRIYE: (Silans)
RAJOO: Get sa misie! Ou tro gran bay ou? Mo tro fay pou koz ar mwa? Taler mo …
ZOUVRIYE: (Fixe li. Ena enn zafer spesial dan so regar. Rajoo entimide.)
RAJOO: Bon! Si ou pa pou koze mo prefer ale. Mo kwar lapolis bizen kone ki pe pase isi. ( Zouvriye fer enn pa dan so direksion. Rajoo krake, lor vites pran so bisiklet, tire.)
ZOUVRIYE: Oke tantinn, ou kapav vini. (Batan dibwa ouver, Gouna rantre.) Bizen fer vit. Sa pinokio la, mo sir, pou’al lapolis.
GOUNA: Pov Rajoo! Enn bon garson sa, me enpe pike. Kouma mo konn li, li pa pou al lapolis. Li pou al fer enn letour, li pou revini pou sey konpran ki pe deroule. Tou mannyer, li pa pou kapav al bien lwen. Sak fwa li emosione, li fer aksidan. Pa trouv drol li revini, pe sarye so bisiklet lor so zepol.
ZOUVRIYE: Tantinn, laklos depar pre pou sone.
GOUNA: Ayo! … Kot to pou ale depi isi? Enn zour pa enn zour, zot pou gagn twa. Kifer to pa rann lekor? Dimann enn nouvo zizman. Si mwa ar mo ti latet mo finn konpran twa, mo sir enn bon ziz bizen konpran.
ZOUVRIYE: Lalwa pa permet. Lalwa dir mo enn dokter. Enn dokter bizen sov lavi, li pa gagn drwa donn enn pasian koudme pou mor.
GOUNA: Pa enn pasian, pa nenport ki pasian. To prop mama! Kanser zeneralize. Pe korde ar douler. Nepli ti ena lespwar. Hamlet , to pe tortir to nam pou nanye. Dan to plas mo ti pou fer mem zafer.
HAMLET: Ler mo ti fer li, mo ti kwar mo ti ena rezon. Me … Pa kone … Koumadir mo ti pe rod zwe Bondie. Tantinn ler finn arive. Si may mwa isi, se ou ki pou gagn lanouyman. Vomie mo ale … Madam Gouna, ou bann zanfan ena rezon. Tro danzere viv tousel isi. Sey trouv enn aranzman.(Li desann peron, li ale.)
Katriem Tablo
Gouna lor peron pe triye bred. Rajoo rantre, pe sarye so bisiklet lor so zepol.
GOUNA: Ki ariv twa Rajoo? To bisiklet pe mont lor twa?
RAJOO: Pa koze tantinn, mo’nn rant lor mem miray.
GOUNA: Ankor! Ki manier?
RAJOO: Ler mo sorti isi , mo desid pou monte-desann, pou yam so tranzaksion. Mo pe bien roule. Enn kou ki mo trouve? Li pe marse lor trotwar. Mo fer koumadir mo pa’nn trouv nanye. Ler mo pas pre kot li , li pez enn lizie ar mwa. Tantinn, ki mo pou dir ou? Mo tourdi, mo touv zekler. Mo rebez ar mem miray. Lagign mo dir ou.
GOUNA: Ki to pe radote do pagla?
RAJOO: Li pa ti la?
GOUNA: Li? Kisannla?
RAJOO: Samem. Deklar zouvriye.
GOUNA: Rajoo, mo kwar to finn tom lor to latet. Pa ti’ena personn isi.
RAJOO: Koumadir ou ti pe koz ar li … anfen delwen. Ou sir? Personn pa…?
GOUNA: Rajoo to bizen al get enn dokter latet.
RAJOO: Pourtan mo ti sir mo…
GOUNA: To finn amenn mo kas?
RAJOO: Kas! Nek get mo bisiklet tantinn.
GOUNA: Pa fer nanye. Pran li pou twa. Donn twa kado.
RAJOO: Kado! Ou finn gagn lotri?
GOUNA: Lotri? … Wi, kapavet … Mo ti bloke dan enn lakrwaze me mo finn reysi trouv sime ki bizen pran. Lakrwaze nepli fer mwa per.
RAJOO: Ou sir pa ou ki bizen al get dokter, tantinn?
GOUNA: Ki pri mo kapav gagne pou sa lakaz la? Mo finn desid pou vann li.
RAJOO: Bap! Ena boukou kas ladan. Kapav aste detrwa flat. Mo larg kourtie lor la?
GOUNA: Si reysi, pou ena enn bon kado pou twa … Bon! Mo bizen al kwi manze. (Li leve. Rajoo met so bisiklet lor so zepol, desann dan oditoryom. Ler li ariv omilie…) Rajoo, finn ariv ler pou to marye.
RAJOO: Marye? Mwa? Tantinn, mo ankor bloke dan lakrwaze. Pa kone ki sime pou pran … Dir mwa tantinn, kisannla sa dimoun ki ti pe koz ar ou la?
GOUNA: Kikfwa Nanar. Kikfwa E.T. Kikfwa Hamlet.